SHURA Enerji Dönüşüm Merkezi Direktörü Alkım Bağ Güllü, AB'nin Rusya'ya yaptırımlar kapsamında enerji stratejisinde kömüre dönüşü hızlandırmadığını belirterek, "Bu dönemde enerji arz güvenliğini sağlamak için kömür gibi fosil yakıtların kullanımında artışlar yaşanabilir. Güçlüklere rağmen temiz, güvenilir ve uygun maliyetli enerji arzı ana hedef olarak varlığını sürdürüyor." dedi.

Güllü, AA muhabirine yaptığı değerlendirmede, Rusya'ya kömür ithalatı ambargosunu ağustosta hayata geçirmeye hazırlanan AB'nin bu kapsamdaki kömür ihtiyacının ne kadar olacağı ve nasıl temin edilebileceği gibi soruların yanıtlanması gerektiğini söyledi.

Ambargonun uygulanması halinde kömür ve doğal gazın nerelerde kullanıldığının önemli olduğunu anlatan Güllü, "Mevcut durumda AB enerji tüketiminin yaklaşık yüzde 13'ünü kömürden ve yüzde 25'ini doğal gazdan karşılıyor. Rusya, AB'de tüketilen doğal gazın yüzde 40'ını, petrolün yüzde 25'ini, kömürün ise yüzde 22'sini sağlıyor. Rusya'dan ithal edilen doğal gazın tamamına yakını boru hattıyla temin ediliyor ve mevcut durumda kısa dönemde aynı miktarda ithalatın tamamının sıvılaştırılmış doğal gaz olarak temin edilmesinde güçlük yaşanabilir." diye konuştu.

Binalarda doğal gazı ikame etmek ekstra yatırım gerektiriyor

Güllü, AB'de doğal gazın yaklaşık üçte birinin elektrik üretiminde, üçte birinin binalarda ve kalan kısmın ise başta sanayi olmak üzere diğer sektörlerde kullanıldığını aktardı.

Binalardaki ısıtma sistemlerinin doğal gazı kömürle ikame etmek üzere değiştirilmesinin gündemde olmadığını ifade eden Güllü, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Bu durum hem ek yatırım gerektiriyor hem de karbon emisyonunun yanı sıra önlenemez bir hava kirliliğine yol açabilir. Burada eğilim ısı pompaları veya klima kullanarak elektriğe yönelmek doğrultusunda. Sanayide de doğal gazın kömürle ikamesi ek yatırım gerektiriyor ve süreçlerdeki farklılıklar nedeniyle kısıtlı kalabilir. Kömürün doğal gazı ikame edebileceği yegane kullanım alanı elektrik üretimi. Elektrik üretiminde kullanılan yaklaşık 100 milyar metreküp doğal gazın bir bölümü kısa dönemde elektriği atıl kapasitesi olan kömür santrallerinde üreterek ikame edilmeye çalışılabilir.

Uluslararası piyasalarda bu durum kömür talebinde yüzde 10-15 civarında artışla birlikte kömür fiyatlarının da yükselmesi anlamına gelecektir. Bu miktarda kömürün Güney Afrika, Kanada, ABD, Avustralya gibi alternatif ülkelerden temini kısa zamanda hem üretimde hem de ticari anlaşmalarda reorganizasyon gerektirecektir. Kömürün uluslararası piyasalardan temini doğal gaza kıyasla daha esnek olmakla birlikte kısa dönemli geniş çaplı ikamenin yönetilmesinde güçlükler yaşanabilir."

Yeşil Mutabakat karbon nötr olmayı önceliyor

Güllü, AB'nin Rusya'ya yaptırımlar kapsamında enerji stratejisinde kömüre dönüşü hızlandırmadığını söyledi.

AB'nin Rusya’dan birçok alanda enerji ithalatına son verme kararının temiz enerji dönüşümünü hızlandırmasının beklendiğini vurgulayan Güllü, şunları kaydetti:

"Bu dönemde enerji arz güvenliğini sağlamak için kömür gibi fosil yakıtların kullanımında artışlar yaşanabilir. Güçlüklere rağmen temiz, güvenilir ve uygun maliyetli enerji arzı ana hedef olarak varlığını sürdürüyor. Bilindiği gibi Avrupa Yeşil Mutabakatı AB’nin 2050 yılına kadar karbon nötr olmasını hedefliyor. Bu kapsamda açıklanan 'Fit for 55' paketi ise AB'de karbon emisyonlarının 2030 yılına kadar yüzde 55 azaltım öngörüyor ve buna yönelik eylemleri içeriyor. Avrupa’nın geçtiğimiz ay açıkladığı ve AB’nin Rusya’ya enerji bağımlılığını sonlandırmayı hedefleyen 'RePower EU' planı ise 'Fit for 55' paketindeki emisyon azaltım hedefini değiştirmeden bu hedefe ulaşmayı hızlandıracak adımları içeriyor."

Atılan adımlar ve yol haritaları kapsamında AB'nin 2030'a kadar enerji verimliliği hedefi yanında birçok yenilenebilir enerji kapasitesinde artış hedeflendiğini anımsatan Güllü, şöyle devam etti:

"Nihai tüketimde yenilenebilir enerji payı yüzde 40'tan yüzde 45'e çıkarılıyor. Güneş enerjisi kurulu gücünün 2025’e kadar ikiye katlanması, 2030’da 600 gigavata ulaşması hedefleniyor. Konutlarda ısı pompası kullanımının iki katına çıkarılması, yeni binalarda güneş paneli kurulumunun zorunlu hale getirilmesi öneriliyor. Ayrıca yeşil hidrojen, biyometan başta olmak üzere alternatif karbonsuz enerji kaynaklarının kullanımının teşvik edilmesi öngörülüyor. Görüldüğü gibi AB’de ‘kömüre dönüş’ değil, tam tersine temiz enerji dönüşümün hızlanması gündemde."

AB'nin Rusya'ya yaptırımları sonrası doğal gaz tedarikinin azalması nedeniyle Hollanda, Almanya ve Avusturya, doğal gaz depolama tesislerini doldurma hedefiyle gaz tüketimini azaltmak için kömür santrallerinin yeniden devreye alınacağını açıklamıştı.