Doğa yürüyüşleri sırasında yapılan gözlemler ışığında doğanın taklit edilmesi anlamına gelen biyomimikri çalışmalarıyla farklı ürünler tasarlanıyor. Doğadan ilham alınarak hayata geçirilen bu tasarımlarda ağaçların, bitkilerin ve hayvanların izleri görülüyor.

Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Mimarlık Fakültesi Endüstriyel Tasarım Bölümü ikinci sınıf öğrencileri de bu yaklaşımdan yola çıkarak Doğa Koruma Merkezi (DKM) desteğiyle geçen şubat ayı sonunda ODTÜ Yalıncak Ormanı'nda gerçekleştirdikleri doğa yürüyüşünü kapsayan 7 haftalık süreçte, biyomimikri eskiz analiz yöntemini benimseyen sürdürülebilir ve çevre dostu aydınlatma ürünü tasarımları geliştirdi.

Tasarım sürecine ilişkin AA muhabirinin sorularını yanıtlayan ODTÜ Mimarlık Fakültesi Endüstriyel Tasarım Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Çağla Doğan, hem iç hem dış mekanda aynı anda kullanılabilen aydınlatma ürünlerinde biyomimikri yaklaşımını temel alarak doğadan esinlenen, doğadan öğrenen tasarım yaklaşımının benimsendiğini söyledi.

"Öğrenciler doğa yürüyüşle ilham kaynaklarını zenginleştirdi"

Projelerde en az ikisi aydınlatma işlevi görecek şekilde minimum 3 birim kullanıldığını belirten Doğan, "Doğadan öğrenen tasarım yaklaşımıyla geliştirilen eğitim projemizde öğrencilerimiz biyomimikri stratejilerinden faydalandı ve ilham kaynaklarını araştırdılar. Bu süreci desteklemek amacıyla DKM'nin desteği ve doğa rehberlerinin de katkılarıyla bir doğa yürüyüşü gerçekleştirdik. Bu yürüyüş, biyomimikri stratejilerinin daha iyi anlaşılmasını sağladı ve aynı zamanda da bu ilham kaynaklarının analizini zenginleştirdi." dedi.

ODTÜ Mimarlık Fakültesi Endüstriyel Tasarım Bölüm Başkanı Prof. Dr. Gülay Hasdoğan, endüstriyel tasarım bölümü olarak doğaya ve çevreye zarar vermeden insanların ihtiyaçlarını karşılayan ve yaşamlarını kolaylaştıran ürünler geliştirilmesine odaklandıklarını ifade etti.

Hasdoğan, öğrencilerden doğadan esinlenerek, doğanın prensiplerini anlayacak projeler tasarlamalarını, bunu yaparken de kullandıkları malzemelerin doğaya zarar vermemesini istediklerini kaydetti.

Tasarlanan aydınlatma ürünleri

Katıldığı doğa yürüyüşü sonrası aldığı ilhamla grubuyla birlikte "Flame" ismini verdiklerini bir aydınlatma ürünü tasarlayan ODTÜ Endüstriyel Tasarım Bölümü 2. sınıf öğrencisi Nevra Bahar Hasgüvenç, projesini şöyle anlattı:

"Doğanın içinde barındırdığı bütünlük, uyum, harmoni gibi özellikleri kendi projemizin içerisine aktarma fırsatı bulduk. Flame, ilhamını ateşin dansından alan 3 parçalı modüler bir aydınlatma ünitesi. Alevin doğal hareketi bizim projemizin fonksiyonel ve estetik temelini oluşturuyor. Küçük parça üzerinde var olan kaydırmalı dokunmatik bir ekran sayesinde parçamız doğada var olan birbirine dönüşme prensibini ışığın dönüşümüyle yansıtabiliyor ve bu şekilde hem metaforik hem de fiziksel anlamda bu dönüşümü deneyimleyebiliyoruz. Enerji verimliliği açısından LED teknolojiyi kullanmaya çalıştık. Eğer kendi kazanımlarımdan yola çıkarak projemizi de özetleyecek şekilde bir cümle kuracak olursam, ileride herhangi bir şekilde fikren bir karanlık içerisine düşersem doğanın ışığını kendime fener ve rehber edineceğimi söyleyebilirim."

Grup arkadaşlarıyla birlikte hayata geçirdiği "Liorby" isimli aydınlatma projesinde yusufçuk böceğinin kanatlarından ve kamp ateşinden esinlenerek yola çıktıklarına, tasarımda kullandıkları materyallerin seçiminde de olabildiğince çevre dostu ürünler tercih ettiklerine dikkati çeken Mehmet Kala, hem el feneri hem acil durum ışığı şeklinde kullanılabilen tasarımın, farklı modları sayesinde yabani hayvan ve böceklerin ilgisini çekmeden aydınlatma sağladığından bahsetti.

Grubuyla birlikte "Maskhue" ismini verdikleri minimal bir aydınlatma ürünü dizayn eden İrem Kocaarık, "Lambaya baktığınızda tasarım sürecimizde doğadan ilham aldığımız kaynakları görebilirsiniz. Örneğin, sırtındaki aydınlatma elemanları tırtılın boğumlarından ilham alınmış ve çalışma aydınlatmasının başlığı da bukalemunun oynayan gözünden ilham alındı. Lamba hem iç mekanda hem dış mekanda kullanılabiliyor. Yaptığımız çalışmalarda sürdürülebilirliğe önem veriyor, malzeme seçimlerinde ve enerji kaynağında buna dikkat ediyoruz. Düşük enerjiyle yüksek verimli tasarımlar ortaya koymaya çalışıyoruz." şeklinde konuştu.