Kuruluşundan bu yana yaklaşık 7 bin 500 yıllık süreçte Hititler'den Osmanlılar'a kadar çeşitli medeniyetlere ev sahipliği yapan Amasya, doğal ve kültürel zenginlikleri ile öne çıkıyor.
MÖ 65 yılında basılmış ve halen Amasya Müzesi'ndeki koleksiyonda kayıtlı sikkelerde ''Amasseias'' adıyla tarihe malolan kent, Yeşilırmak Vadisi'nde, antik ipek yolu üzerinde kurulu önemli bir turizm merkezi.
Sevdaları tarihe mal olmuş Ferhat ile Şirin'den, dünyanın ilk coğrafyacısı olarak bilinen Strabon'a kadar birçok isme ev sahipliği yapan Amasya, çok sayıda Osmanlı Sultanı'nın da şehzadelik dönemlerini yaşadığı kent olarak biliniyor.
''Amasya Tamimi'' ile Kurtuluş Mücadelesi'nde milli iradenin vurgulandığı yer olan Amasya, 1861 yılında Anadolu'da yaptığı gezinin notlarını ''Küçük Asya'da Bir Geziden Anılar'' isimli eserinde toplayan Fransız Arkeolog Georges Perrot tarafından, ''Amasya Anadolu'nun Oxfordu'dur. 25 bin kişilik nüfusunun 2 bini öğrenci olup, 18 medresede öğrenim görmektedir'' diye anlatılır.
Amasya'da Kral Kaya Mezarları, Harşena Kalesi, Aynalı Mağara, Darüşşifa (Bimarhane), Hazeranlar Konağı, Ferhat Su Kanalı, Sultan 2. Beyazıt Külliyesi, Halife Gazi Kümbeti, Çelebi Mehmet Medresesi ile Saat Kulesi, Gökmedrese ve Burmalı Minare Cami, kentte gezilebilecek tarihi ve kültürel varlıklar olarak öne çıkıyor.
Doğa harikası Borabay Gölü ve Taşova'daki Yukarı Baraklı Şelalesi ise Amasya'nın görülmesi gereken doğal güzelliklerinin başında geliyor.
13 medeniyete ait arkeolojik ve etnoğrafik eserin sergilendiği Amasya Müzesi'ndeki kültürel varlıklar arasında öne çıkan eserlerden başlıcalarını 1962 yılında Doğantepe beldesindeki kazıda ortaya çıkarılan bronzdan yapılmış Hitit dönemine ait Fırtına Tanrısı Taşup heykelciği ile Hitit, Geç Helenistik, Frig, Bizans ve Roma dönemine ait, sikke, heykel, lahit ve mezar buluntuları oluşturuyor. 14. yüzyıl İlhanlı dönemine ait erkek, kadın ve çocuklara ait mumyalar ise müzenin en çok ilgi gören köşesi.
Osmanlı döneminde çok önemli bir kent olan Amasya öylesine önemsenmiş ki, Yükseliş Dönemi'nde tahta geçen bütün padişahlar burada Sancak Beyliği yapmışlar. Aralarında Yıldırım Beyazıt, Çelebi Mehmet, 2. Murat, Fatih Sultan Mehmet, 2. Sultan Bayezıt ve 3. Murat'ın da arasında bulunduğu padişahların şehzadelik dönemindeki ilk eğitim aldıkları kent olması nedeniyle Amasya, ''Şehzadeler kenti'' diye anılır.
Yöre insanın çay içme alışkanlığı nedeniyle teneke, pirinç ve bakır semaver yapımı gelişmiştir. Bunun yanı sıra el oymacılığı, baston yapımı, bindallı tabir edilen atlas ve kadifeden üretilen giysiler ile kilim dokumacılığı yaygın kentte yaygındır. Balıklı dolma, keşkek, toyga çorbası ve bamya, yöresel yemekler olarak öne çıkar. Anadolu Ajansı web sitesinde, AA Haber Akış Sistemi (HAS) üzerinden abonelere sunulan haberler, özetlenerek yayımlanmaktadır. Abonelik için lütfen iletişime geçiniz.