استانبول/ هاجر شاهین/ خبرگزاری آنادولو
زینب تونا، دفنواز 35 ساله در استانبول صاحب یک کارگاه هنری موسوم به «زیگاه» است که معلمان و شاگردان آن فقط زنان هستند. او در گفت‌و‌گو با آنادولو به تشریح ماجرا، انگیزه و اهداف خود برای گشایش این کارگاه پرداخت.
تونا اظهار داشت: من در حقیقت معلم مهدکودک هستم ولی در زمینه‌های مختلف کار کرده‌ام. زمانی که در سازمان‌های مردم‌نهاد فعالیت می‌کردم، دیدم که از زنانی که می‌خواهند آموزش ببینند، باید حمایت و برای آنها زمینه‌ای که بتوانند احساس آزادی کنند، فراهم شود. با این اندیشه نخستین کارگاه هنری مخصوص زنان را در ترکیه گشایش کردم.
او با اشاره به اینکه از دفنوازان ایرانی مانند بیژن کامکار و نگار اعزازی الهام گرفته است، گفت: آشنایی من با ریتم ابتدا با بندیر بود. سپس با دف آشنا شدم. دف را بسیار دوست داشتم و خواستم در رشته دف تخصص بگیرم. به‌ویژه پس از اینکه ریتم‌های پر شور و شوق استادان بزرگ ایرانی را شنیدم، گفتم «بله، رشته من باید دف باشد». دف، سازی است که احساسات مختلفی مانند عشق و غم و شادی را منعکس می‌کند. اینکه دف در ایران ساخته شده است، علاقه من به این کشور افزایش یافت. زیرا از نظر هنری به ایران غبطه می‌خورم. سال گذشته از ایران بازدید کردم. هوا را تنفس، بافت تاریخی را مشاهده و با هنرمندان صحبت کردم. دوستان عزیزی در آنجا دارم. با آنها دیدار کردم. انشاءالله در آینده نزدیک پروژه‌های مشترک اجرا خواهیم کرد.
تونا افزود: در زیگاه فقط به کارگاه دفنوازی اکتفا نکردیم. آغاز به ارائه آموزش در 13 شاخه مختلف هنری کردیم. کارگاه‌های آموزش دف، بندیر، موسیقی دستگاهی، نی، فلوت جانبی، پیانو، کمانچه، ویولن، گیتار، سیاه‌قلم و روانشناسی برگزار کردیم. همه این کارگاه‌ها توسط معلمان زن برای شاگردان زن برگزار می‌شود.
او خاطرنشان کرد: هدف ما در زیگاه این است که زنان، دختران و کودکان بتوانند در فضایی که احساس راحتی می‌کنند، آموزش ببینند و استعداد جدید خود را از مرحله سرگرمی به روی صحنه ببرند. روانشناسان، معلمان، مهندسان، پزشکان، زنان خانه‌دار و دانش‌آموزان در اینجا هم آموزش می‌بینند و هم معاشرت می‌کنند. آنها در اینجا دنیای متفاوتی پیدا و روشی برای نگاه از چشم‌انداز متفاوتی به جهان را کشف می‌کنند.
تونا با بیان اینکه نخستین کنسرتشان را در ماه مه سال 2022 تحت عنوان «راه‌پیمایی به سمت قدس» برگزار کرده‌اند، گفت: با پول جمع‌آوری شده در این کنسرت، برای زنانی که می‌خواستند به قدس بروند اما پول کافی نداشتند، بلیط خریدیم. یکی دیگر از کنسرت‌های ما برای زلزله‌زدگان در مراکش و لیبی بود. کنسرتی را برای فلسطین اجرا کردیم. همچنین در روزهای آینده برای مخاطبان بیشتر با یک هدف خوب کنسرت بزرگی اجرا خواهیم کرد. تمام شاگردانمان شرکت خواهند کرد. با یک ارکستر 90 نفره که فقط از بانوان تشکیل می‌شود، برگزار خواهیم کرد. تمام مخاطبان ما در کنسرت‌ها نیز فقط زن هستند. این امری است که ما را از دیگران متمایز می‌کند. زیرا زنان زیادی وجود که دارد به‌دلیل اینکه محیط مختلط است، نمی‌توانند به کنسرت بروند. ما می‌خواهیم برای آنها فضایی فراهم کنیم تا سرگرم شوند.
چیچک تبریزی، هنرمند زن ایرانی نیز در زیگاه، کمانچه و پیانو آموزش می‌دهد. او 3 سال پیش برای تحصیل در دوره لیسانس به ترکیه آمده و در حال حاضر در رشته موزیکولوژی دانشگاه فنی استانبول مشغول به تحصیل است.
تبریزی راجع به تجربه حرفه‌ای خود در زیگاه اظهار داشت: زیگاه برای من فراتر از یک موسسه حرفه‌ای است. زیگاه برای من خانواده است. اینجا یک محیط دوستانه برای ما است که بدون غفلت از مسئولیت‌های خود هم سرگرم می‌شویم و هم یاد می‌گیریم. وقتی شنیدم که این کارگاه مخصوص زنان است، با خودم گفتم که باید بخشی از این موسسه باشم.
او با بیان اینکه به استعداد و دانش هنرمندان خارجی در ترکیه احترام قائل است، تصریح کرد: هنرمندان خارجی در ترکیه مزیت دارند. مثلا از آنجایی که من ایرانی هستم، به رویدادهای زیادی دعوت می‌شوم و شرایط لازم برای اجرای هنر من نیز به‌راحتی فراهم می‌شود.
خانم صدا، یکی از شاگردان کارگاه هنری زیگاه نیز گفت: در ترکیه می‌توانید در هر رشته آموزشی یک کارگاه پیدا کنید. اما مهمترین ویژگی زیگاه این است که برای ما، زنان مسلمان، فضای آزادی بسیار خوبی فراهم می‌کند که مرزهای ما اصلا نقض نمی‌شود.