ترکیه, فرهنگی و هنری

کمانچه دوره عثمانی از کانادا به ترکیه بازگردانده شد

یکی از هنرمندان ترکیه، کمانچه کلاسیک ترک که 150 سال پیش در حضور پادشاهان عثمانی نواخته می‌شد و بعدها سر از کانادا در آورد را خریداری کرده و به کشور بازگرداند.

22.09.2017 - به‌روز رسان : 23.09.2017
کمانچه دوره عثمانی از کانادا به ترکیه بازگردانده شد

استانبول/ کوسی الجان/ خبرگزاری آناتولی

امینه بوستانچی نوازنده، کمانچه «استانبول» که دو قرن پیش توسط "تنبوری جمیل‌بی" و شاگردش "خریه فرسان" در کاخ عثمانی‌ها می نواخته می شده است را از کانادا خریداری کرده و به ترکیه بازگرداند.

وی در گفتگو با خبرگزاری آناتولی با بیان اینکه پس از چهار سال پیگیری و تلاش این اثر تاریخی را در کانادا خریداری کرده است اظهار داشت:

«خوشبختانه این اثر هم به وطن اصلی خود بازگشت و هم اینکه از اینکه ما چنین اثر ارزنده ای همراه داریم بسیار خوشحالیم. این کمانچه به سفارش سلطان عبدالعزیر و به دست یک هنرمند ارمنی ساخته شده است.

از 16 سالگی نواختن این ساز را شروع کردم. در رشته کمانچه در دانشگاه ییلدیز تکنیک کارشناسی گرفتم. الان هم دوره کارشناسی ارشد خود را در رشته موسیقی جهان ادامه می دهم. می خواهم نماینده موسیقی ترکیه در خارج از کشور باشم.

- آن کمانچه را در خواب خود می دیدم

در ترکیه سه نوع کمانچه "استانبول"، "کاستومونی" و "کارادنیز" وجود دارد. از میان اینها کمانچه استانبول را خیلی دوست دارم و در خواب و رویاهای خود نیز آن را می دیدم. توصیه می کنم این کمانچه اولین بار با اجرای تانبوری جمیل بی شنیده شود. درواقع جمیل بی فرهنگ موسیقی ما را شکل می دهند.

همیشه با خود می گفتم که کمانچه او چگونه بوده است. خیلی تحقیق کردم و به اسمی به نام استاد بارون رسیدم که کمانچه معروف جمیل بی را ساخته است. از آن تاریخ همیشه با خود می گفتم کاش من هم چنین کمانچه ای را می داشتم.

دو سال پیش از دوستان خود در کانادا شنیدم که دو کمانچه ساخته بارون در حال فروش است. خیلی هیجان زده شدم چرا که فکر می کردم دارم به رویاهای خود می رسم.

پیشنهاد خرید این کمانچه را که بدنه آن از عاج فیل ساخته شده است دادم. "این کمانچه در واقع به پیشنهاد سلطان عبدالعزیز به افتخار همسرش ساخته شده است. یعنی در دربار نواخته می شده است.

بعدها فخریه فرسان شاگرد جمیل بی آن را صاحب می شود؛ اما به دلایل اقتصادی آن را به یک تاجر عراقی نفت، به نام فاروق فتاح می فروشد. او نیز این اثر ارزنده ترک را به کانادا می برد.

فتاح آلات موسیقی ترکی زیادی در کلکسیون خود دارد که در حال برنامه ریزی برای انجام یک فعالیت موزه ای هستیم که تمام این آلات در آن موجود باشد.

ابتدا توانایی خرید این کمانچه که با اسامی دیگری مانند "کمانچه ناخنی"، "کمانچه گلابی" و "کمانچه کلاسیک" شناخته می شود را نداشتم، اما بالاخره توانستیم آن را خریداری کرده و در میان پنبه از کانادا بیاویم.

البته برای خرید آن مجبور به جمع آوری پول شدم. تا زمانی که تمام مبلغ را جمع نکرده بودم با کسی در این مورد صحبت نکردم. نمی‌دانستم هنوز کمانچه آنجا بود یا نه.

ژوئن امسال تمامی مبلغ را جمع کردم و دوباره سراغ کمانچه را گرفتم. با فروشنده دوباره ارتباط برقرار کردیم و اینبار با دو برابر قیمت قبلی مواجه شدیم. طبیعتا ما ناراحت شدیم.

بعدا من این جریان را با محمت گول‌تکین در میان گذاشتم. او هم دوستی در کانادا به نام الهام گؤکچن داشت که موسیقیدان بود. فاروق فتاح را می‌شناخت. همه‌اش قسمت بود.

در نهایت موفق به راضی کردن فتاح شدیم. دانشجوی آقای گؤکچن قصد برگشتن از کانادا را داشت. او پرهای بالش تختخوابش را در آورد و کمانچه را میان آنها گذاشت. از اینکه هم این اثر را به وطن اصلی خود برگرداندم و صاحب چنین خاطره ظریفی شدم احساس خوشبختی کردم.

این کمانچه 150 سال قدمت دارد. نگهداری از این اثر خیلی سخت است. احساس مسئولیت بسیاری سنگینی دارم. قبل از من خانم فخریه این ساز را نواخته است. خانم فخریه هنرمند بسیار بزرگی است. هر وقت می‌خواهم این ساز را لمس کنم از اینکه صدمه‌ای به آن بزنم می‌ترسم».

-کمانچه استانبول

قدمت کمانچه استانبول به قرن ششم میلادی بر‌می‌گردد. این ساز اگر چه در دوران بیزانس ساخته شده اما شکل نهایی خود را در دوران عثمانی به خود گرفته است.

با ورود ویولون در قرن 14 به جمع آلات موسیقی، کمانچه به محاق فراموشی سپرده شد. در قرن 19 این ساز به کاخ عثمانی راه یافت. کمانچه استانبول 45 الی 50 سانتی‌متر طول دارد و یکی از آلات موسیقی اصلی در موسیقی سنتی ترکیه به شمار می‌رود.


خبرگزاري آناتولي اخبار خود از طريق سامانه مدیریت خبر (HAS) براي مشترکین رسانه‌ای ارسال و فقط بخشي از آنها را خلاصه و در وبسايت خود منتشر ميكند. بنابراين براي دريافت اخبار كامل ما، لطفا تماس گرفته و مشترك شويد!