ANKARA - TEVFİK DURUL

Türkiye'nin Pekin Büyükelçisi Abdulkadir Emin Önen, Çin'den yatırım, turizm, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın açıkladığı 100 gün hedeflerinde bu ülkenin önemi, üçüncü nükleer santral projesinde iş birliği gibi konularda AA muhabirinin sorularını yanıtladı.

Türkiye'de yatırım yapan nitelikli Çinli firma sayısının bini aştığına dikkati çeken Önen, bunların arasında ICBC ile Bank of China gibi önemli bankaların yanı sıra dünyanın dev teknoloji firmalarından Huawei'in de yer aldığını anımsattı.

Önen, "Huawei, Çin'den sonraki en büyük Ar-Ge yatırımlarını Türkiye'de yapıyor. Burada 500'den fazla Türk mühendisi çalıştırıyor." bilgisini verirken, Türkiye'deki bu yapının 11 ülkeye hizmet verdiğini söyledi.

"Şu an Çin ile olan ilişkilerimizde bu ülkeyi sınır komşumuz olarak görüyorum." değerlendirmesini yapan Önen, Balkanlar'dan Afrika'ya ve Ortadoğu'ya kadar geniş bir coğrafyada ciddi Çin yatırımları olduğuna işaret etti.

Önen, Türkiye'nin de etkin olduğu bu coğrafyalarda Çin ile kazan-kazan eksenli büyük iş birliği fırsatları olduğuna değinerek, "Çin'den gelen yatırımcılara Türkiye'de özel bölgeler oluşturmak konusunda bazı illerde harekete geçtik. Mesela Şanlıurfa'da sadece Çinli iş insanlarının yatırım yapacakları organize sanayi bölgelerinde onlara yer ayırdık." açıklamasını yaptı.

Turist sayısında rekor beklentisi

Çin'in dünyanın en büyük turizm pazarı olduğuna dikkati çeken Önen, "Çinli turistler, harcama noktasında hem çok bonkör, hem de gittikleri yerlerde deniz, kum, güneş gibi klişelerden ziyade kültür turizmine önem veriyor." dedi.

Önen, geçen yıl 240 bin Çinli turistin Türkiye'ye geldiğini hatırlatarak, bu yılın ilk altı dört ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 97'lik bir artış kaydedildiğini söyledi.

"Türkiye'ye gelen Çinli turist sayısının, bu yıl 400 bini aşarak rekor kıracağını tahmin ediyoruz." diyen Önen, yakın bir zamanda "yılda bir milyon turist hedefinin" yakalanacağı tahmininde bulundu.

Önen, yılda 140 milyon turistin yurt dışı seyahati gerçekleştirdiği Çin'de, 800 milyar dolarlık turizm geliri sağlandığı bilgisini paylaşarak, gerekli turizm imkanları ve kültürel zengiliklere sahip Türkiye'nin bu pastadaki payını artırması gerektiğinin altını çizdi.

100 gün hedefleri

Pekin Büyükelçisi Önen, Çin'in dünyadaki ekonomik hacmin yaklaşık yüzde 15'ini oluşturduğuna dikkati çekerek, buranın göz ardı edilebilecek bir pazar olmadığını vurguladı.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın açıkladığı 100 gün hedeflerinde Çin'in önemine ilişkin, "Türkiye, tabii ki enstrumanlarını çeşitlendirecek, Çin ile ticaret yapacak, tabii ki buradan yatırım çekecek ve yatırımlarda ortak hareket edecek." ifadesini kullanan Önen, "Demiryolu projesiyle alakalı hususlar, artık son noktaya geldi. İlerleyen aylarda bunu finalize ederek, Çin ile gerekli imzalar atılacak." açıklamasını yaptı.

