Anadolu Ajansının (AA) Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı himayesinde, "Ortak Gelecek, Ortak Hedefler" teması ile düzenlediği İstanbul Energy Forum'un "Dirençli Bir Gelecek için Zorluklar ve Fırsatlar" başlıklı Bakanlar Oturumu, Bakan Alparslan Bayraktar moderatörlüğünde gerçekleştirildi.

• Enerji sektörünün geleceğine yön verecek İstanbul Energy Forum'u düzenlendi
• Cumhurbaşkanı Erdoğan: Enerjide hedefimiz tam bağımsız Türkiye
• Bakan Bayraktar: Türkiye'deki tüm hanelerin elektrik ihtiyacını rüzgar ve güneş enerjisi ile karşılar hale geldik
• İletişim Başkanı Altun: Türkiye, enerji alanındaki yatırımları ile de küresel adalet ve özgürleşme mücadelesi vermekte
• İstanbul Energy Forum'da sektörü bekleyen küresel gelişmeler masaya yatırıldı
• Rusya Enerji Bakan Yardımcısı Sorokin, Türkiye'nin enerjide merkez ülke olmasının önemini vurguladı

Bayraktar, enerji piyasasının sürdürülebilirlik, jeopolitik çatışmalar, tedarik sorunları gibi enerji pazarının karşısındaki tehditler ve pek çok başka zorlukla karşı karşıya olduğunu belirterek, "Yeniden inovasyon ihtiyacı kendini gösteriyor. Altyapımızı ve yükselen teknolojileri dikkatli değerlendirmemiz gereken bir durum söz konusu. Aynı zamanda mevcut sermaye durumu altyapı yatırımlarını zorlaştırıyor. Enerji piyasaları zorlu bir dönemden geçiyor ama ortak geleceğimiz için ortak hedefler belirleyerek bu zorlukları aşabileceğimizi düşünüyorum." dedi.

Petrol ve gazın devam eden rolünün göz ardı edilmemesi gerektiğini, tedarik zincirlerine odaklanarak ekonomik kalkınmaya ve enerji güvenliğine destek verilmesi gerektiğini vurgulayan Bayraktar, "Enerji zorlukları, sınırları aşan bir durum ve burada da ülkelerimiz için inovatif yaklaşımlar, yatırımlar ve ortaklıklarla ancak daha dirençli, daha güvenli bir enerji geleceği tesis edebiliriz. Ancak bu sayede dengeli ve hakkaniyetli bir enerji dönüşümünü tamamlayabiliriz." ifadelerini kullandı.

Oturumda konuşan Gürcistan Başbakan Yardımcısı, Ekonomi ve Sürdürülebilir Kalkınma Bakanı Levan Davitashvili, bölgesel dayanışma ve işbirliklerinin enerji güvenliğini tesis etmek için önemli olduğuna dikkati çekti.

Sınır tanımayan bir enerji altyapısının kurulması gerektiğini dile getiren Davitashvili, "Aynı zamanda yenilenebilir enerji sektörüne yatırım yapmayı da unutmamamız, enerji ticaretini desteklemek için adımlar atmamız gerekiyor. Mevzuatımızı gerekli şekillerde düzenleyerek ülkeler arası enerji ticaretini kolaylaştırmaya çalışıyoruz. Enerji güvenliğinin sağlanması, her ülkenin ekonomisinin sürdürülebilir şekilde kalkınabilmesi için çok önemli bir koşul." diye konuştu.

"Enerji güvenliği, ulusal güvenlik meselesi"

Macaristan Dışişleri ve Ticaret Bakanı Peter Szijjarto, etkinliğin düzenlenmesinde emeği geçenlere teşekkür etti.

Güvenli enerji tedarikini ulusal güvenlik meselesi olarak gördüklerini belirten Szijjarto, "Enerjiyi güvenli şekilde tedarik etmek, bağımsızlık koşuludur. Aynı zamanda fiziksel bir boyuta da sahip olan enerji tedariki, ideoloji ve siyasetten etkilenmemeli. Basın toplantılarıyla ve demeçlerle evlerinizi ısıtamazsınız." dedi.

