Bugün 8 Mart Dünya Kadınlar Günü. Dünyada kadınların erkeklerle eşit haklara sahip olma mücadelesinin üzerinden 155 yıl geçti.***
İSTANBUL - Nuray Özger
AA muhabirinin derlediği bilgilere göre, dünyada kadın hakları mücadelesi 8 Mart 1857 tarihinde ABD'nin New York kentinde başladı. Konfeksiyon ve tekstil fabrikalarında çalışan 40 bin işçinin insanlık dışı çalışma koşullarına ve düşük ücrete karşı başlattığı grev, polisin saldırısıyla kanlı bitti. Saldırı sırasında çıkan yangında çoğu kadın 129 işçi can verdi. İşçilerin cenaze törenine 100 bini aşkın kişi katıldı.
Danimarka'nın Kopenhag kentinde 1910 yılında toplanan 2. Enternasyonale bağlı kadınlar toplantısında, Almanya Sosyal Demokrat Parti önderlerinden Clara Zetkin, bu yangında yaşamını yitiren 129 kadın işçi anısına 8 Mart'ın Dünya Emekçi Kadınlar Günü olarak kutlanmasını önerdi. Kadınlar Günü önerisi oy birliği ile kabul edildi.
1975'i ''Dünya Kadınlar Yılı'' ilan eden Birleşmiş Milletler, 16 Aralık 1977 tarihinde 8 Mart'ın tüm kadınlar için ''Dünya Kadınlar Günü'' olarak kutlanmasını kararlaştırdı.
Türk kadınları ebelik eğitimi ile sosyal yaşamda
Türk kadını, tarihte ilk kez 1843 yılında Tıbbiye Mektebi bünyesinde aldıkları ebelik eğitimi ile sosyal yaşamda yerlerini almaya başladı.
1847'de yayımlanan İrade-i Seniye ile Türk kadınlarına erkek çocuklarla eşit miras hakkı tanınırken, 1858'de yayımlanan Arazi Kanunnamesi ile de miras yoluyla mülkiyet hakkını elde etti.
Sosyal yaşamda giderek daha çok yer almaya başlayan Türk kadınları, iş hayatına da ilk olarak 1897 yılında ücretli işçi olarak atıldı. Kadınlar, ilk kez 1913 yılında da devlet memuru olarak çalışmaya başladı.
Cumhuriyetin ilanı ve Türk kadınları
29 Ekim 1923'te Cumhuriyet'in ilanı Türk kadınları için dönüm noktası oldu.
Erkeğin çok eşliliği ve tek taraflı boşanmasına ilişkin düzenlemelerin kaldırıldığı, kadınlara boşanma hakkı, velayet hakkı ve malları üzerinde tasarruf hakkı tanıyan Türk Medeni Kanunu da 17 Şubat 1926'da kabul edildi.
Kadınlara siyasetin kapısını aralayan Belediye Yasası ise 1930 yılında çıkarıldı. Böylece Türk kadınları belediye seçimlerinde seçme ve seçilme hakkı kazandı.
Türk kadınları, 1934'te yapılan Anayasa değişikliğiyle seçme ve seçilme hakkı elde ederken, 8 Şubat 1935'deki seçimler sonucunda 17 kadın milletvekili ilk kez Meclis'e girdi. 1950 yılında da ilk kadın belediye başkanı Müfide İlhan, Mersin'den seçildi.
İlk kadın bakan ve başbakan
İlk kadın bakan Türkan Akyol, 1971 yılında göreve atandı. Türkiye Cumhuriyeti tarihinde Başbakan koltuğuna da ilk kez bir kadın oturdu ve Türkiye'nin ilk kadın başbakanı olan Tansu Çiller, 25 Haziran 1993 tarihinde hükümeti kurdu.
