İlk olarak Aralık 2014'te Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Türkiye'ye gerçekleştirdiği resmi ziyaret sırasında duyurulan boru hattı en az 50 yıl boyunca faaliyet gösterecek şekilde tasarlandı.

Proje için hükümetlerarası anlaşma, dönemin Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak ile Rus Enerji Bakanı Aleksandr Novak tarafından 10 Ekim 2016'da imzalanmıştı.

Rusya'nın Anapa şehrinden Kıyıköy'e uzanan 930'ar kilometre uzunluğundaki iki deniz hattıyla 142 ve 70 kilometre uzunluğunda iki ayrı kara hattından oluşan TürkAkım Projesi, 31 Aralık 2019 itibarıyla gaz akışına hazır hale getirilmişti. Hattın resmi açılışı ise 8 Ocak 2020'de yapılmıştı.

TürkAkım boru hattı üzerinden ilk 1 milyar metreküp doğal gazın sevki, 27 Ocak 2020'de yapılmıştı. Bu gazın yüzde 54'ü Türkiye'ye, yüzde 46'sı Bulgaristan-Türkiye sınırına gönderilmişti.

Taşıma kapasitesi 2 katına çıkarılabilir

Türkiye, Rusya, Azerbaycan ve İran'dan boru hatlarıyla gaz tedarik ediyor. Rusya'dan TürkAkım boru hattı aracılığıyla yıllık 31,5 milyar metreküp, Mavi Akım boru hattı üzerinden 16 milyar metreküp gaz alma kapasitesine sahip bulunuyor.

Uzmanlar, talebin bulunması halinde Rusya’nın TürkAkım’ın kapasitesini artırabileceğini ve yılda 63 milyar metreküpe kadar çıkarabileceğini belirtiyor.

Rusya-Ukrayna Savaşı'nın 24 Şubat 2022'de başlamasının ardından Avrupa'nın Moskova'dan gelecek boru hattı gazına uyguladığı ambargo nedeniyle fazla alternatifinin kalmaması da TürkAkım'ın önemini ortaya koydu.

Avrupa'ya sevkiyatta TürkAkım öne çıkıyor

Gazprom'un özellikle Kuzeybatı Avrupa'ya doğal gaz göndermek için tek seçeneği Kuzey Akım doğal gaz boru hattı, güney ve orta Avrupa içinse TürkAkım.

Rusya Avrupa’ya sadece 2 hat ve giriş noktası üzerinden gaz ihracatı yapıyor. Bu noktalar, Rusya-Ukrayna sınırındaki Sudzha giriş noktası ve TürkAkım'ın Türkiye-Bulgaristan sınırındaki Istranca-2 giriş noktası olarak dikkati çekiyor.

2020'nin ocak ayında açılış töreni gerçekleştirilen ve Avrupa’ya doğal gaz iletmeye başlayan TürkAkım, dönem dönem Avrupa'ya ihraç edilen gazda önemli rol üstlendi.

Macaristan ve Sırbistan halihazırda TürkAkım aracılığıyla Türkiye üzerinden Avrupa'ya gönderilen gazın en önemli kullanıcıları olarak öne çıkıyor.

Ayrıca, Rus gazı TürkAkım boru hattıyla Romanya, Yunanistan, Kuzey Makedonya ve Bosna-Hersek'e ulaştırılabilecek.

Türkiye'nin gaz merkezi olma hedefi

Türkiye’nin, transit ülke olması ve TürkAkım'ın stratejik enerji altyapısı sayesinde Rusya için artan önemiyle Putin 2022 Ekim'de Avrupa'ya gaz tedariki için Türkiye'de yeni bir gaz merkezi (hub) kurulmasını önermişti.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar da 8 Haziran'da yaptığı açıklamada, Türkiye’de doğal gaz ticaret merkezi kurulmasına yönelik son yıllarda önemli altyapı yatırımları yapıldığını belirterek, "Şimdi İstanbul Finans Merkezi’nde Boru Hatları ile Petrol Taşıma AŞ (BOTAŞ) ve Gazprom ortaklığında bir işletme şirketi kurmayı planlıyoruz." ifadelerini kullanmıştı.

Söz konusu plan doğrultusunda görüşmeler yaptıklarını anlatan Bayraktar, gelecek aylarda somut çalışmaları ortaya koyup ticaret merkezini hayata geçirmek istediklerini söylemişti.

Bu kapsamda 4 yılı aşkın süredir Rus gazını Türkiye ve Avrupa'ya taşıyan ve arz güvenliğine katkı sağlayan TürkAkım'ın öneminin ve kapasite artırımının Türkiye'nin enerji merkezi olma adımları doğrultusunda yeniden gündeme gelmesi bekleniyor.