Fotoğrafın Japonya'da icat edilen depreme dayanıklı evi gösterdiği iddiası

Irmak Küçükaksu / 30.07.2023

Sosyal medyada depreme karşı Japon buluşunu gösterdiği iddia edilen bir görüntü paylaşıldı.

ARKA PLAN VE İDDİALAR 

Yabancı hesaplarda fotoğraf "Japonya, evlerin deprem durumunda evi koruyacak kadar yerden yüksekte kalmasını sağlayan özel bir teknoloji geliştirmek için çalışıyor." açıklamasıyla dolaşıma sokuldu.

Fotoğraf,  "Havada deprem evi" başlıklarıyla Türkçe paylaşımlara da konu oldu.

BULGULAR 

Japonya'da deprem esnasında binaların yerden yüksekte kalmasını sağlayan yeni bir teknoloji hakkında açık kaynaklar üzerinden arama yapıldığında, Air Danshin isimli bir Japon şirketinin hayata geçirilen projesine rastlanıyor. 

Şirket tarafından 2005'te geliştirilen ve halen Japonya'da kullanılmakta olan teknolojinin, Air Danshin'in internet sitesinde açıklandığı görülüyor. İnşa edilen evlerin temelinde sismolojik sensörlerle donatılmış bir hava yastığı sistemi olduğundan ve bir hava kompresörü içerdiğinden bahsediliyor. Sensörlerin sismik aktiviteyi algıladığı an hava kompresörüne sinyal gönderdiğinden ve evin zemininde bulunan hava yastığının şişirilerek yapının yerden 3 santimetre yukarı kaldırıldığı anlatılıyor. Bu sayede ev zeminle temas halinde olmadığı için depremin olası sonuçlarından kaçınıldığı ve ardından evin eski konumuna geri döndüğü anlaşılıyor.

Ancak şirketin internet sitesine yüklediği görsel ve iddiaya konu olan fotoğrafın farklı olduğu fark ediliyor. Şirketin paylaştığı fotoğrafta evin altında balon benzeri yapılar bulunmaması göz önünde bulundurularak, iddia fotoğrafının bu teknolojiyi tasvir etmediği anlaşılıyor. Yani Japonya'nın deprem esnasında evlerin yerden yüksekte kalmasını sağlayan bir teknoloji geliştirdiği doğru olsa da, paylaşılan fotoğrafla bir ilişkisi bulunmuyor.

Teyit Hattı Japon şirketin geliştirdiği sistemle bağdaştırılarak paylaşılan iddia fotoğrafının, 2011'de bir blog sitesine yüklendiği ve dijital ortamda üretildiği sonucuna ulaşıyor. 

BULGU SETİ
  • Dijital ortamda üretilen fotoğraf, 2011'de bir blog sitesine yüklendi. 
  • Air Danshin isimli Japon şirketi 2005'te deprem esnasında evlerin yerden yüksekte kalmasını sağlayan bir teknoloji geliştirdi. 
  • İddiada bahsedilen teknoloji gerçek olsa da, fotoğraf bunu göstermiyor. 

DOĞRU MU? YANLIŞ MI?
Fotoğrafın Japonlar tarafından icat edilen depreme dayanıklı evi gösterdiği iddiası doğru değil.