Dijital platformlarda "mizah" amacıyla paylaşılan bazı görseller bağlamından kopartılarak bir dezenformasyon aracına dönüştürülüyor. Yapay zekanın fotoğraf ve video alanında her geçen gün gelişmesiyle beraber, sosyal medyadaki "görsel dezenformasyon" örneklerine daha sık rastlanıyor.

ARKA PLAN VE İDDİALAR 

Sosyal medya uygulaması X'te (eski adıyla Twitter) paylaşılan bazı görsellerin Pompei fresklerini gösterdiği iddia edildi. Paylaşım 125 binden fazla kullanıcı tarafından görüntülenirken binlerce beğeni aldı. Gönderinin altına yapılan yorumlar incelendiğinde bazı kullanıcıların iddiaya şüpheyle yaklaştığı görüldü. 

BULGULAR 

AA Teyit Hattı iddiaların arka planını inceledi. İddiaya konu olan fotoğraf yapay zeka tespit uygulamalarında kontrol edildi. Fotoğrafın %97.4 ihtimalle yapay zeka kullanılarak oluşturulduğu tespit edildi. 

Ardından söz konusu görseller tersine arama yöntemi kullanılarak arama motorlarında taratıldı. Görsellerin ilk önce Sebastiano Vianello isimli Facebook hesabı tarafından 4 Kasım 2022'de paylaşıldığı görüldü. Gönderinin açıklama kısmında "Pompei bizi şaşırtmaktan asla vazgeçmiyor! Bu günlerde arkeologlar tarafından çoktan adını değiştiren "Villa dei Gattini" kedileri tasvir eden mozaiklerle zengin bir şekilde dekore edilmiş bir villanın keşfi haberi!" ifadesi yer aldı. 

Paylaşımın 9 binden fazla beğeni aldığı ve 20 bin defa tekrar paylaşıldığı görüldü. Yabancı hesapların görselleri paylaşmasıyla birlikte iddianın hızlı bir şekilde yayılarak yanlış anlaşılmalara yol açtığı ortaya çıktı. Sebastiano Vianello isimli kullanıcının hesabından daha sonra konuyla ilgili bir açıklama yaptığı görüldü. 

Vianello, Facebook hesabında yaptığı açıklamada söz konusu görselleri yapay zekanın görsel tasarlama uygulaması olan Midjourney ile ürettiğini ifade etti. Ayrıca "Birkaç gün önce Roma mozaiklerinden ilham alma fikri aklıma geldi ve böylece kedilerden "ünlü" mozaiklerini yaptım ve her zaman yaptığım gibi onlara bir konum vermek için Pompei ve Kedi Villasının hikayesini uydurdum." dedi.

Ayrıca Pompei resmi sitesi kontrol edildiğinde "Villa dei Gattini" isimli yeni keşfedilen fresklerle ilgili bir bilginin olmadığı görüldü. Söz konusu iddia mizah amacıyla paylaşılan bir içeriğin zamanla dezenformasyona dönüştüğü anlaşıldı.