Nobelova nagrada kroz historiju
Najmlađi nobelovac imao je samo 25 godina, a najstariji čak 90
STOCKHOLM
Nobelova nagrada dodjeljuje se više od 100 godina za izuzetne doprinose u hemiji, fizici, književnosti, fiziologiji ili medicini te za doprinos svjetskom miru.
U tom periodu veliki broj naučnika nagrađen je za svoje doprinose čovječanstvu. No, postoje i naučnici koji su zaslužili ovu prestižnu nagradu, ali ju nisu željeli prihvatiti ili im to njihova država nije dozvolila.
Francuski pisac Jean Paul Sartrem je, primjerice, odbio primiti svaku nagradu, pa i Nobelovu nagradu za književnost 1964. godine.
Nobelovu nagradu je 1973. godine odbio primiti i premijer Vijetnama Le Duc Tho. Nagrada mu je dodijeljena za doprinose svjetskom miru, zajedno sa tadašnjim ministrom vanjskih poslova SAD-a Henryem Kissingerom. No, nagradu je odbio primiti zbog tadašnje pozicije Vijetnama u svijetu.
Nacistička vlada Adolfa Hitlera u Njemačkoj nije dozvolila Richardu Kuhnu, Adolfu Butenandtu i Gerhardu Domagku da između 1938. i 1939. godine prime nagradu za hemiju i fiziolgiju. Boris Pasternak, koji je 1958. godine proglašen dobitnikom Nobelove nagrade za književnost, odbio je primiti nagradu zbog pritiska Sovjetskog saveza.
Prošle godine predstavljena je 241 nominacija za Nobelovu nagradu. Nobelova nagrada dodijeljena je Ellen Johnson Sirleaf, Leymah Gbowee i Tevekkül Karmana za doprinose u promociji ženskih prava.
Najstariji dobitnik Nobelove nagrade je američki ekonomista porijeklom iz Rusije Leonid Hurwicz. On je 2007. godine dobio nagradu za ekonomiju i to u dobi od 90 godina. Britanski pisac Doris Lessing primio je Nobelovu nagradu za književnost 2007. godine kao 87-godišnjak.
Najstariji živi dobitnik Nobelove nagrade je Rita Levi Montalcini iz Italije. On je 1986. godine dobio nagradu za medicinu. Danas ima 103 godine.
Lawrence Bragg je najmlađi dobitnik Nobelove nagrade. On je 1915. godine, zajedno sa ocem Williamom Braggom, dobio Nobelovu nagradu za fiziku. Tada je imao samo 25 godina.
Pored toga postoje i oni za kojih je Nobelova nagrada prešla u porodičnu tradiciju. Pierre Curie i njegova supruga Marie Curie su 1903. godine bili dobitnici su Nobelove nagrade za fiziku.
Marie Curie je ujedno i prva žena dobitnica ove prestižne nagrade. Ona je kasnije ponovo dobila i Nobelovu nagradu za hemiju 1911. godine. Postala je tako jedina žena dobitnica dvije Nobelove nagrade.
Kćerka Marie Curie, Irene Joliot Curie i njen suprug Frederic Joliot dobitnici su Nobelove nagrade za hemiju 1935. godine. Irenina sestra Eve Curie udala se za Henrya Richardsona Labouissea, koji je 1965. godine nagrađen Nobelovom nagradom za mir.
Od 1901. godine do danas, 44 Nobelove nagrade dodijeljene su ženama, a 786 nagrada dodijeljeno je muškarcima.
Kada je u pitanju književnost, 26 knjiga napisanih na engleskom jeziku nagrađeno je Nobelovom nagradu, a potopom slijede djela pisana na francuskom, njemačkom, španskom i drugim svjetskim jezicima.
