MİNSK/PARİS/BERLİN/ANKARA

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Belarus'un başkenti Minsk'te düzenlenen görüşmede, Ukrayna'da çatışan tarafların 15 Şubat'tan itibaren ateşkes ilan edilmesi konusunda anlaştıklarını bildirdi. 

Putin, Minsk'teki Bağımsızlık Sarayı'nda yapılan Ukrayna zirvesinin ardından basın mensuplarına açıklama yaptı. Putin, "Bana göre birçok konuda anlaştık. Bunlardan ilki 15 Şubat 00.00 itibariyle ateşkes ilan edilmesi konusunda vardığımız anlaşma. İkincisi, Ukrayna ordusuna ait ağır silahların bugünkü konumundan geçtiğimiz yıl 19 Eylül'de Minsk mutabakatında varılan çizgiye geri çekilmesi" dedi.

Görüşmelerle ilgili hayatının en kolay gecesi olmadığını ancak varılan anlaşmalarla bunun mutlu bir sabaha dönüştüğünü söyleyen Putin, görüşmelerde ayrılıkçılarla Ukrayna arasında sınır konusu, insani konular, Donetsk ve Luhansk bölgelerinin kanuni statüsü, ekonomik durum gibi konularda anlaşmalara varıldığını belirtti.

Putin, zirve sonunda iki farklı belgeye imza atıldığı bilgisini paylaştı ancak anlaşmanın ismini söylemedi. Putin, ikinci belgenin ise Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande ve Almanya Başbakanı Angela Merkel'in barış sürecini desteklediklerine dair yaptıkları açıklama olduğunu dile getirdi.

Putin, basına yaptığı açıklamanın ardından Rusya'ya dönmek üzere toplantıların yapıldığı Bağımsızlık Sarayı'ndan havaalanına doğru hareket etti. Putin'in ardından Rusya delegasyonu da sarayı terk etti. Diğer liderler de görüşmelerin sona ermesinin ardından Bağımsızlık Sarayı'ndan ayrıldı.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Almanya Başbakanı Angela Merkel, Ukrayna Devlet Başkanı Petro Poroşenko ve Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande'ın Ukrayna krizini görüşmek üzere dün akşam Minsk'te başladıkları toplantı yaklaşık 14 saat sürdü.

Ukrayna Devlet Başkanı Poroşenko

Ukrayna Devlet Başkanı Petro Poroşenko ise görüşmelerde, Ukrayna topraklarındaki yabancı askerlerin çıkarılması konusunda mutabakat sağlandığını kaydetti, ayrıca tüm rehinelerin 19 gün içerisinde serbest bırakılması konusunda da uzlaşıldığını belirtti.

Poroşenko, ayrıca görüşmelerde doğudaki ağır silahların geri çekilmesi ve bunun sonucunda taraflar arasında 50 kilometrelik tampon bölge oluşturulması konusunda anlaştıklarını bildirdi.

Ukrayna Devlet Başkanı, "Daha önce taraflar arasında üzerinde anlaşılan hattan ağır silahların 25'er kilometre geri çekilmesi konusunda mutabakat sağlandı. Yani, taraflar arasındaki güvenlik bölgesi 50 kilometre olacak" dedi.

Ukrayna'da herhangi bir özerk veya federe yapı konusunda anlaşmadıklarını vurgulayan Poroşenko, Ukrayna sınır koruma birliklerinin bu yıl sonuna kadar ülke sınırlarının kontrolünü yeniden sağlaması gerektiğini kaydetti.

Fransa Cumhurbaşkanı Hollande

Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande, zirvenin ardından yaptığı açıklamada, anlaşmanın, sadece Ukrayna için değil Avrupa için de oldukça büyük bir rahatlamaya işaret ettiğini dile getirerek, "Evet anlaşma ciddi bir umut taşıyor ancak henüz her şey hallolmuş değil" ifadesini kullandı.

Hollande, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in de belirttiği gibi ateşkesin 15 Şubat'tan itibaren yürürlüğe gireceğinin altını çizerek, Almanya Başbakanı Angela Merkel ile anlaşmanın takipçisi olacaklarını vurguladı.

Almanya Başbakanı Merkel

Almanya Başbakanı Angela Merkel, Belarus'un başkenti Minsk'teki Ukrayna konulu zirvede anlaşmaya varılması hakkında, "Artık bir umut ışığımız var. Minsk'te geniş kapsamlı bir uygulamayı hayata geçirdik" dedi.

Merkel, Minsk'teki Bağımsızlık Sarayı'nda yapılan Ukrayna zirvesinin ardından Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande ile ortak bir bildiri yayımladı.

