Manisa'nın Akhisar ilçesinde rüzgar erozyonuyla çöle dönen ve uluslararası yapımların çekimlerine sahne olan Sazoba Mahallesi, 145 hektar arazide uygulanan başarılı bir ağaçlandırma projesiyle çölleşmeye karşı verilen mücadelede örnek gösterilir hale geldi.
Mahalle yakınlarından geçen Kum Çayı'nın havzasından rüzgarla taşınan kumun tarım arazilerini kaplaması ve kum tepeleri oluşturması üzerine Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Alaettin Taysun tarafından yapılan bilimsel çalışmayla bölgedeki çölleşme kamuoyuna duyuruldu.
"Taysun Çölü" adı verilen bölge, 1992'de ABD yapımı dizi "Genç Indiana Jones'un Çöl Fedaileri" bölümünün çekimlerine ev sahipliği yaptı.
Üzüm bağları ve tarlaların kumla kaplanması nedeniyle bazı ailelerin göç etmek durumunda kaldığı mahallede 1996'da Orman Genel Müdürlüğü ile Türkiye Erozyonla Mücadele, Ağaçlandırma ve Doğal Varlıkları Koruma (TEMA) Vakfı iş birliğiyle ağaçlandırma projesi başlatıldı.
Çay havzasının yeniden düzenlenmesinin ardından 145 bin hektarlık araziye fıstıkçamı, yalancı akasya, okaliptüs, Kıbrıs akasyası ve badem olmak üzere 101 bin fidan dikildi. Otlandırmayla desteklenen çalışma sonucu kum hareketi durduruldu. Zamanla boy veren ağaçlarla erozyonun sona erdiği bölge, 25 yıl sonra yemyeşil ormanları, verimli bağ ve bahçeleriyle tarım ve hayvancılık merkezi haline geldi.
Yeşil dönüşümle değişen hayatlar
AA ekibinin 2 Ekim 2006'da bölgedeki çölleşmeyi yansıtmak için görüntülediği Arabistan çöllerini andıran arazide yapılan yeni çekimler, doğanın ormanla yaşadığı dönüşümü gösterdi.
16 yıl önce yapılan haberde kaygılarını ileten dönemin muhtarı ve mahalle sakinleri, bugün gelinen noktaya ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
Dönemin muhtarı Çetin Karabulut, erozyon nedeniyle mahallede tarımın bitme tehlikesi yaşadığını, bunu durdurmak için çok çalıştıklarını söyledi.
Dikilen ağaçların büyümesiyle kumun ilerleyişinin durduğunu anlatan Karabulut, "16 yıl önce röportaj yapmıştık. O zaman buralar tamamen kum halindeydi. Ağaçların bir kısmı yeni dikilmişti. Şu an bu halde. Köyümüze bir güzellik geldi, havası değişti. Tarım arazilerimiz kapanıyordu, onlar kurtuldu. Biz çok mutluyuz, tarım arazilerimize kavuştuk, hayvan varlığı arttı, arıcılık gelişti. Köye ekonomik bir girdi oluştu." dedi.
Yeni muhtar Önder Ünlü de mahalle sakinlerinin geleceğe güvenle baktığını ifade ederek, şöyle konuştu:
"Orman Genel Müdürlüğü, buranın orman haline getirilmesi için yoğun çaba harcadı. Orman yapıldıktan sonra bölgenin çehresi çok değişti. Biz, 'Burada ot bitmez.' diyorduk ama mükemmel bir orman oldu. Şu an tarım arazileri kurtuldu, verimler çok güzel. Ayrıca bölgede arıcılık gelişti, hayvancılarımıza çok faydası oldu. Köyümüzde de gelir sağladı." dedi.
Eski görüntülerde çölü andıran arazide motosikletiyle kameraya yansıyan Ayhan Demiray ise aynı güzergahta ağaçların arasından giden yolu kullanmanın mutluluğunu yaşıyor.
Demiray,"Kum, savruntu, haraptı buralar. Bu ormanın çok faydası oldu, hayvanlar doyuyor. Köylü ve çiftçi olarak çok mutluyuz" dedi.
Mahalle sakinlerinden Sinan Çadır da bölgede ağaçlandırmanın erozyonunun ilerlemesini durdurduğunu söyleyerek, "Ovada olduğumuz için ormanımız yoktu. Bu sayede hem ormanımız oldu hem çölleşmeden kurtulduk. Çok güzel bir eser oldu." diye konuştu.