Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen'in 6-9 Haziran'daki seçimlerin ardından kuracağı 5 yıllık yeni ekibinde cinsiyet dengesini sağlamak amacıyla AB ülkelerinden kadın üye önerisinde bulunmaları isteği sonuçsuz kaldı.

AB'de 6-9 Haziran'da yapılan seçimlerin ardından von der Leyen, 18 Temmuz'da Avrupa Parlamentosunda (AP) güvenoyu alarak ikinci kez Komisyon Başkanı seçildi.

25 Temmuz'da üye ülkelere mektup gönderen von der Leyen, Komisyon için 30 Ağustos'a kadar üye önerisinde bulunmalarını istedi.

Von der Leyen'in eylülün ilk haftasında önerilen isimleri değerlendirmesi planlanıyor.

Ardından eylül ve ekim ayları boyunca Komisyon üyeleri, AP'deki ilgili komitelerde konuşacak, soru-cevap oturumlarına katılacak. Komitelerin notlarıyla, yeni isimler, bütün bir kabine halinde AP Genel Kurulundan güvenoyu alacak.

Von der Leyen'in "kadın üye" talebi

27 üye ülkenin her birinin, AB'nin yürütme organı Komisyona birer üye gönderme hakkı bulunuyor.

Komisyon üyeleri, AB'nin yürütme organındaki en kıdemli yetkilileri oluşturuyor ve ulusal hükümetlerdeki bakanlar gibi, her biri ticaret, tarım ve çalışma gibi konulardan sorumlu oluyor.

Ancak Komisyon Başkanı'nın oluşturacağı "kabine" için üye ülkelerden özel bir isteği oldu.

AB'nin ilk üst düzey kadın yöneticisi von der Leyen, cinsiyet dengesi güdeceğini, bu nedenle her üyenin bir değil bir erkek, bir kadın olmak üzere iki isim önermesini istedi.

Bu talep, üye ülkeleri bir nevi zora soktu. Yarın son gün olmasına rağmen şimdiye dek önerilen 24 isimden von der Leyen dahil yalnızca 7'si kadın.

Sadece 5 ülke kadın isim önerdi

Şimdiye kadar Belçika, İtalya ve Bulgaristan dışında tüm üyeler önerilerini sundu.

Almanya, hakkını von der Leyen'den yana kullanmış olurken Estonya'dan gelecek Komisyon üyesi de AB liderleri tarafından Josep Borrell'in yerine "Yüksek Temsilci" olarak önerilen Kaja Kallas oldu.

Bunların haricinde, von der Leyen'in talebine olumlu yanıt yalnızca İspanya, Portekiz, İsveç, Finlandiya ve Hırvatistan'dan geldi.

İspanya, Başbakan Yardımcısı Teresa Ribera'yı, Portekiz Sosyal Demokrat Partisi Ulusal Konseyi üyesi Maria Luis Albuquerque'yi, İsveç AB Bakanı Jessika Roswall'i, Finlandiya AP Milletvekili Henna Virkkunken'i ve Hırvatistan halihazırda da demokrasi ve demografiden sorumlu Komisyon üyesi Dubravka Suica'yı önerdi.

Bu haliyle von der Leyen, mevcut Komisyondaki kadın üye sayısı olan 12'yi dahi tutturamıyor.

Küçük ülkelere etkili pozisyon teklifi

Her Komisyon üyesinin görevi, atanmalarının akabinde von der Leyen tarafından belirleniyor ve bazı görevler diğerlerinden daha etkili konumda bulunuyor.

Geleneksel olarak Almanya, Fransa veya İtalya gibi ülkelere Birliğin finans, ekonomi, iç pazar gibi konulardan sorumlu üyeleri veriliyor. Daha küçük ya da yeni üyelere ise sağlık veya sosyal işler konulu üyelikler uygun görülüyor.

Son iki gün kala von der Leyen'in teşvik amacıyla nispeten küçük üye ülkelere kadın üye önerisinde bulunmaları halinde güçlü pozisyonlar teklif ettiği dahi öne sürüldü.

Dolayısıyla von der Leyen'in ekibinde kadın-erkek eşitliğine ulaşma hedefini tutturma ısrarı, Komisyonun geleneksel yapısının değişmesine neden olabilir.

Von der Leyen, maça yenik mi başlıyor?

AB'nin anlaşmalarında ülkelerin birden fazla isim önermelerini zorunlu kılan bir unsur bulunmuyor ancak von der Leyen için ilk talebinin yerine gelmesi bir nevi gelecek 5 yıllık döneme "güçlü" başlama fırsatı sağlayacak.

Bu anlamda Alman siyasetçinin kadın isim önermeyen ülkelere daha az etkili görevler vermesi, Brüksel ile AB başkentleri arasında gergin bir başlangıca neden olabilir.

Ayrıca yeni ekibin AP'deki 27 ülkeden 720 milletvekilinin onayından da geçecek olması da üye ülkelerle arasını iyi tutmasını da gerektirecek.

Diğer yandan ortaya çıkan listenin aşırı erkek egemen olması, von der Leyen'i 401 oyla seçen milletvekillerinin vetosuyla karşılaşılmasına da yol açabilir.

Bu da von der Leyen'in başkentlerden yeni isim önerisi istemesiyle, halihazırda en erken yıl sonunda göreve başlaması beklenen Komisyonun faaliyetinin daha da ötelenmesiyle sonuçlanabilir.