"İsrail'in jet yakıtları Türkiye'den gidiyor" iddiası

Ömer Faruk GÖRÇİN / 09.04.2024
İstanbul

İsrail'in Gazze'de soykırıma varan katliamı dünya kamuoyunun tepkisini çekerken, uluslararası camianın ateşkes çağrıları ve girişimleri henüz bir neticeye ulaşmadı.

İsrail'e her platformda sert tepkisini gösteren ve Gazzelilere yardım konusunda başı çeken Türkiye'nin, İsrail'e yönelik yeni ticari kısıtlamalar açıklamasının hemen ardından sosyal medyada gerçeklere dayanmayan iddialar paylaşılmaya başlandı.

ARKA PLAN VE İDDİALAR

İnternet üzerinden yayın yapan Tr24 adlı platform 8 Nisan 2024 tarihinde yayınladığı içerikte "TR724, Türkiye’nin İsrail’e jet yakıtı ihracatına ilişkin belgelere ulaştı. Buna göre Türkiye, THY-Opet ve Petrol Ofisi üzerinden İsrail’e binlerce ton jet yakıtı ihraç etmiş ve etmeye de devam ediyor." ifadelerine yer verdi.

Yayınlanan içerikte ekran görüntüleri de paylaşan internet sitesi, bağlamından kopardığı ve arka planına dair herhangi bir detaya yer vermediği kayıtlarla Türkiye'nin, İsrail'e jet yakıtı ihraç ettiğini öne sürdü.

BULGULAR

2014 yılında da gündeme gelen iddialar dönemin Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) Başkanı Mustafa Yılmaz tarafından yalanlanmış, Yılmaz'ın açıklamalarını abonelerine geçen Anadolu Ajansı'nın aktardıkları birçok gazete tarafından yayınlanmıştı. Yılmaz, açıklamasında "Uçak yakıtı, İsrail savaş uçaklarıyla ilgili değil. Türkiye topraklarındaki havaalanlarında İsrail sivil havayollarına ait uçaklar tarafından normal satın alınmış bir akaryakıt. Yolcu taşımaya yönelik ve sivil amaçlı" ifadelerine yer vermişti.

Tr24 sitesinin yayınladığı belgelerin de aynı biçimde Türkiye'deki havalimanlarında yakıt ikmali yapan İsrail menşeili yolcu uçaklarının aldığı yakıtları içerdiği anlaşıldı.

Anadolu Ajansı muhabirinin ulaştığı bilgiye göre bu yöntemle 2023 yılında İsrailli uçaklar Türkiye'den 641 bin dolarlık yakıt aldı.

UÇUŞLAR DURDU; 2024'TE TOPLAMDA 918 DOLAR

Çatışmanın başladığı 7 Ekim 2023 tarihi ile 31 Mart 2024 arasındaki jet yakıt alımları ise 110 bin dolar seviyesinde gerçekleşti. Bu ticaret 2024'ün tamamı dikkate alındığında sadece 918 dolara gerileyerek durma noktasına geldi.

İki ülkenin bayrak taşıyıcı havacılık firmaları karşılıklı uçuşları durdurdu. Türk Hava Yolları, İsrail’in saldırılarından sonra, 10 Ekim 2023’te İsrail’e uçuşları durdurdu. Ardından İsrailli şirketler 20 Ekim’de Türkiye’ye seferleri sonlandırdı.

İHRAKİYE SATIŞ

Tr24'ün "Petrol Ofisi, İsrail'de 30 firmaya ihracat yapmış görülüyor" alt yazısıyla yayınladığı belgedeki satışların ise ihrakiye satış olduğu anlaşıldı. Havalimanlarında veya limanlarda hava ya da deniz taşıtlarına yakıt teslimi ihrakiye olarak tanımlanmaktadır.

İsrail’e jet yakıtı satışı iddiaları Ticaret Bakanı Ömer Bolat tarafından da yalanlandı. "İsrail'e satılan yakıt, İsrail'in turist getiren hava yolu şirketlerinin uçaklarına satılan yakıttır. Türkiye'ye geliyorlar, benzini dönüş için alıyorlar. Bu, Türkiye'nin ihracatı gibi yazılıyor." ifadelerini kullanan Bolat, İsrail savaş uçaklarının Türkiye’den yakıt aldığı iddalarının gerçeği yansıtmadığını aktardı.


BULGU SETİ
  • Öne sürülen evraktaki kayıtlar, İsrail'e ait yolcu uçaklarının Türkiye'deki havalimanlarından aldığı yakıtları içeriyor.
DOĞRU MU? YANLIŞ MI?
"İsrail'in Türkiye'den savaş uçağı yakıtı aldığı" iddiası gerçeği yansıtmıyor.