WASHINGTON
ABD Temsilciler Meclisi’nde Suriye'de başta Esed rejimi olmak üzere çatışmaların diğer taraflarınca işlenen suçları kınayan ve bunlar için savaş suçları mahkemesi kurulması talebini içeren karar tasarısı kabul edildi.
Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komitesinde mart ayı başında ele alınan tasarı bugün geç saatlerde Temsilciler Meclisi genel kurulunda görüşüldü. Cumhuriyetçi Parti’nin New Jersey milletvekili Christopher Smith tarafından hazırlanan H.Con.Res.121 sayılı karar tasarısı, genel kurulda 3’e karşı 392 oyla kabul edildi.
Tasarı, özellikle Esed rejimi başta olmak üzere rejimin müttefikleri ve çatışmanın diğer taraflarınca işlenen suçlar için bir savaş suçları mahkemesi kurulması talebini kapsıyor.
Tasarıda, bu suçların “savaş suçları ve insanlığa karşı işlenen suçlarla” aynı olduğu belirtilerek, uluslararası yasaların ihlalini oluşturduğu ve Temsilciler Meclisi'nin bunları şiddetle kınadığı ifade ediliyor.
Suriye’de rejim ve müttefiklerinin sivillere yönelik ayrım gözetmeyen saldırılarının son bulması için ABD yönetimi ve ortaklarına gayret sarf etmeleri çağrısında bulunan tasarı, ayrıca Obama yönetiminin ihtiyaç sahiplerine yardımların sürekli ve adil bir biçimde erişmesini güvence altını almasını istiyor.
Tasarı, Suriye’de devam eden insan hakları ihlallerinin belgelenmesi çabalarını ve bu suçlara ilişkin gelecekteki davalarda kullanılabilecek delillerin toplanmasına öncelik verilmesi konusunu içeriyor.
Suriye için bir savaş suçları mahkemesinin kurulması talebini de içeren tasarıda, “Tasarı, ABD Başkanı’ndan (Barack Obama), ABD’nin BM Daimi Temsilcisi’ni (Samantha Power) bir Suriye savaş suçları mahkemesi kurulmasını gündeme getirmek ve desteklemek için ABD’nin etkisi ve gücünü kullanmakla görevlendirmesini ister” ifadesine yer veriliyor.
Tasarının metninde söz konusu mahkeme, Suriye’de Esed rejimi dahil diğer taraflarca işlenen suçlarını yargılanmak üzere bölgesel ya da eski Yugoslavya veya Sierra Leone örneklerinde olduğu gibi özellikle bu amaçla kurulacak uluslararası bir mahkeme olarak tanımlanıyor.
- Azınlıklara yönelik saldırılar “soykırım” olarak tanımlansın kararı
Öte yandan, Cumhuriyetçi Parti Nebraska Milletvekili Jeff Fortenberry tarafından hazırlanan ve Ortadoğu’da azınlıklara DAEŞ’in yaptığı saldırıların “soykırım” olarak nitelendirilmesini isteyen karar da kabul edildi. H.Con.Res. 75 sayılı karar tasarısına 393 milletvekili lehte oy verirken, hayır oyu veren çıkmadı.
Tasarıyla, Hristiyanların yanı sıra Yezidi, Türkmen, Kürt gibi diğer dini ve etnik kökenlilere yönelik DAEŞ’in saldırılarının “savaş suçu”, “insanlığa karşı işlenen suç” ve “soykırım” olarak tanımlanması isteniyor. "Soykırım" karar tasarısının zamanlaması dikkat çekiyor. Çünkü Kongre, söz konusu karar tasarısından bağımsız olarak, ABD Dışişleri Bakanı John Kerry'nin 17 Mart'a kadar DAEŞ'in azınlıklara yönelik eylemlerini "soykırım" olarak nitelendirilip nitelendirilmeyeceğine karar vermesine yönelik kararı bulunuyordu. Obama yönetimi de "soykırım" sözcüğünün kullanımının hukuki hüküm gerektirdiğini ve bu noktaya ulaşılmadığı gerekçesiyle bu kararı mesafeli yaklaşıyordu.
Ancak bugün geçen karar tasarısına rağmen Kerry'nin 17 Mart'a kadar bu konudaki bakanlığın kararını kesinleştiremeyeceği belirtiliyor.
Temsilciler Meclisi’nin ardından karar tasarılarının Senato genel kurulunda da ele alınması gerekiyor.
Herhangi bir bağlayıcılığı bulunmayan karar tasarıları, Kongre'nin hissiyatını yansıtıyor.
Muhabir: Erkan Avcı