Merkel, Ukrayna Devlet Başkanı Poroşenko'nun ülkesinde akan kanın durdurulması için her şeyi yaptığı belirtti. Minsk görüşmeleri sonrası daha da çok çalışmaları gerektiğini ifade eden Merkel, şunları kaydetti:

"Artık bir umut ışığımız var. Minsk'te geniş kapsamlı bir uygulamayı hayata geçirdik. Ama somut adımlar atılmak zorunda ve önümüzde daha da büyük engeller olacak. Ölçüp biçerek şunu söylemek istiyorum ki ulaşmaya çalıştığımız noktada hiçbir şey elde edememeye göre daha çok umudumuz var. Bu sebepten dolayı girişimimizin karşılık bulduğu söylenebilir."

"Ayrılıkçıları Putin ikna etti" 

Başbakan Merkel, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'nin Ukrayna'daki ayrılıkçılara baskı yaptığını, böylece ayrılıkçıların 15 Şubat'tan itibaren ateşkese ikna olduklarını söyledi.

Zirveye katılan liderlerin sürecin devamı konusunda üzerlerine düşen sorumluluğu yerine getirmeleri gerektiğini ifade eden Merkel, "Sürecin uygulanmasını gözleyeceğiz ve sürecin devamı için hepimiz bütün gücümüzü ortaya koyacağız" dedi.

Fransa Cumhurbaşkanı Hollande da süreç boyunca göstermiş olduğu çabalardan dolayı Merkel'e teşekkür etti.

Minsk zirvesi sonrası varılan anlaşma ile ilgili olarak Hollande, "Genel olarak, geniş kapsamlı siyasi kurallar ateşkes ve sınır kontrolleri, yetki paylaşımı, ağır silahların geri çekilmesi ve ekonomik ilişkilerin yeniden canlandırılması ile ilgili tartışmalı soruları kapsıyor" ifadesini kullandı.

Hollande, zirve boyunca bütün sorunların konuşulduğunu, zirveye katılan liderler olarak sürecin devamını takip etmek için üzerlerine düşeni yapacaklarını ifade etti.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Almanya Başbakanı Angela Merkel, Ukrayna Devlet Başkanı Petro Poroşenko ve Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande'ın dün gece Minsk'teki Bağımsızlık Sarayı'nda yaklaşık 14 saatlik görüşmesinden sonra Ukrayna'nın doğusunda 15 Şubat'tan itibaren ateşkesi içeren bir mutabakata varıldığı açıklanmıştı.

Mutabakata göre, ateşkes dışında Ukrayna topraklarındaki yabancı silahlı kuvvetler çıkarılacak, tüm rehineler 19 gün içinde serbest bırakılacak, doğudaki ağır silahlar geri çekilecek, taraflar arasında tampon bölge oluşturulacak, Ukrayna yönetimi doğudaki bölgelere uyguladığı kısıtlamaları kaldıracak ve böylece bu bölgelerde normalleşme sürecinin başlaması sağlanacak, Ukrayna sınır koruma birlikleri bu yıl sonuna kadar ülke sınırlarının kontrolünü yeniden sağlayacak.

Almanya Dışişleri Bakanı Steinmeier

Almanya Dışişleri Bakanı Frank-Walter Steinmeier, müzakerelerin zor geçtiğini belirterek herkesin neyin riske edildiğini ve uzlaşmadan buradan ayrılmanın sonuçlarını bildiğini ifade etti.

"Anlaşma sağlanmasından memnunum" diyen Steinmeier, bunu coşkuyla söylemediğini ancak sonuçta bir şeylerin başarıldığını kaydetti.

Moskova ve Kiev’in cumartesi gecesinden itibaren geçerli olacak ateşkeste anlaşmalarının önemini vurgulayan Steinmeier, seçimler, sınır kontrolleri, esirlerin değişimi gibi Minsk Anlaşması'ndaki taahhütlerin ilk kez zamana bağlandığını söyledi.

"Bazıları için bu yeterli gelmeyebilir. Biz de daha fazlasını isterdik. Ancak Rusya ve Ukrayna devlet başkanlarının bu gece üzerinde anlaşabildikleri konular bunlar" ifadesini kullanan Steinmeier, iki tarafın da Minsk’te ciddi ve iyi niyetli müzakere ettiğini umduğunu kaydetti.

Steinmeier, bu kritik dönemde ateşkes yürürlüğe girene kadar bugünkü uzlaşmaya zarar verecek her şeyden kaçınılmasını beklediklerini vurguladı.

Bugünkü uzlaşmanın kapsamlı çözüm olmadığına işaret den Steinmeier, "Ancak Minsk 2, bizi haftalardır süren şiddetten sonra askeri gerilimin kısır döngüsünden çıkararak siyasi momentuma götürecek bir adım olabilir" diye konuştu.

Liderlerden ortak bildiri

Liderlerin görüşmelerinden sonra ortak bir bildiri yayımlanmadı. Minsk'te varılan mutabakatın detaylarını liderler ayrı ayrı yaptıkları açıklamalarda verdi.

