Filipinler'in güneyindeki Moro Müslümanlarına daha kapsamlı bir özerklik sağlanmasını öngören Bangsamoro Organik Yasası (BOL) referandumunun ardından Devlet Başkanı Rodrigo Roa Duterte, bölgeyi yönetecek Bangsamoro Geçiş Otoritesinin (BTA) üyelerini atadı.

Başkent Manila'daki başkanlık sarayı Malacanang'da düzenlenen törende, BOL kapsamında Müslüman Mindanao Özerk Bölgesi (ARMM) yerine kurulan Müslüman Mindanao'da Bangsamoro Özerk Bölgesi'ni (BARMM) 3 yıl yönetecek geçiş hükümetinin 80 üyesi yemin etti.

Törende konuşan Duterte, BARMM'nin bir seçim vaadi değil, Filipinler'in ortak isteklerinin hayata geçirilmesi olduğunu söyledi.

Duterte, "Tüm hayallerimizin tahakkuku ve on yıllardır kalkınmaya engel silahlı mücadelenin sonlandırılması olacak. Hükümetinize, Bangsamoro'da daha iyi bir idare ve kapsayıcı siyasi yetkileri sağlamak adına size teslim edilen tüm kaynakları kullanacağınızın garantisini veriyorum. Hukukun üstünlüğü, iyi yönetişim ve en kıymetli demokratik değerlerimiz doğrultusunda kurumsallaşmaya karşı yükümlülüğünüzü asla terk etmemenizi rica ediyorum." ifadesini kullandı.

Yeni BARMM'nin, Müslümanların, Hristiyanların ve Lumadların barış içerisinde bir arada varoluş yeri olacağını ve geçmişin acı hatıralarının unutulacağını ümit ettiğini kaydeden Duterte, "Barışa giden yol uzun ve engebeli olsa da biz en son noktaya ulaştık." dedi.

Törende, Moro İslami Kurtuluş Cephesi (MİKC) lideri Hacı Murat İbrahim, Bangsamoro Özerk Bölgesi Başbakanı tayin edildi.

BTA'nın 80 üyesinin 41'i MİKC'den ve 39'u Filipinler hükümetinden seçildi.

Otorite üyeleri, 2022 yılına kadar bölgeyi yönetecek. Daha sonra BARMM bölgelerinde seçimler düzenlenecek.

"Barış sürecinde yeni bir sayfa açtık"

Törende konuşan Hacı Murat İbrahim, Bangsamoro'da, barış sürecinde yeni bir sayfa açtıklarını belirtti.

İbrahim, "Yaşam şeklimizin yansıması ve Bangsamoro'ya uygun bir hükümet için savaştık, kurban verdik ve mücadele ettik. Şimdi bu idari yapıyı, Bangsamoro'nun halklarının genel refahı için ilerleyici, duyarlı ve koruyucu hale getirmeliyiz. Referandumda 'evet' oyu kullanan herkesin bizden beklentileri yüksek. Beklentilerini karşılayabilen bir hükümeti hak ediyorlar." diye konuştu.

Yeni düzenlemeyle Bangsamoro Özerk Hükümeti kurulacak

Duterte'nin temmuz sonunda imzaladığı Bangsamoro Müslümanlarına kapsamlı özerklik sağlayan yasa, bölge Müslümanlarının hukuki ve ekonomik kazanımlarının artırılmasını öngörüyor. Yasa, nüfusun yoğun yaşadığı Mindanao eyaletinin bazı bölgeleri ile çevresindeki adalara, mevcut özerk yapıdan çok daha kapsamlı bir özerklik sağlayacak.

Yeni düzenlemeyle Bangsamoro Özerk Hükümeti kurulacak. Bangsamoro Özerk Bölgesi'nin başkenti Cotabato şehri olacak. Bölgede dini özgürlükler konusunda bağımsız olarak İslam hukukuna ait hükümlerin uygulanacağı mahkemeler açılabilecek. Merkezi yönetim, Mindanao'daki idari yetkileri Bangsamoro Hükümetine devredecek.

Bangsamoro bölgesindeki iç sular, ulusal hükümet ile eş zamanlı idare edilecek. Özerk yönetim, enerji kaynaklarını çıkarıp yönetimini sağlayacak. Ayrıca, eski Moro Ulusal Kurtuluş Cephesi (MUKC) ve MİKC savaşçıları kolluk kuvvetlerine katılabilecek.

"Bangsamoro Geçiş Otoritesi'nin oluşturulması Filipinler halkı için tarihi fırsat" 

BM Genel Sekreter Sözcülüğünden yapılan açıklamada, Genel Sekreter Antonio Guterres'in BTA'nın kurulması nedeniyle Filipinler hükümeti, Moro İslami Kurtuluş Cephesi (MİKC), Bangsamoro Geçiş Komitesi, sivil toplum grupları ve yerel toplulukları tebrik ettiği belirtildi. 

Açıklamada, "Bu, Filipinler'in güneyinde sürekli bir barışa giden yolda dönüm noktası niteliğinde bir başarı olduğu kadar, Filipinler halkı için de tarihi bir fırsattır." ifadesine yer verildi.

BM'nin, Bangsamoro Organik Yasası'nın uygulanması için Filipinler hükümetini desteklemeyi sürdüreceği vurgulanan açıklamada, barış, demokratik yönetim ve insan haklarına saygı konusunda başarılı olması için BTA'nın kapasitesinin oluşturulmasına yardımcı olmaya devam edileceği kaydedildi.