Tunus Cumhurbaşkanı Sibsi vefat etti

Tunus Cumhurbaşkanlığından yapılan yazılı açıklamada, gece ağırlaşarak hastaneye kaldırılan Cumhurbaşkanı Baci Kaid es-Sibsi'nin (93), yaşamını yitirdiği belirtildi.

Sibsi, son bir ay içinde kötü giden sağlığı nedeniyle üç kez hastaneye kaldırılmıştı.

Tunus'un her dönemine tanıklık eden siyasetçisi

Sibsi, 1926 yılında başkent Tunus'un varlıklı ailelerinin yaşadığı Sidi Busaid kasabasında dünyaya geldi.

Ülkesinin Fransız sömürgesi olduğu dönemde aktif siyasete katılan genç Sibsi, Tunus'taki bağımsızlık hareketi içerisinde yer aldı.

Sibsi, Fransa'da hukuk eğitimi aldıktan sonra 1952 yılında Tunus Barosu'na katılarak avukatlığa başladı.

Tunus'un bağımsızlık lideri Habib Burgiba'nın danışmanlığını da yapan Sibsi, 1956 yılında ülkesinin Fransa'dan bağımsızlığını kazanmasının ardından, İçişleri Bakanlığı (1965-1969), Savunma Bakanlığı (1969-70) ve Paris Büyükelçiliği gibi bir çok üst düzey görevde bulundu.

Burgiba ile yaşadığı fikir ayrılığının ardından bir süre aktif siyasi hayattan çekilen Sibsi, 1981-1986 yıllarında hükümete geri dönerek Dışişleri Bakanlığı görevini yürüttü.

Dışişleri Bakanlığı döneminde, İsrail hava kuvvetlerinin, Filistin Kurtuluş Örgütü'nün Tunus'ta bulunan kamplarına düzenlediği hava saldırıları tartışmaya yol açmıştı. 

Tunus'ta Zeynel Abidin bin Ali'nin başa gelmesinin ardından yeni yönetime katılan Sibsi, Almanya Büyükelçiliği'nin yanı sıra 1990-1991 yıllarında Meclis Başkanlığı görevini yürüttü. 

Geçiş yönetiminden cumhurbaşkanlığına 

"Arap Baharı" isimli sürecin doğum yeri Tunus'ta 2011 yılında yaşanan devrimin ardından Sibsi, 27 Şubat - 24 Aralık 2011 tarihlerinde geçici başbakanlık görevini yürüterek, görevi ülkenin devrimden sonra seçimlerle iş başına gelen aktörlerine devretti.

Sibsi, Tunus'ta devrim sonrasında yeşeren siyasi ortamda Nida Tunus Partisi'ni kurarak 2014 yılındaki cumhurbaşkanlığı seçimleri için adaylığını koydu.

Tunus'un eski dönemindeki isimleri ve merkez cumhuriyetçi soldaki isimleri partisi çatısında bir araya getiren Sibsi, Nida Tunus Parti'siyle parlamento seçimlerini birinci tamamlayarak 217 sandalyeli mecliste 86 milletvekili kazanarak birinci oldu.

Sibsi de benzer şekilde, cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci turunda Tunus'un devrim sonrasındaki halkoyuyla seçilen ilk cumhurbaşkanı ünvanını elde etti.

Sibsi sonrası partisi dağıldı

Sibsi'nin Kartaca'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayına taşınmasının ardından Tunus'un 2015-2016 döneminde DEAŞ terör örgütünün saldırıları ülkeyi sarstı.

Nida Tunus'un liderliğindeki koalisyon hükümeti parlamentonun güven oyunu çekmesiyle devrildi. Cumhurbaşkanı Sibsi'nin kurucusu olduğu Nida Tunus Partisi de blok halindeki istifaların ardından güç kaybetmeye başladı.

Cumhurbaşkanı Baci Kaid es-Sibsi'nin davetiyle Kartaca Sarayı'nda 8 ayrı siyasi parti, sendika ve iş dünyasından temsilciler Kartaca Anlaşması'nı 2016 temmuz ayında imzalayarak Başbakan Yusuf Şahid, ulusal uzlaşı koalisyonu hükümetinin kurulmasını sağladı. 

Raşid el-Gannuşi ile Paris buluşması

Tunus Nahda Hareketi lideri Raşid el-Gannuşi ve dönemin Nida Tunus Partisi Genel Başkanı Baci Kaid es-Sibsi, Ağustos 2013'te Paris'te bir araya gelerek uzlaşı konusunda anlaştı.

