Fransa'da son 3 seçimdir oylarını artırmaya devam eden aşırı sağcı Ulusal Birlik (RN), en son 9 Haziran'daki Avrupa Parlamentosu (AP) seçimlerinde yüzde 31,4 ile açık farkla ilk sıraya yerleşti.

Bunun üzerine Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron beklenmedik şekilde, Ulusal Meclisi feshederek ilk turu 30 Haziran, ikinci turu 7 Temmuz'da olmak üzere erken seçime gitme kararı aldı.

İçişleri Bakanlığının açıkladığı seçimin ilk turunun sonuçlarına göre, aşırı sağ ittifak yüzde 33,15 oyla birinci, sol partilerin oluşturduğu Yeni Halk Cephesi İttifakı ise yüzde 28 ile ikinci sıraya yerleşti.

Macron'un "Cumhuriyet İçin Hep Birlikte" ittifakı ise yüzde 20 oyla üçüncü sırayı aldı.

—Çok fazla izole olan bir Emmanuel Macron var
—Kendi cephesi üzerinde artık gerçekten bir otoritesi yok
—Ülke üzerinde de bir otoritesi yok

Paris-Pantheon-Assas Üniversitesi Anayasa Hukuku ve Parlamenter Hukuk Uzmanı Doç. Dr. Benjamin Morel'e göre seçimin en büyük kaybedeni… pic.twitter.com/C0mpSZxRhs

— Anadolu Ajansı (@anadoluajansi) July 1, 2024

"İkinci tur son derece belirleyici olabilir"

Doç. Dr. Benjamin Morel, Macron'un 9 Haziran'da Ulusal Meclis'i feshetmesinin ardından dün düzenlenen seçimin ilk turunun sonuçlarını, AA muhabirine değerlendirdi.

Morel, erken seçimin ikinci bir turu olacağına işaret ederek, ilk tur sonuçlarını son derece ihtiyatlı bir şekilde ele almak gerektiğini belirtti.

"İkinci tur son derece belirleyici olabilir." diyen Morel, bazı adayların aşırı sağa karşı işbirliği çerçevesinde seçimden çekilebileceğini ifade etti.

Morel, seçimde aşırı sağ, sol ittifak ve iktidarın ittifakı şeklinde 3 büyük blok oluştuğunu anlatarak, son turda birçok seçim bölgesinde 3 adayın yarışacağını belirtti.

İktidar ve solcu liderlerin, aşırı sağın kazanmaması için milletvekili adaylarına ikinci turda gerekli olduğunda geri çekilmeleri çağrısı yaptığını anlatan Morel, "Bu nedenle ikinci turda birçok kez RN adayının karşısında çoğunluktan biri ve daha çok soldan biri olacak. Merkezdeki seçmen ikinci turun hakemi olacak." dedi.

Morel, gelecek süreçte iki olası senaryo olduğundan bahsetti. Bu senaryoların ilkinde RN'nin mutlak çoğunluğa sahip olmadığı ama çok çeşitli, çok bölünmüş bir RN muhalefeti ile oldukça yönetilemez bir meclisin öngörüldüğünü kaydeden Morel, diğer senaryoda ise RN'nin iktidara gelebileceği bir koalisyon ihtimali olduğunu dile getirdi.

Mevzuata göre Macron'un, istediği ismi başbakan olarak atayabileceğine işaret eden Morel, hükümetin başına atanan ismin, Mecliste gensoru önergesine takılmaması gerektiğini kaydetti. Morel, bu tarz bir önergenin kabul edilmesi için 289 milletvekilinin başbakana karşı olması gerektiğine dikkat çekti.

RN'nin Meclis'te mutlak çoğunluğa ulaşması en olası senaryo

Fransız uzman, "Avrupa'daki parlamenter rejimler değişken ittifaklarla çok daha uzlaşmacı şekilde çalışıyor, Fransa'da şimdiye kadar (buna) ihtiyaç duyulmadı ama şimdi zorunlu hale gelebilir." değerlendirmesini yaptı.

Morel, ilk tur sonuçlarına göre, aşırı sağcı RN'nin Mecliste mutlak çoğunluğa ulaşmasının en olası senaryo olarak gözüktüğünü ancak ikinci turda diğer partilerin işbirliği yaparak aşırı sağa cephe alabileceğini anlattı.

