Dünya genelinde 10 Ağustos, "Aslan Günü" olarak kutlanıyor. Ömürlerini çelik teller ardında turist eğlendirerek geçiren binlerce "tutsak aslan", av etkinliği adı altında katledilecekleri gün için hazır bekletiliyor.

Geçen yüzyıl nüfuslarının ve yaşam alanlarının büyük çoğunluğunu insanlar nedeniyle kaybeden vahşi aslanlar ise kaybolmakta olan Afrika savanalarında yaşam mücadelesi veriyor.

Aslan nüfusu 2001'den beri yüzde 43 azaldı

Oxford Üniversitesi Yaban Hayatı Koruma Araştırma Birimi'nin tahminlerine göre, geçen yüzyılın başında vahşi doğada 200 bin civarında aslan yaşıyordu.

Afrika Vahşi Yaşam Vakfının verilerine göre, geçen yüzyılın sonuna gelindiğinde avcılık ve diğer insani faktörler kaynaklı 33 bin seviyesine gerileyen aslan nüfusu, 2001'den bu yana yüzde 43 azaldı.

Bugün vahşi doğada 23 bin dolayında aslanın yaşadığı tahmin ediliyor.

Geçmişteki doğal yaşam alanlarının yüzde 95'e yakınını kaybeden aslanlar, bugün çoğunlukla Tanzanya, Güney Afrika, Botsvana, Namibya, Zambiya ve Zimbabve'de iyi korunan ulusal parklarda yaşamlarını sürdürüyor.

"Tutsak aslanlar"

Araştırmalar, dünya aslan popülasyonuna yalnızca vahşi doğada yaşayanları dahil ediyor.

Doğasından koparılıp insan esaretinde yaşayan "tutsak aslanlar" ise bu listenin dışında kalıyor.

"Tutsak aslan" terimi, ticari amaçlara hizmet etmek üzere, özel çiftliklerde insan elinde doğup büyüyen, avlanma becerileri bulunmadığından ve insanlardan korkmadıklarından vahşi doğaya uyum sağlayamayan aslanları tanımlıyor.

Aslan turizmi

Dünyanın en büyük aslan nüfuslarından birine ev sahipliği yapan Güney Afrika Cumhuriyeti'nde yaklaşık 3 bin 500 aslan var.

Güney Afrika Cumhuriyeti, aynı zamanda en büyük "tutsak aslan" nüfusuna sahip ülkelerin de başında geliyor.

Dünya Hayvan Hakları Koruma Topluluğu'nun 2024 tarihli raporuna göre, ülkedeki 366 çiftlikte yaklaşık 8 bin "tutsak aslan" bulunuyor.

Güney Afrika ekonomisine yıllık 40 milyon dolardan fazla gelir sağlayan "tutsak aslan" endüstrisi, ülkenin önemli turizm sektörlerinden birini teşkil ediyor.

Ülke genelindeki özel doğa parkları ve çiftliklerde tutulan bu aslanlar, ücreti mukabilinde bölgeye safari amaçlı gelen turistlere teşhir ediliyor.

Giriş ücretleri genellikle 10 ile 15 dolar arasında değişen tesisleri ziyaret eden turistler, ek ücret karşılığında, ailelerinden ayrı tutulan aslanları sevip fotoğraf çektirebiliyor.

Turistlerin en çok rağbet ettikleri aktivitelerin başında "tutsak aslanların" bakıcıları tarafından beslenmelerini izlemek geliyor.

Aslan avcılığı

Ömürlerini, kapatıldıkları çelik teller ve kafesler ardında turist eğlendirerek geçiren "tutsak aslanlar", yaşlandıklarında ise çoğunluğu Batılı ülkelerden gelen turistlerin av merakını gidermek adına keyfi olarak katlediliyor.

"Tutsak aslan" avının özel izne tabi olmak şartıyla yasal olduğu Güney Afrika, dünya çapında aslan avcılığının en önde gelen merkezlerinden biri.

Human Society International'ın 2022 tarihli raporuna göre, Güney Afrika'da 2014-2018 döneminde yabancılar tarafından yaklaşık 4 bin "tutsak aslan" avlandı.

Rapor, bu aslanların yarısından fazlasının Amerikalı turistler tarafından avlandığını ortaya koydu. Bunu İspanyol, Rus, Danimarkalı, Kanadalı ve Alman turistler izledi.

AA muhabirinin, Güney Afrikalı turizm acentelerinden edindiği bilgiye göre, av partilerinin fiyatları, avın ve turun niteliğine göre 2024 itibarıyla 4 ile 60 bin dolar arasında değişiyor.

Bu turlar, çoğunluğu Kuzey Batı ve Limpopo eyaletlerinde bulunan, on binlerce dönümlük çiftliklerde 7 ila 10 gün süren safari turları şeklinde gerçekleştiriliyor.

Daha dar alanlara hapsedilen aslanların güvenli mesafeden av tüfekleriyle vurulmak suretiyle katledildiği av etkinliklerine ise "konserve avı" adı veriliyor.

Avcılar, katlettikleri aslanların başında fotoğraf çektirip kafataslarını av ganimeti olarak yanlarında ülkelerine götürebiliyor.

Aslanların kemikleri Uzak Doğu ülkelerine

Avlanılarak öldürülen bu hayvanların kemikleri, başta Çin olmak üzere Uzak Doğu ülkelerinde lüks süs eşyası, takı ve afrodizyak üretiminde kullanılmak üzere yoğun talep görüyor.

Dünyada yasal açıdan aslan endüstrisine sahip tek ülke Güney Afrika ise en önemli tedarikçi konumunda.

Hükümet, son yıllarda ulusal ve uluslararası baskıların etkisiyle kemik ticaretine kota uygulasa da son derece karlı olan aslan kemiği ticareti, "tutsak aslanların" yanı sıra vahşi doğada yaşayanların da avcılar tarafından hedef alınmasına neden oluyor.

Güney Afrika, "tutsak aslan" endüstrisini kapatma yolunda

Güney Afrika hükümeti, ulusal ve uluslararası çevreci kuruluşların baskılarıyla son yıllarda aslan endüstrisine yoğunlaşmış durumda.

Ormancılık, Balıkçılık ve Çevre Bakanlığı, 2022'de bu endüstrinin sona erdirilmesi için harekete geçerek sektörden gönüllü çıkışın teşviki başta olmak üzere çeşitli stratejilerin üzerinde çalışmalar yürüttüğünü açıklamıştı.

Bununla birlikte, "10 Ağustos Aslan Günü" kutlanırken "tutsak aslan" endüstrisi, ülkedeki varlığını yasal olarak sürdürüyor.