Muhafazakâr İslami tabanı temsil eden Nahda Hareketi ile "laik ve ulusalcı" kesimi temsil eden Nida Tunus Partisi'nin uzlaşısı, Tunus'un "Arap Baharı" sonrasındaki terör saldırıları ve dış müdahaleye açık çalkantılı döneminde birçok krizin siyaset ve diyalog yoluyla aşılmasını sağladı.

Tunus'un iki zıt toplumsal kutbun birlikteliği, ideolojik rekabete rağmen ülke siyasetine görece istikrar getirdi ve Başbakan Yusuf Şahid liderliğindeki ulusal uzlaşı hükümetinin omurgasını da bu iki parti oluşturdu.

Nida Tunus Partisi içindeki gerilim

Cumhurbaşkanı Sibsi'nin oğlu Hafız Kaid es-Sibsi ile aynı partiden olan Başbakan Yusuf Şahid arasındaki çekişme, hem parti içinde hem de ülke siyasetinde tıkanıklığa yol açarak krize neden oldu. 

Başbakan Şahid ve Nida Tunus Lideri Hafız Kaid es-Sibsi arasındaki çekişme sonucunda, Nida Tunus'taki çok sayıda milletvekili partiden istifa ederek Şahid'e yakın isimlerin kurduğu yeni partiye katıldı. 

Baci Kaid es-Sibsi liderliğinde 2014 seçimlerini 86 milletvekiliyle lider tamamlayan Nida Tunus Partisi, aradan geçen beş yıl içinde yaklaşık 20 parlamenterle mecliste üçüncü sıraya düştü.

Tunus'un bağımsızlık, Burgiba ve Bin Ali dönemlerinde görev alan Sibsi, devrim sonrasında da devletin zirvesinde üstlendiği kamu göreviyle Tunus'un tüm dönemlerinde görev alan siyasetçi ünvanına sahip oldu. 

Dışişleri Bakanlığı: Sibsi her zaman Türkiye'nin dostu olarak hatırlanacak

Dışişleri Bakanlığı, Tunus Cumhurbaşkanı Baci Kaid es-Sibsi'nin vefatı dolayısıyla Tunus halkına başsağlığı dileyerek, Sibsi'nin her zaman Türkiye'nin dostu olarak hatırlanacağını bildirdi.

Sibsi'nin vefatı dolayısıyla Bakanlıktan yapılan açıklamada, "Tunus Cumhurbaşkanı Baci Kaid es-Sibsi'nin vefatından derin üzüntü duyuyor, merhuma Allah'tan rahmet, dost ve kardeş Tunus halkına başsağlığı diliyoruz." ifadesine yer verildi.

Sibsi'nin, Yasemin Devrimi'nin ardından Tunus'un siyasi geçiş sürecini hoşgörü ve uzlaşı temelinde başarıyla tamamlamasında önemli roller üstlendiği belirtilen açıklamada, merhum Cumhurbaşkanı'nın Tunus'un demokratikleşmesine ve istikrara kavuşturulmasına değerli katkılar sağladığı kaydedildi.

Açıklamada, "2017'de Sayın Cumhurbaşkanımız tarafından devlet nişanı tevcih edilen Sayın es-Sibsi, Türkiye ile Tunus arasındaki dostluk ve iş birliğinin her alanda güçlenmesine de önemli katkıda bulunmuş olup, her zaman Türkiye'nin değerli bir dostu olarak sevgi ve saygıyla hatırlanacaktır." ifadesi yer aldı.

Tunus Cumhurbaşkanı Sibsi için taziye mesajları 

Tunus Cumhurbaşkanı Baci Kaid es-Sibsi'nin 93 yaşında hayatını kaybetmesi üzerine ülke içinden ve dışından taziye mesajları geldi. 

Tunus'un eski Cumhurbaşkanı Munsif el-Merzuki, sosyal medya hesabından paylaştığı mesajında, Sibsi'nin ailesine sabır diledi. Ülke olarak hassas bir dönemden geçtiklerini belirten Merzuki, tüm siyasi husumetleri geride bırakarak anayasaya ve devlet kurumlarına bağlı kalma çağrısı yaptı.

Tunus'ta parlamentonun birinci partisi Nahda Hareketi tarafından yayımlanan taziye mesajında da Tunus'un "devrimden sonraki ikinci cumhuriyetinin kurucusu büyük bir liderini kaybettiği" belirtildi.

Akdeniz komşusundan taziye

İtalya Başbakanı Giuseppe Conte de Twitter hesabından İtalyanca, Fransızca ve Arapça paylaştığı mesajlarda Sibsi'nin ailesi ve Tunus halkına başsağlığı diledi.