ANKARA - Aylin Sırıklı Dal

Yargıtay 8. Ceza Dairesi'nin, işkence suçundan yargılanan eski Hava Kuvvetleri Askeri Hakimi Albay Ahmet Zeki Üçok'a verilen 7,5 yıl, hipnoz uzmanı emekli Yarbay Gürol Doğan'a verilen 9 yıl hapis cezasının onanmasına ilişkin kararının gerekçesinde, işkencenin ulusal hukukta olduğu gibi uluslararası sözleşmelerle de yasaklandığı belirtilerek, Anayasa, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS), İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi ve Türkiye'nin taraf olduğu diğer uluslararası sözleşmelerle işkencenin yasaklandığı ve işkencenin önlenmesi için önlem alınmasının hükme bağlandığı vurgulandı.

İşkence suçunu oluşturan eylemlerin Türk Ceza Kanunu'nda (TCK) tek tek sayılmadığı, onun yerine ''bir kişiye karşı insan onuruyla bağdaşmayan ve bedensel veya ruhsal yönden acı çekmesine, algılama veya irade yeteneğinin etkilenmesine, aşağılanmasına yol açacak davranışlar''ın işkence suçunun kapsamına alındığı belirtildi.

İşkence teşkil eden fiillerin kasten yaralama, hakaret, tehdit, cinsel taciz niteliği taşıyan fiiller olduğu belirtilen ancak bu fiillerin ani olarak değil, sistematik bir şekilde ve belli bir süreç içinde işlendiği vurgulanan gerekçede, ''Bir süreç içinde süreklilik arz eder bir tarzda işlenen işkencenin en önemli özelliği, kişinin psikolojisi, ruh sağlığı, algılama ve irade yeteneği üzerindeki tahrip edici etkilerinin olmasıdır. Bu etkilerin uzun bir sürede hatta hayat boyu devam etmesi, işkencenin bu kapsamda işlenen fiiline nazaran daha ağır ceza yaptırımı altına alınmasını gerektirmiştir'' denildi.

AİHM'den örnekler

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin (AİHM) işkenceyle ilgili kararlarından örneklere de yer verilen gerekçede, şu tespitler yapıldı:

''Kasten yaralama fiili birkaç dakika, işaret veya sözle tehdit bir dakika veya daha az, cinsel taciz bir veya birkaç dakika sürmektedir. Bu fiillerin devamlılığı halinde örneğin bir kişiye gidip gelip tokat atılması, tekme vurma da 10 dakikada bir, küfredip vurmada, tek ayak üstünde tutmada, yüzünü duvara döndürüp elleri havada veya tek ayak üstünde duvara yapışık bekletmede, uyutmamak için geceleri sık sık soru sormada, kızıp bağırmada, vurmada, sorguya almada yüksek sesle sürekli müzik dinletmede, soğukta soyup betona yatırmada, elektrik vermede, sıcakta su içmeyi önlemede, giyinik veya soyunukken su sıkıp seyretmede, tuvalet ihtiyacını gidermeye engel olmada ve benzeri olaylarda bir anlık fena muamele olmayıp fiiller belli bir süreç içinde sistematik biçimde işlendiğinden işkence suçu tartışılmalıdır.''