ABD öncülüğünde Bahreyn'in başkenti Manama'da "Refah için Barış" temasıyla bu akşam başlayan, Filistinlilerin boykot ettiği "Filistin çalıştayı" Arap dünyasını ikiye böldü.

ABD Başkanı Donald Trump'ın damadı Jared Kushner öncülüğünde, İsrail-Filistin meselesine çözüm iddiasıyla hazırlanan "Yüzyılın Anlaşması" planının ekonomi paketi geçen cumartesi günü açıklandı.

ABD'nin İsrail-Filistin meselesine çözüm iddiasıyla hazırladığı "Yüzyılın Anlaşması" planında, Filistin ve komşu ülkeleri kapsayan 50 milyar dolarlık yatırım fonu ve Batı Şeria ile Gazze'yi bağlayan 5 milyar dolarlık bir ulaşım koridorunun inşasının olduğu belirtildi.

Beyaz Saray'ın internet sitesinde yayımlanan paketin ön sözünde, "Filistin için sıkıntı ve kayıpların değil, özgürlük ve onurun olduğu yeni bir sayfa açma gücüne sahip olan 'Yüzyılın Anlaşması', bugüne kadar Filistin halkı için verilmiş en iddialı ve kapsamlı uluslararası çabayı temsil ediyor." ifadelerine yer verilmişti.

Söz konusu pakette, 50 milyar doların yarısından fazlasının yatırım olarak Filistin'e ayrılacağı belirtilirken bu fonun geri kalanının Mısır, Lübnan ve Ürdün arasında paylaşılması öngörülmüştü.

Ayrıca, Filistin'de 179 altyapı tesisi ve iş projesinin hayata geçirilmesi planlanan pakette, Gazze'de yaşayan Filistinlilere fayda sağlayacağı gerekçesiyle Mısır'ın Sina Yarımadası'na da yatırım yapılacağı belirtilmişti.

"Filistin'i ilgilendiren" çalıştaya Filistinliler katılmazken, diğer bir muhatap olan İsraillilerin ise resmi bir katılım göstermeyecekleri belirtiliyor.

Trump yönetiminin henüz uygulamaya koymadığı ekonomi planının geleceğinin, Filistinlilerin aldığı tavır dolayısıyla uygulanabilirliği sorgulanıyor.

Toplantıya katılacak taraflar

Bahreyn: Ev sahibi ülke

Toplantının ev sahibi Bahreyn'in Dışişleri Bakanı Halid Al Halife, sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada, ülkesinin "Filistin liderliğini gölgede bırakma amacı taşımadığını" belirterek "ABD ve Bahreyn'in iş birliğiyle Filistin ekonomisine katkı sağlamayı umduğunu" söyledi.

ABD: Toplantının organizatörü

ABD Başkanı Trump'ın damadı sıfatını da taşıyan ve daha önce İsrail yanlısı politikaları nedeniyle eleştirilen Jared Kushner'ın yanı sıra ABD Maliye Bakanı Steven Mnuchin de çalıştayın katılımcıları arasında yer alıyor.

ABD ve Bahreyn tarafından çalıştaya ilişkin yayımlanan ortak açıklamada, "Filistin ve İsrail arasında barış anlaşması imzalanması halinde Batı Şeria, Gazze, bölge ülkelerine yatırımın çekilmesi yollarının" bu çalıştayda ele alınacağı belirtildi.

Mısır

Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şükri, bir röportajında Kahire'nin toplantıya katılımının, teklifin kabul edilmesi değil değerlendirilmesi niteliği taşıyacağını dile getirdi.

Suudi Arabistan

Suudi Arabistan Maliye Bakanlığının yanı sıra devlet bakanı ve üst düzey bürokratlarla çalıştaya katılımını, Riyad'ın "Filistin meselesini destekler ve gözetir pozisyonunun devamlılığı" şeklinde tanımladı.

Birleşik Arap Emirlikleri: Katılım düzeyini açıklamadı

Abu Dabi, açıklamasında, "Bölge insanlarının özellikle de Filistinlilerin içinde bulunduğu zorlu koşulları hafifletecek ve bölgeyi kalkındıracak her türlü uluslararası girişime destek olduğunu" öne sürdü.

Fas: Maliye Bakanlığı heyeti

Fas Dışişleri Bakanlığı, açıklamasında Fas'ın toplantıya katılımının "Rabat'ın yan yana barış ve istikrar içinde yaşayan iki devletli çözüm ve bu kapsamda, 1967 sınırlarına dayanan Doğu Kudüs'ün başkenti olacağı bir Filistin devletine desteği çerçevesinde gerçekleştiğini" savundu.

Ürdün: Maliye Bakanlığı Genel Sekreteri

Filistin ve İsrail'e sınır komşusu konumuyla pozisyonu önem arz eden Ürdün Dışişleri Bakanlığı, açıklamasında "Katılım kararının sunulan teklifi dinlemek ve değişmez ilkeler çerçevesinde değerlendirmek amacı taşıdığını" duyurdu.

Katar

Katar Dışişleri Bakanlığı tarafından 24 Mayıs'ta yapılan yazılı açıklamada, ABD'nin daveti üzerine Bahreyn'de düzenlenecek çalıştaya katılım gösterileceği belirtildi.

Çalıştaya katılmayan ülkeler

Filistin

Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, çalıştay hakkında daha önce yaptığı açıklamada, "Bu çalıştaya katılmayacağız. Nedeni de ekonominin siyasi durumdan önce ele alınmasıdır." demişti.

Filistin Başbakanı Muhammed Iştiyye de 22 Haziran'da Bakanlar Kurulu konuşmasında, "Ekonomi meselesi, siyasi durumun bir sonucudur. Filistinliler, işgal altında yaşam şartlarını düzeltme yollarını aramıyor." ifadesini kullanmıştı.

Lübnan

Lübnan Dışişleri Bakanı Cibran Basil, 12 Haziran'da ABD merkezli CNN televizyonuna verdiği röportajda, Filistinlilerin olmadığı Bahreyn çalıştayına katılmayacaklarını söylemişti.

Barış planıyla ilgili kendileriyle istişare edilmediğini ve bilgi verilmediğini belirten Basil, "Lübnan'ın işgal altında olan toprakları var ve 1948'den bu yana da ülkede pek çok mülteci barınıyor. Barış planıyla ilgili bizimle istişare edilmemesi normal bir durum değil." demişti.

Irak

Irak Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ahmed es-Sahhaf, 12 Haziran'da AA muhabirine yaptığı açıklamada, "Bu konferansla ilgilenmiyoruz ve katılmayacağız." ifadelerini kullanmıştı.

Sahhaf, Irak'ın Filistin halkının hakkı ve davasına yönelik prensipleri ile tutumunda değişiklik olmadığını vurgulamıştı.

Çalıştaya sessiz kalan ülkeler

Çalıştaya ilişkin konumlarını belirtmeyip sessiz kalmayı tercih eden Arap ülkeleri ise şu şekilde:

Cezayir, Yemen, Moritanya, Cibuti, Sudan, Suriye, Umman, Libya, Somali, Komor Adaları, Kuveyt.