Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), Meksika'da kuş gribinin bir alt türü olan A(H5N2) virüsü nedeniyle bir kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı.

ARKA PLAN VE İDDİALAR 

DSÖ'nün açıklamasının ardından dijital platformlarda doğru olmayan birçok içerik dolaşıma sokuldu. Bunlardan biri de "DSÖ üyesi ülkeler kuş gribi aşısına karşı çıkanları tutuklamayı kabul etti" iddiası oldu.

Paylaşımda "194 Dünya Sağlık Örgütü (WHO) üye devleti, sözde 'yanlış bilgilendirmeyi' ortadan kaldırmak için tasarlanan yeni sert önlemlerin bir parçası olarak Kuş Gribi aşısına karşı konuşan vatandaşları tutuklamaya ve kovuşturmaya başlamayı kabul etti." ifade edildi. Yüksek etkileşim alan gönderi, kullanıcılar arasında tartışmalara yol açtı.

BULGULAR 

AA Teyit Hattı iddiaların arka planını incelemek için, iddiaya kaynak olarak gösterilen bağlantıyı ve açık kaynakları taradı. Dünya Sağlık Örgütü'ne üye ülkeler arasında imzalanan halk sağlığı anlaşmasında "kuş gribine karşı çıkan vatandaşların tutuklanacağı" maddesinin olmadığı görüldü.

İddianın kaynak olarak gösterdiği bağlantı incelendi. "The People's Voice" isimli internet sitesinde bulunan makaleye göre Uluslararası Sağlık Tüzüğü'nde yeni düzenlemeler yapıldı ve DSÖ'ye üye ülkeler arasında halk sağlığıyla ilgili acil durumlara ilişkin yeni kararlar alındı. 

Fakat 1 Haziran 2024'te gerçekleşen Uluslararası Sağlık Tüzüğü değişikliklerinde böyle bir detayın olmadığı görüldü. Güncellenen düzenlemeler incelendiğinde aralarında "tutuklama vb." kararların olmadığı tespit edildi. 

DSÖ Genel Direktörü Tedros Adhanom, Ghebreyesus 1 Haziran'da yaptığı açıklamada "   Uluslararası Sağlık Tüzüğünde yapılan değişiklikler ülkelerin kendi ulusal kapasitelerini güçlendirerek gelecekteki salgınları ve pandemileri tespit etme ve bunlara yanıt verme yeteneğini güçlendirecektir." ifadesini kullandı.

AA Teyit Hattı, Dünya Sağlık Örgütü yetkilileri ile iletişime geçerek iddiaları sordu. Paylaşılan bilgi notunda iddiaların asılsız olduğunu belirtti. Yetkililer, değiştirilen Uluslararası Sağlık Tüzüğü'nün, bireylerin hiçbir gerekçeyle tutuklanmasına veya yargılanmasına izin vermediğini ve veremeyeceğini aktardı.

Açıklamada "Ne Uluslararası Sağlık Tüzüğü ne de Dünya Sağlık Asamblesi tarafından 1 Haziran 2024'te görüşülerek kabul edilen müteakip değişiklikler, herhangi bir aşıya karşı olduklarını ifade eden kişilerin tutuklanmasını veya yargılanmasını öngörmemektedir. DSÖ, aşıyı reddettiği için hiç kimsenin tutuklanmasını hiçbir zaman desteklememiştir ve tavsiye etmeyecektir çünkü bu, DSÖ'nün çalışma alanı değildir. DSÖ sağlıkla ilgilenen bir kuruluştur. Ne o ne de Uluslararası Sağlık Tüzüğü gibi araçlar tutuklama, kovuşturma gibi işlemleri gerçekleştirememektedir" ifadesi yer aldı.