Kültür

Milli sinemanın öncü ismi Yücel Çakmaklı

Türk sinemasında "milli ve manevi değerleri sinemaya aktarma" çabası ile öne çıkan isimlerden biri olan yapımcı, yönetmen ve senarist Yücel Çakmaklı, vefatının 8. yılında anılıyor.

22.08.2017 - Güncelleme : 22.08.2017
Milli sinemanın öncü ismi Yücel Çakmaklı Grafik: AA/Murat Usubaliev

İSTANBUL - Hilal Uştuk

Türk sinemasında "milli ve manevi değerleri sinemaya aktarma" çabası ile öne çıkan isimlerden biri olan yapımcı, yönetmen ve senarist Yücel Çakmaklı, vefatının 8. yılında anılıyor.

Çakmaklı, Afyonkarahisar'ın Bolvadin ilçesinde 1937'de dünyaya geldi.

İstanbul Üniversitesi Gazetecilik Enstitüsü'nden 1959'da mezun olan usta isim, okulun ardından Türk-İslam kültürüne ilişkin okumalar yoğunluk verdi.

Yücel Çakmaklı, Yeni İstanbul gazetesinde haftalık sanat ekinde Tarık Buğra'nın yönettiği sayfada sinema yazıları yazmaya başladı, aynı zamanda Erman Film Stüdyoları'nda da yönetmen yardımcısı olarak çalıştı.

Aralarında Osman Seden, Orhan Aksoy ve Arşevir Alınak'ın da bulunduğu dönemin ünlü yönetmenlerine asistanlık yapan Çakmaklı, 1968'e kadar 50 filmde görev aldı.

"Milli sinema" akımının ilk isimlerinden biri olan ve bu yönde çektiği filmlerle dikkatleri üzerine çeken Çakmaklı, hayatı boyunca pek çok ilke imza atmasının yanı sıra farklı konuları filmlerinde işledi.

Türk geleneklerine barışık işler yapmayı hedefledi

Öncü yönetmen, dönemin sinemaya egemen anlayışından rahatsızlık duyarak, 1969'da Ali Osman Emirosmanoğlu ile birlikte Elif Film'i kurdu. Türk geleneklerine ve milli değerlere barışık işler yapmayı hedefleyen Çakmaklı, yönetmenliğini üstlendiği "Kabe Yollarında" adlı belgeseli izleyiciyle buluşturdu.

Yücel Çakmaklı, 1970'te Şule Yüksel Şenler'in "Huzur Sokağı" romanını sinemaya uyarladı. "Birleşen Yollar" adıyla izleyiciye sunulan filmin senaryosunu Bülent Oran ile Çakmaklı yazarken, filmin başrollerinde Türkan Şoray ve İzzet Günay rol aldı.

Çalışmalarına TRT'de devam eden ve büyük ilgi gören işlere imza atan Çakmaklı, 1975-1990 yılları arasında, 30-70 dakika arası süren TV filmlerine imza attı.

Çakmaklı, Rasim Özdenören'in "Çok Sesli Bir Ölüm" ve "Çözülme", Tarık Dursun K.'nın "Denizin Kanı", Tarık Buğra'nın "Küçük Ağa" ve "Kuruluş" adlı eserlerinden uyarlama yaparak televizyon dizileri çekti. Türk sinema tarihinin önemli isimlerinden biri olan Çakmaklı ayrıca Necip Fazıl Kısakürek'in "Bir Adam Yaratmak" ve Turan Oflazoğlu'nun "4. Murad" adlı tiyatro eserlerinden TV oyunları yaptı.

Çok sayıda esere imza attı

Yücel Çakmaklı, 1972'de "Zehra", "Çile", 1973'te "Ben Doğarken Ölmüşüm", "Oğlum Osman" 1974'te "Diriliş", "Garip Kuş", "Kızım Ayşe", "Memleketim", 1977'de "Çok Sesli Bir Ölüm", "Çözülme", "Bir Adam Yaratmak", "Oynaş", 1978'de "Bağrıyanık Ömer ile Güzel Zeynep", "Denizin Kanı", 1980'de "IV. Murat", 1982'de "Hacı Arif Bey", 1983'te "Küçük Ağa", 1984'te "Aliş ile Zeynep", 1987'de "Kuruluş/Osmancık", 1989'da "Sahibini Arayan Madalya", "Minyeli Abdullah", 1990'da "Minyeli Abdullah 2", 1991'de "Kurdoğlu-Osmanlı Bedel İster", 1992'de "Mümin ile Kafir", "Bişr-i Hafi-Bir Zamanlar Sarhoştu", 1993'te "Kanayan Bosna", 1994'te "Kanayan Yara - Bosna Mavi Karanlık", 1996'da "Son Türbedar", 1997'de "Emir Sultan", 2005'te "Cumbadan Rumbaya" adlı yapımları yönetti.

Birleşen Yollar, Kızım Ayşe, Küçük Ağa ve Bişr-i Hafi-Bir Zamanlar Sarhoştu filmlerinin senaryosuna da imza atan Çakmaklı ayrıca "Mümin ile Kafir", "Gençlik Köprüsü", "Sınıfta Şenlik Var", "Diriliş", "Garip Kuş", "Kızım Ayşe", "Memleketim" ve "Birleşen Yollar" filmlerinin yapımcılığını üstlendi.

Çakmaklı, 10 Temmuz 2008'de TBMM tarafından verilen Devlet Üstün Hizmet Madalyasına layık görülürken aynı yıl Kültür ve Turizm Bakanlığı, sinemada 50 yıllık hizmeti dolayısıyla Emek Ödülü verdi.

Kalp kapakçığı ve by pass ameliyat dolayısıyla temmuz 2009'da yoğun bakıma alınan Yücel Çakmaklı, 23 Ağustos 2009'da hayata veda etti.

Anadolu Ajansı web sitesinde, AA Haber Akış Sistemi (HAS) üzerinden abonelere sunulan haberler, özetlenerek yayımlanmaktadır. Abonelik için lütfen iletişime geçiniz.