Uzlaşılan konular

Buna göre, 15 Şubat'taki ateşkesin yanı sıra bölgedeki ağır silahlar bugünkü konumundan 19 Eylül'de Minsk mutabakatında varılan çizgiye geri çekilecek. Silahların geri çekilmesi 17 Şubat'ta başlayacak ve iki haftada tamamlanacak.

Ukrayna topraklarındaki yabancı silahlı gruplar ve askerler çıkarılacak ve tüm rehineler 19 gün içinde serbest bırakılacak. Ayrıca, ağır silahların geri çekilmesi sonucunda taraflar arasında 50 kilometrelik tampon bölge oluşturulacak. 

Ukrayna yönetimi doğudaki bölgelere uyguladığı kısıtlamaları kaldıracak ve böylece bu bölgelerde normalleşme sürecinin başlaması sağlanacak. 

Ukrayna sınır koruma birlikleri bu yıl sonuna kadar ülke sınırlarının kontrolünü yeniden sağlayacak.

Özerk ve federe yapıda anlaşma yok

Rusya Devlet Başkanı Putin, görüşmelerde ayrılıkçılarla Ukrayna arasında sınır konusu, insani konular, Donetsk ve Luhansk bölgelerinin kanuni statüsü ve ekonomik durum gibi konularda anlaşmalara varıldığını söyledi. Ancak Ukrayna'da herhangi bir özerk veya federe yapı konusunda anlaşmadıklarını vurguladı. 

Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande ise Minsk'te varılan anlaşmanın takipçisi olacaklarını söyleyerek, anlaşmanın, sadece Ukrayna için değil, Avrupa için de oldukça büyük bir rahatlamaya işaret ettiğini dile getirdi. Hollande, "Evet anlaşma ciddi bir umut taşıyor ancak henüz her şey hallolmuş değil" ifadesini kullandı.

Almanya Başbakanı Angela Merkel de mutabakatın ardından yaptığı açıklamada, bir umut ışığı bulunduğunu ancak büyük sorunların hala devam ettiğini belirtti.

ABD memnun

Beyaz Saray Sözcüsü Josh Earnest, ABD'nin, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) ev sahipliğinde Üçlü Temas Grubu'nun, Ukrayna krizinin çözümü konusunda anlaşmaya varmış olmasını memnuniyetle karşıladığını söyledi.

Earnest yaptığı yazılı açıklamada, söz konusu anlaşmanın Ukrayna'daki çatışmaların barışçıl bir yolla çözülmesi ve geçen yıl Eylül ayında imzalanan Minsk Mutabakatı çerçevesinde Ukrayna'nın egemenliğinin tekrar tesis edilmesi yolunda önemli bir adım olduğunu belirtti.

Özellikle Almanya Şansölyesi Merkel ve Fransa Cumhurbaşkanı Hollande'ın anlaşmanın imzalanmasında sarf ettikleri çabayı takdir ettiklerini bildiren Earnest, açıklamasının devamında şunlara yer verdi:

"Tüm tarafları bugün imzalanmış olan anlaşmaya ve Eylül ayında imzalanmış olan Minsk Mutabakatı'na sadık kalmaya davet ediyoruz. Tüm taraflar bu anlaşma çerçevesinde verdikleri vaatleri ivedilikle ve somut adımlarla yerine getirmelidir. Ateşkes sağlanmalı ve ateşkese sadık kalınmalıdır. Ağır silahlar çatışma bölgelerinden çekilmeli ve Rusya bölücü gruplara desteğini kesmekle birlikte Doğu Ukrayna'dan askerlerini ve mühimmatlarını çekmelidir."

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Almanya Başbakanı Angela Merkel, Ukrayna Devlet Başkanı Petro Poroşenko ve Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande, dün gece Belarus'un Başkenti Minsk'te bir araya gelmiş,  AGİT'in gözleminde varılan anlaşmaya göre, 15 Şubat'taki ateşkesin yanı sıra bölgedeki ağır silahlar bugünkü konumundan 19 Eylül 2014'teki Minsk Mutabakatı'nda varılan çizgiye geri çekilmesi konusunda anlaşmaya varmışlardı.

Anlaşmaya göre silahların geri çekilmesi 17 Şubat'ta başlayacak ve iki haftalık sürede tamamlanacak. Buna karşın, Ukrayna yönetimi doğudaki bölgelere uyguladığı kısıtlamaları kaldıracak ve böylece bu bölgelerde normalleşme sürecinin başlaması sağlanacak. 

Muhabir: Hakan Ceyhan Aydoğan, Fatma Esma Arslan, Bahtiyar Abdukerimov, Erbil Başay, Sultan Çoğalan, Kasım İleri