Akdeniz ve Ege kıyılarında son günlerde deniz çekilmeleri gözleniyor. İstanbul Silivri, İzmir Seferihisar ve Muğla Akyaka'dan sonra Muğla Bodrum ile Balıkesir Burhaniye'den geçilen görüntüler de sosyal medyada etkileşim yarattı.

Denizin çekilmesiyle Bodrum'da 3 bin 500 yıllık Mydos kentine giden Kral Yolu, Burhaniye'de ise 2 bin 500 yıllık Adramytteion Antik Kenti'nin liman kalıntıları yeniden belirdi. Gelişmeler, farklı mecralarda haberlere konu edildi. Bazı sosyal medya kullanıcıları da konuyu olası bir depremle ilişkilendirerek çeşitli yorumlarda bulundu. Deniz çekilmesinin depremin habercisi olduğuna ilişkin yaklaşım, endişeye yol açtı.

DENİZ ÇEKİLMESİNİN DEPREMLE İLGİLİ VAR MI?

Deniz çekilmelerinin temel nedenleri, gezegensel çekim kuvvetleri, Güneş ve Ay'ın yeryüzündeki çekim etkisiyle denizlerde görülen gelgitler ve şiddetli rüzgarlar olarak biliniyor.

Bodrum ve Burhaniye'de tarihi kalıntıları yeniden ortaya çıkaran doğa olayı ise ilk defa yaşanan bir durum değil. Denizin çekilmesiyle yeniden beliren kalıntılar hem Bodrum'da hem de Burhaniye'de geçmişte de gözlendi. Anadolu Ajansı muhabirleri de bu bilgiyi teyit etti. İki yerde de geçmişte benzer durumlar görüldü ve haberleştirildi. Anadolu Ajansı tarafından 2020 ve 2022'de yayımlanan haberler incelenebilir.

HER SENE MEVSİMSEL GELGİTLE ORTAYA ÇIKIYOR

Anadolu Ajansı'ndan serbest haberci Hakan Firik'e konuşan Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi ve Adramytteion Araştırmaları Heyet Başkanı Dr. Öğretim Üyesi Hüseyin Murat Özgen her sene ocak - şubat aylarında mevsimsel bir gelgit neticesinde Adramytteion Antik Kenti'nin limanının kendini daha görünür kıldığını söyledi. Özgen, "Liman teşekkülünün büyük oranda mimarisi, yarım metre ile 2 metre arasında. Böyle her sene ortaya çıkıyor. Daha önce bilinmeyen bir kültür varlığı yeni ortaya çıkmış gibi haberlere yansıyor. Tabii biz bir anlamda, gündeme gelmesi açısından, bunu olumlu görüyoruz." dedi. Yakın dönemde bölgedeki sismik dalgalanmaların konuyu ön plana çıkardığını belirten Özgen, "Santorini çevresindeki hareketlenmeler biraz daha bu sene bu gelgitli açığa çıkan limanı sanırım ön plana çıkardı fakat bununla ilgisiz." diye konuştu.

İSPATLANMIŞ BİR İLİŞKİ YOK

Anadolu Ajansı Teyit Hattı'na değerlendirmede bulunan Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Su Kaynakları Ana Bilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Ceyhun Özçelik, şunları söyledi:

-       Literatürde, bilimsel çalışmalarda büyük depremlerle denizin çekilmesi arasında herhangi bir ilişki mevcut değil.

-       Düşük şiddetli (4 altı) depremlerle gelgitler arasında korelasyonu gösteren araştırmalar mevcut. Ay, Güneş ve diğer gezegenlerin konumuna bağlı olarak, aynı gelgit etkilerinin oluştuğu gibi, deniz suyunun alçalması ve kabarması gibi, yer kabuğu da az da olsa etkilenebilir ancak bundan kaynaklı demek doğru olmaz. İspatlanmış bir ilişki yok.

-       Deniz çekilmesinin doğrudan depremle ilgili olduğunu söylemek mümkün değil.  Yılın ve ayın farklı dönemlerinde gelgit ve rüzgar etkisi daha fazla oluyor. Daha fazla görülebilir hale geliyor.

Açık kaynaklar tarandığında deniz çekilmesi ile deprem ilişkisi hakkında çok sayıda içeriğe rastlandı. Deprem uzmanı Prof. Dr. Süleyman Pampal, deniz çekilmelerinin kıyılarda sıkça karşılaşılan atmosferik bir olay olduğuna ve depremle ilişkilendirmemek gerektiğine dikkati çekti. Pampal’ın Ege Denizi’nde artan sismik hareketliliğe ilişkin, “Bu sarsıntılara bir volkanik faaliyeti haber veren depremler diyebiliriz” şeklinde bir değerlendirmesi de var. 

DENİZ ÇEKİLMESİ DEPREMİN HABERCİSİ Mİ?

Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) Çevre, Biyoçeşitlilik ve İklim Değişikliği Çalışma Grubu Üyesi Prof. Dr. Doğan Yaşar ise Anadolu Ajansı Teyit Hattı'nın hazırladığı "Deniz çekilmesi depremin habercisi mi?" başlıklı içerikte Ege’de denizin poyraz nedeniyle çekildiğini belirterek, "Depremle hiçbir alakası yok. Bu, tamamen rüzgarla alakalı bir olay. Deniz çekilmesinin korkulacak bir şeyi yok." görüşünü paylaştı.