Uluslararası İlişkiler ve Orta Doğu uzmanları, ABD'nin İranlı General Kasım Süleymani'yi geçen hafta öldürmesinin ardından İran Devrim Muhafızları Ordusunun, ABD'nin Irak'taki Ayn el-Esed Hava Üssünü balistik füzelerle vurmasıyla bölgedeki tansiyonun düşmeyeceğinden endişe ediyor.

• Beyaz Saray Sözcüsü Grisham: Trump Irak'taki ABD üslerine saldırı konusunda bilgilendirildi
• İran'dan ABD'ye 'bölgemizden çekilin' uyarısı
• İran Dışişleri Bakanı Zarif: Savaş istemiyoruz ancak saldırırlarsa kendimizi koruyacağız
• İran'da Ukrayna Havayollarına ait yolcu uçağı düştü
• İran'dan '80 ABD askeri öldürüldü' iddiası
• Trump'tan Irak'taki ABD üslerine yönelik saldırı sonrası ilk açıklama
• Hava yolu şirketleri İran'dan geçen uçuşlarının güzergahlarını değiştiriyor
• Lufthansa İran ve Irak'a uçuşları askıya aldı

İstanbul Kültür Üniversitesi (İKÜ) Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı Prof. Dr. Mensur Akgün, Süleymani'nin öldürülmesinden İran'ın misillemesinin halihazırda beklendiğini belirtti.

Misillemenin şeklinin önemine değinen Akgün, İran'ın ağır zayiat vermeden bu misillemeyi gerçekleştirmeyi tercih ettiğini söyledi.

Akgün, İran'ın Irak'taki ABD üslerini hedef almasına ilişkin, "Nihayetinde egemen komşusu Irak'ın üzerindeki üslere karşı yapılmış olması ise düşündürücü." değerlendirmesinde bulundu.

İran'ın saldırısına karşı ABD'nin verebileceği karşılığa dikkati çeken Akgün, "Eğer, ABD'nin reaksiyonu çok ağır olursa; ister kriz ister savaş denilsin, bölgede adı konulmamış savaşın tırmanma olasılığı güçlü. O zaman bizi de rahatsız edecek gelişmeler yaşanabilir." ifadelerini kullandı.

"ABD cevaben İran'da daha yüksek hedefleri vurabilir"

Ortadoğu Araştırmaları Merkezi (ORSAM) Başkanı Prof. Dr. Ahmet Uysal, ticaret ve petrol gemilerinin İran'ın tehditleriyle yüz yüze gelerek sürecin geliştiğini ve ABD'nin açılıma zorlandığını dile getirdi.

Uysal, ABD'nin İran Devrim Muhafızları Ordusuna bağlı Kudüs Gücü Komutanı Süleymani'yi öldürmesinin "verilebilecek en üst cevaplardan" olduğunu belirtti.

İran'ın ABD'nin Irak'taki Ayn el-Esed Hava Üssü'ne balistik füzelerle düzenlediği saldırıları değerlendiren Uysal, "Füzeler balistik, en azından onlarla ifade edilecek ölüm ihtimalleri yüksek. ABD cevaben İran'da daha yüksek hedefleri vurabilir." dedi.

Uysal, ABD Başkanı Donald Trump'ın ülkesinde "anti-İran" tavrıyla "milliyetçi damara" hitap ettiğini vurgulayarak, Trump'ın İran'ın saldırılarını görmezden gelmesinin beklenmemesi gerektiğini söyledi.

ABD'nin ciddi bir cevap vereceği değerlendirmesinde bulunan Uysal, şöyle devam etti:

"ABD'de sesi çok çıkan demokrat kanat olsa da Trump daha muhafazakar, milliyetçi ve ulusalcı kesimlerden oy aldığı için hem kendini hem ABD'yi küçük göstermek istemez ve büyük bir cevap verecektir. Ölü sayısına bağlı olarak da belki daha hafif bir tepkiyle geçiştirebilir."

"Körfez namlunun ucunda"

Bahçeşehir Kıbrıs Üniversitesi İktisadi, İdari ve Sosyal Bilimler (İİSB) Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Nurşin Ateşoğlu Güney de Süleymani'nin Irak'ta öldürülmesiyle ABD'nin kriz seviyesini yükselttiğini söyledi.

Güney, İran'ın yanıtının "orantılı meşru müdafaa hakkı" olduğunu, bölgedeki tansiyonu tarafların daha fazla yükseltmeyi tercih etmeyeceğini savunarak, "ABD ile İran yine sahada vekalet savaşı çerçevesinde çeşitli unsurları kullanarak sürdürecektir." diye konuştu.

Tırmandırmanın önüne geçilmediği takdirde sürecin risklerinin tüm bölgede yaşanacağını belirten Güney, "ABD'nin nasıl cevap verileceğini duyurmasından sonra namlunun ucunda Irak ve Körfez ülkeleri var. ABD'nin müttefikleri, bölgede bu riskleri yaşayabilir." ifadesini kullandı.

Orta Doğu'da gerilim

ABD'nin Kerkük'teki K1 Askeri Üssü'ne füzelerle yapılan saldırıda, ABD'nin sözleşmeli bir personeli hayatını kaybetmiş ve bazıları yaralanmıştı.

Saldırı nedeniyle ABD, İran'a yakın Şii milis güçlerini hedef gösterse de bu iddialar milislerce kabul edilmemişti.

Kerkük'teki saldırıya misilleme olarak ABD, 29 Aralık'ta Irak ve Suriye'deki Hizbullah Tugayının 5 üssünü hedef almıştı. Saldırıda 25 kişi hayatını kaybetmiş, 51 kişi de yaralanmıştı.

Saldırıdan 2 gün sonra Şii milis güçleri, korunaklı Yeşil Bölge'deki ABD'nin Bağdat Büyükelçiliğini basmıştı. Binaya zarar veren göstericilerin elçilik duvarına yazdığı "Komutanımız Süleymani" yazısı dikkatleri çekmişti.

ABD, 3 Ocak Cuma gecesi Bağdat Havalimanında General Süleymani ve Haşdi Şabi Başkan Yardımcısı Ebu Mehdi Mühendis'in araç konvoyuna hava saldırısında her iki komutanla, askeri yetkililerden toplam 10 kişiyi öldürmüştü.

İran lideri Ali Hamaney, Irak'taki ABD üslerine yönelik saldırılara ilişkin "Bu yeterli değil. ABD'nin bu bölgedeki varlığı son bulmalıdır." ifadelerini kullanmıştı.

İran Devrim Muhafızları Ordusu, bu gece sabaha karşı ABD'nin Irak'taki Ayn el-Esed Hava Üssü'nü onlarca balistik füzeyle vurmuştu.