"Fransa, en azından 5. Cumhuriyet'in başlangıcından bu yana çok kutuplaşmış bir durumda. Sol ve sağ ve ikisi arasında bölünmüş bir merkez var." değerlendirmesini yapan Morel, Macron'un iktidara gelerek bu "merkezi" canlandırdığını ifade etti.

Macron Meclisteki çoğunluğu kaybetti

Morel, Macron'un Meclisi feshederek, elindeki çoğunluğa da kaybettiğini ve bir daha bu çoğunluğun canlanamayacağını kaydederek, çoğu Macron yanlısı milletvekilinin ikinci tur öncesinde çok zor bir durumda olduğunu söyledi.

Macron'un Meclisteki eski çoğunluğundan kalan isimlerin kendisine gerekli olmayan bu fesih kararı nedeniyle çok kızgın olacağını belirten Morel, "Ve bu milletvekilleri şimdi Edouard Philippe, Gabriel Attal, François Bayrou'nun adamları, artık Emmanuel Macron'un değil." dedi.

Morel, Macron'un, Meclisi feshetmesiyle gidilen seçimin en büyük kaybedeninin yine kendisi olduğunu belirterek, "Çok fazla izole olan bir Emmanuel Macron var. Kendi cephesi üzerinde artık gerçekten bir otoritesi yok. Ülke üzerinde de gerçekten bir otoritesi yok. Bu durum gösteriyor ki, bu fesih kararının başlıca mağduru, onu alan kişi." diye konuştu.

RN mutlak çoğunluğu elde ettiği takdirde kurulacak koalisyon hükümeti sürecinin zor ve sert geçebileceğini yorumunu yapan Morel, ancak Mecliste işlerin yürüyebileceğini kaydetti.

Teknik bir hükümet kurulabilir

Morel, Mecliste kimsenin salt çoğunluğu elde etmediği durumda ise ülkenin bilinmez bir senaryoya ilerleyeceğini ifade ederek, böyle bir durumda bütçe gibi asgari yasaları geçirecek ve üst düzey memurları atayacak teknokrat hükümetin kurulabileceğinden bahsetti.

Aşırı sağın ikinci turda salt çoğunluğu elde etmesi halinde Macron'un Meclisi bir yıl sonra yeniden feshetme yoluna gideceğini söylediğini aktaran Morel, aşırı sağcı seçmenin bu ikinci fesih kararını olumsuz karşılayabileceğini anlattı.

Morel, "(RN) Partisi hiç iktidara gelmedi. Bu seçmenler hayal kırıklığına uğramış, dışlanmış kişiler. Bu dönemi erken kapatırsanız, çok fazla hayal kırıklığı, çok fazla öfke yaratabilir ve sonuçta sadece RN'yi güçlendirebilir." dedi.

Fransa'nın erken seçime gidişi

Fransa'da son 3 seçimdir oylarını artırmaya devam eden aşırı sağcı RN, en son 9 Haziran'daki Avrupa Parlamentosu (AP) seçimlerinde yüzde 31,4 ile açık farkla ilk sıraya yerleşmiş, bunun üzerine Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Meclisi feshederek ilk turu 30 Haziran, ikinci turu 7 Temmuz'da olmak üzere erken seçime gitme kararı almıştı.

Ülkede aşırı sağın yükselişi protestolara neden olmuş, çok sayıda kentte gösteriler düzenlenmişti.

Fransa’da merkez partilerden birçok isim aşırı sağa karşı işbirliği yapılması çağrısında bulunmuş ve sol yelpazedeki Sosyalist Parti (PS), Boyun Eğmeyen Fransa (LFI), Yeşiller (EELV) ve Fransa Komünist Partisi (PCF) birlikte hareket edeceklerini açıklayarak Yeni Halk Cephesi İttifakı adı altında seçime girme kararı almıştı.

Görev süresi Nisan 2027'de dolacak Cumhurbaşkanı Macron, aşırı sağcı RN partisinin Mecliste çoğunluk sağlaması halinde bile istifa etmeyeceğini açıklamıştı.