Filistin-İsrail çatışmasında yaşanan dezenformasyon fırtınası, akademik bir çalışmaya konu oldu. Sosyal medyada yaygın şekilde paylaşılan sahte haber içeriklerinin ele alındığı çalışmada, algı yönetimi ve propaganda faaliyetlerinin boyutlarının ortaya konması amaçlandı.

"Sosyal Medyada Propaganda ve Algı Yönetimi: İsrail-Filistin Savaşı Örneği" başlıklı çalışmayı, Afyon Kocatepe Üniversitesi'nden Doç. Dr. Ali Fikret Aydın yaptı. Çalışmada 7 Ekim-31 Aralık tarihinde yayılan ve teyit araçlarıyla doğruluk kontrolünden geçirilen bazı iddialar yer alıyor.

Çalışmada savaş ve deprem gibi olağandışı durumlarda çarpıtılmış ve abartılı bilgilerin sosyal medyada dolaşıma sokularak kitlelerin algısının yönlendirilmeye çalışıldığını belirten Aydın, "Daha önce pandemide ve Kahramanmaraş merkezli depremlerde yaşanan bu durumun, şu anda devam eden İsrail-Filistin savaşında da aynı şekilde sürdürüldüğü görülmektedir." görüşüne yer verdi. Seçili tarihte tespit edilen çok sayıda dezenformatif içerikten birkaç örnek:

"HAMAS'a ait, hastane ve operasyon merkezleri için kalkan olarak kullanılan bir tünel" dendi. İsveç'te eski bir verici tesisi çıktı.

Beyaz Saray'ın "HAMAS'ın Gazze'de 500 ABD'liyi rehin tuttuğunu” kabul ettiği öne sürüldü. Aslında İsrail, 25 ülkeden 239 rehin olduğunu duyurmuştu. 

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun videoda Türkiye'ye teşekkür ettiği ileri sürüldü. Türkçe altyazı uydurma çıktı.

İçeriğin El Kassam Tugaylarının öldürdüğü İsrail askerlerini gösterdiği iddia edildi. Görsel, bir bilgisayar oyunundan alıntı çıktı.

İsrail ordusunun taklit Arapça Facebook sayfasında "Gazze’deki … hastanenin bombalanmasına karar verildiği" yazıldı. Resmi sayfalarda böyle bir açıklama yoktu.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun psikiyatristi Moshe Yatom'un intihar ettiği öne sürüldü. Parodi haber çıktı.

Mekke ve Medine'de Filistin'e dua Türklerin tutuklandığı yazıldı. Eski tarihli videonun, eski Pakistan Başbakanı Şahbaz Şerif'i gösterdiği ortaya çıktı.

İsrail'de kuş saldırısına ait olduğu iddia edilen bir video paylaşıldı. Görüntü Çin'dendi ve farklı bir zamanda kayda geçmişti. 

Gazze sınırında görev yapan ve roket saldırısından kaçan CNN International ekibi görüntülerinin sahte olduğu anlaşıldı. 

Aydın, sonuç bölümünde ise özetle şu önerilerde bulundu:

-      Birey, haberlere eleştirel ve sorgulayıcı gözle bakabilmeli. Haberleri teyit etme alışkanlığı edinmeli. Doğrulama platformlarından yardım almalı. Medya okuryazarlığı becerilerine sahip olmalı.

-      Devlet nezdinde alınması gereken önlemler: "Medya Okuryazarlığı" zorunlu ders olmalı. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı, ilgili resmi kurumlar, STK'lar, doğrulama platformları ve medya işbirliğinde projeler geliştirilmeli. Yerel yönetim, üniversite, STK ve teyit platformları ortaklığıyla eğitim ve bilinçlendirme faaliyetleri yürütülebilir. Yanıltıcı bilgiyi önleyici yazılım geliştirilebilir.

-      Medyanın sosyal medyada paylaşılan yanıltıcı haberi, doğruluk kontrolünden geçirmeden paylaşmaması gerekir. Teyit platformları, sosyal medya araçlarıyla işbirliği içinde manipülatif haberlerin yayılımını önleyebilir.