Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) Finansal Kurumlardan Sorumlu Türkiye Başkan Vekili Arthur Poghosyan, AA muhabirine, Türkiye'nin Paris Anlaşması'nı onaylamasının ardından iklim hedeflerinin daha iddialı hale geldiğini ve 2053'te sıfır emisyona ulaşmayı taahhüt ettiğini söyledi.

Bu hedeflere ulaşılması için yeşil yatırımların hızla artması gerektiğine dikkati çeken Poghosyan, "Türkiye için oluşturduğumuz GEFF, 500 milyon avro. Bu miktar, bankanın Türkiye'de bugüne kadarki enerji verimliliğiyle ilişkili fonları arasında en büyüğü. Fonun büyüklüğü ve dizaynı, Türkiye'nin yeni iklim taahhütleriyle uyumlu." diye konuştu.

Poghosyan, yeni GEFF'in Türkiye'de belli yatırımları desteklemeye devam ederken, aynı zamanda Türk bankaları, leasing şirketleri ve kurumların bir bütün olarak iş yapma biçimindeki dönüşümü hızlandıracağını aktardı.

GEFF kapsamında Türkiye'deki banka ve leasing şirketlerine finansman sağlanacağını anlatan Poghosyan, bu kuruluşların da uygun şartları sağlayan yeşil projelere yatırım yapan şirket ve işletmeleri destekleyeceğini dile getirdi.

"Yeşil finansal sistem" ekonomideki dönüşümü hızlandıracak

Poghosyan, şirketlerin GEFF'e ilk kez dahil edilen kurumsal iklim yönetimi konusunda teknik destek de alabileceğini belirterek şöyle devam etti:

"Daha yeşil bir finansal sistem, Türk iş dünyasının uluslararası sermayeye erişmeye devam etmesini sağlamanın ve 2053'e kadar net sıfır emisyon taahhüdüne ulaşması için gereken yatırımları desteklemenin anahtarı. Program, Türk şirketleri ve finansal kurumlarının rekabet gücünü artırmayı, Türkiye'nin finansal sisteminin yeşil büyüme hedeflerini daha iyi desteklemesini sağlayacak şekilde dönüşümünü hızlandırmayı amaçlıyor. GEFF, ileride EBRD'nin finans sektörleriyle olan ilişkisinin temel ve özel bir içeriği halini alacak."

Türkiye Sınai Kalkınma Bankasının programdan 53,5 milyon avroyla ilk yararlanan Türk bankası olduğunu kaydeden Poghosyan, "Şu anda başka bankalardan da ilgi var ama değerlendirme aşamasında olduğu için isimlerini açıklamak için henüz erken. GEFF kapsamında sağlanacak finansmanın belli bir zaman limiti yok. Banka ve leasing şirketlerinin taleplerine bağlı ilerlenecek. İleride talebin artması durumunda tabii ki genişletilebilir." ifadelerini kullandı.

Yatırımlarda artış sinyali

Düşük karbonlu dönüşümü desteklemek için sendikasyon, sermaye piyasaları ve garanti araçlarının yaygınlaştırılmasını hızlandıracaklarını vurgulayan Poghosyan, EBRD'nin Türkiye'de Paris Anlaşması'nın onaylanmasından önce de yeşil yatırım konusunda oldukça aktif olduğunu, Türkiye'nin yeni iklim taahhütlerinin finansmanın artmasında ivme sağladığını anlattı.

EBRD'nin paylaştığı bilgilere göre, 2010'dan beri EBRD ve finansman ortakları Türkiye'deki 14 finans kuruluşuna Temiz Teknoloji Fonu'ndan (CTF) 80 milyon avroya yakın imtiyazlı finansman ve Avrupa Birliğinden yaklaşık 23 milyon avro hibeyle birlikte 2,5 milyar avro finansman kullandırdı.

Bu kapsamda finanse edilen yenilenebilir enerji projeleriyle Türkiye'nin toplam güneş enerjisi kurulu gücünün yüzde 10'u, biyokütle ve atık kapasitesinin yüzde 8'i, rüzgar enerjisi kapasitesinin yüzde 7'si ve jeotermal enerji kurulu gücünün de yüzde 5'inin oluşturulması sağlandı.

Bu projeler, geçen yıl Türkiye'nin elektrik üretiminin yüzde 1,8'ini (yaklaşık 6 teravatsaat) karşılarken, emisyonlarda yüzde 1,5 düşüş sağladı.

Söz konusu projeler 2021 fiyatlarıyla 265 milyon dolarlık kömür ithalatının da önüne geçti.

EBRD, Türkiye'de bugüne kadar 371 projeye 15,5 milyar avro kaynak sağladı. Bankanın 2020'de 1,7 milyar avro olan yatırımı, 2021'de 2 milyar avroya ulaşarak rekor seviyeye çıktı. Bu yatırımların yüzde 55'ini sürdürülebilir projeler oluşturdu.