Üçüncü nükleer santral projesi

Önen, Çin'in nükleer enerji konusunda tecrübeli ve yetkin bir ülke olduğu yorumunu yaparak, "Türkiye'de kurulacak üçüncü nükleer enerji santrali iş birliği sürecinde, iki ülkeden ilgili bakanlıkların teknik görüşmeleri devam ediyor." ifadesini kullandı.

Demiryolu ve nükleer enerji santrali projelerinin yanı sıra savunma sanayi alanında da iş birliğinin gündemde olduğu bilgisini paylaşan Önen, Çin'i Türkiye'nin "doğal partneri" olarak nitelendirdi.

İpek Yolu etkileşimi

Önen, Çin ile tarihi İpek Yolu vesilesiyle önemli bir etkileşimin sağlandığına dikkati çekerek şunları kaydetti:

"Asya, bizim için 'Uzak Doğu' değil. Burası bizim için yakın. Kime göre uzak olduğunu tartışmak lazım. Bizim için değil. Bizim burada her zaman kültürel, ticari ve siyasi ilişkilerimiz var ve biz, burada oyun kuruculardan biriyiz. Birbirimizi kendi dillerimiz üzerinden ve kendi kaynaklarımız üzerinden öğrenmenin Türk ve Çin halklarının birbirine daha da yaklaştıracağından şüphem yok."

Türk iş dünyasına Çin'de "yerelleşme" çağrısı

Önen, Çin'in geçen yıl ithalatının 1,8 trilyon dolara ulaştığına dikkati çekerek, "Benim en büyük hedeflerimden bir tanesi, Türk iş insanlarının Çin'e daha çok açılması." ifadesini kullandı.

Çin'in gelecek beş yılda 10 trilyon dolarlık ithalat yapacağını açıkladığına dikkati çeken Önen, bu bağlamda kasım ayında Şanghay'da yapılacak ithalat fuarına Türk firmalarının aktif katılım yapması çağrısını yaptı.

Büyükelçi Önen, Çin'in 300 milyonluk bir orta gelir sınıfı oluşturduğuna değinerek şunları söyledi:

"Türk iş insanımız, gözünü Çin pazarına çevirmeli. Ne alırım değil, ne satarım diye düşünmeli. Türkiye'de oturup da Çin'de iş yapmak çok zor. Çin'de olmaları gerekiyor. Türk iş insanlarımızı Çin'e giderek, orada yerelleşmeye, kalıcı olmaya davet ediyorum. Önümüzdeki dönem Çin'in daha çok zenginleştiği bir dönem olacak. Bence Çin'in bugünün değil, 10 yıl sonrasını düşünmek lazım."

YEE'nin açılış süreci

İki ülke devlet başkanının geçen yıl mayıs ayında, karşılıklı kültürel merkezlerin açılması üzerine mutabakat zaptı imzaladıklarını hatırlatan Önen, "Normalde üç dört yılı alabilecek bu süreci, üç dört ay gibi kısa bir sürede bitirdik." dedi.

Önen, Çin'deki makamlarla yürüttükleri yoğun çabalar sonucu Yunus Emre Enstitüsünün (YEE) açılım sürecini başlattıklarının altını çizerek, "2018 yılı içerisinde Çin'in başkenti Pekin'de YEE'yi açmayı arzu ediyoruz." ifadesini kullandı.

İki ülke arasında ticaretten kültüre, enerjiden finansa geniş bir yelpazede gelişen ilişkilere YEE'nin ivme kazandıracağı değerlendirmesini yapan Önen, "Artık batılı kaynaklar üzerinden birbirimizi okuma devri sona erdi. Kültürümüzü anlatan her şeyi birinci elden kendimiz organize edeceğiz." dedi.

Önen, ilk etapta Pekin'de açılacak kültür merkezinin, ilerleyen dönemlerde ülkenin diğer şehirlerine açılacağı bilgisini paylaşarak, "İki ülkeyi, kendi lisanı ve kendi kültürü üzerinden yeniden buluşturacağız." diye konuştu.