"Video Ukrayna Savaşı sonrası Küba'ya giden Rus savaş gemilerini gösteriyor" iddiası

Aras Fırat Tekeş / 29.06.2024
İstanbul

Ortadoğu'da tansiyonu yükselten İsrail ordusunun 7 Ekim 2023 sonrası Gazze'ye yönelik başlattığı kara ve hava saldırıları, dünya gündemindeki yerini korurken Karadeniz'in diğer yakasında Ukrayna ve Rusya arasındaki çatışmalar da sıcaklığını koruyor.

Ukrayna'nın NATO'ya dahil olma girişimlerini engellemek ve Rusça konuşan nüfusu koruma gerekçesiyle 24 Şubat 2022 tarihinde Kiev yönetimine karşı operasyon başlattığını duyuran Rusya, son olarak geçtiğimiz günlerde Harkiv ve Luhansk'ta bazı bölgelerin kontrolünü ele geçirdiğini bildirdi. Taraflar arasındaki çatışmalar yeniden sosyal medyada bir dezenformasyon savaşını da beraberinde getirdi. 

ARKA PLAN VE İDDİALAR 

Yabancı X (eski adıyla Twitter) kullanıcıları Rus bayraklı bazı savaş gemilerinin hareket halinde olduğu anları gösteren bir videoyu dolaşıma soktu. Bu videodaki Rus savaş gemilerinin, Moskova yönetimi tarafından Ukrayna Savaşı sonrası ABD'yi tehdit etmek amacıyla Küba'ya gönderildiği öne sürüldü. 

Onlarca sosyal medya kullanıcısı tarafından dolaşıma sokulan video, Türkiye'de de bazı X hesapları tarafından benzer ifadeler kullanılarak gündeme taşındı. 

BULGULAR

Anadolu Ajansı Teyit Hattı, iddiaya konu olan videonun arka planını araştırdı. Yapılan incelemede, dolaşıma sokulan Rus savaş gemilerine ait görüntülerin güncel olmadığı tespit edildi. 

İddia videosunun farklı saniyelerinden alınan ekran görüntüsü Google, Yandex ve Yahoo gibi farklı arama motorlarında geriye dönük olarak taratıldı. Videonun 2019 yılından beri farklı internet sitesi ve sosyal medya hesaplarında dolaşımda olduğu anlaşıldı. 

Videonun 24 Haziran 2019 tarihinde, AFP (Agence France Presse) tarafından "Rus donanma gemisi ABD ile gerginlik sürerken Küba'ya geldi" başlığıyla Youtube'de paylaşıldığı belirlendi. Görüntülerin, farklı Youtube hesapları tarafından da alıntılanarak sosyal medya kullanıcılarına sunulduğu anlaşıldı.

İddia videosunda hareket halinde olan geminin gövdesinde "454" numarasının yer aldığı tespit edildi. Dijital mecralarda ulaşılan 2019 tarihli içerikler ve iddia videosu karşılaştırıldığında detayların birbiriyle uyumlu olduğu görüldü. Rus savaş gemisine ait bu görüntülerin Ukrayna-Rusya savaşı başlamadan önce kaydedilerek, sosyal mecralarda dolaşıma sokulduğu anlaşıldı.

BULGU SETİ
  • Video Ukrayna-Rusya Savaşı başlamadan önce 2019'da kaydedildi ve AFP (Agence France Presse) tarafından abonelere servis edildi.
DOĞRU MU? YANLIŞ MI?
Videonun Ukrayna Savaşı sonrası Küba'ya giden Rus savaş gemilerini gösterdiği yönündeki iddialar gerçeği yansıtmıyor.