Szijjarto, Macaristan'ın enerji portföyünü çeşitlendirmenin en büyük önceliklerinden olduğunu dile getirerek, konuşmasını şöyle sürdürdü:

"Birisi bunu yapmanızın önüne geçiyorsa, siyasi veya ekonomik motivasyonları vardır. Bunun da doğurduğu başlıca sonuçlar olur. Enerji tedarikini ve güvenliğini tehlikeye atmak ve yaptırımlarla bunun önüne geçmek, bir ülkenin bağımsızlığını tehlikeye atmaktır. Bu adımları desteklemiyoruz ve akıl dışı buluyoruz. ABD yönetimi gazı yaptırım listelerine ekledi tekrar. Bu da Orta ve Doğu Avrupa ülkelerinin güvenli şekilde enerji tedarik edebilme yetisini tehlikeye attı. Bu nedenle enerjimizi güvenli şekilde tedarik edebilmek için koşullara ayak uydurmalı ve işbirliği yapmalıyız. Bu açıdan Macaristan, Türkiye, Bulgaristan ve Sırbistan'a son derece minnettar çünkü bu ülkeler sayesinde güvenli enerji tedarik edebiliyoruz. Ülkemizin, gelecekteki enerji tedarikini sağlamak için işbirliğinin gerekli olduğunu düşünüyoruz. Güvenilir ortaklarımızdan henüz vazgeçmeye hazır değiliz."

Azerbaycan Enerji Bakanı Parviz Shahbazov da enerji sektöründe farklı projeler geliştirmeye devam ettiklerini ve Azerbaycan'ın enerjide bölgesel ve uluslararası işbirliğinin ne kadar önemli olduğunu çok iyi bildiğini söyledi.

Bu adımları atarken iklim değişikliğiyle de mücadele edilmesi gerektiğinin altını çizen Shahbazov, "Enerji güvenliği için doğal gazın da çok önemli olduğunu vurgulamak isterim. Biz de bunu tesis edebilmek için bölgemizde işbirliği yapmak zorundayız." dedi.

Bölgemiz ve işbirliğimiz açısından İstanbul Energy Forum mükemmel bir örnek"

Özbekistan Enerji Bakanı Jurabek Mirzamahmudov ise İstanbul Energy Forum'a geniş bir katılım olduğunu ve harika bir organizasyon gerçekleştirildiğini belirterek, Türkiye'de 22 yılda yapılanların çok etkileyici olduğunu, kendilerinin de çok şey öğrenip Özbekistan'da uyguladıklarını söyledi.

Özellikle Türkiye ve Türk şirketlere reformlarını destekledikleri için teşekkür eden Mirzamahmudov, "2019’da reformlara başladık. O dönemde Türk şirketler, enerji üretiminde bize yatırım yapan ilk şirketlerdi. Enerjideki düzenlemelerin yapılmasında çok şey öğrendik." diye konuştu.

Mirzamahmudov, Özbekistan’ın enerji sektöründe çeşitli ülkelerle işbirlikleri olduğunu dile getirerek, komşu ülkelerle yaptıkları ortak projelerle ilgili detayları katılımcılarla paylaştı.

Bulgaristan Enerji Bakanı Vladimir Malinov da İstanbul Energy Forum'da olduğu için çok mutlu olduğunu belirterek, enerjinin, ekonominin bel kemiği olduğunu vurguladı.

Enerjinin, ekonominin rekabetçiliği açısından da çok önemli olduğuna işaret eden Malinov, "Enerji ulusal güvenliğe de çok büyük katkı sağlıyor. Enerjinin bütçeye uygun, güvenilir, öngörülebilir olması lazım. Ortak çözümler bulabilir, kararlar alabilir, yatırımlar yapabilir, finansal riski paylaşabiliriz. Avrupa zorluk çekecek, yenilenebilir enerji talebi artacak. Bu açıdan Bulgaristan için Türkiye stratejik bir ortak. Ortak girişimlerimiz var. Bölgemiz ve işbirliğimiz açısından böyle bir forum da mükemmel bir örnek. Bunlar ülkelerimize refah getirmek için büyük bir şans." şeklinde konuştu.

"Türkiye, Azerbaycan ve Bulgaristan 2022’de bizi kurtardı"

Moldova Enerji Bakanı Victor Parlicov da Moldova'nın enerji kaynaklarının yüzde 75'inin ithal olduğunu belirterek, enerjiyi kötüye kullanmanın kabul edilemez olduğunu söyledi.

Ukrayna-Rusya Savaşı ile Moldova için çok şeyin değiştiğini kaydeden Parlicov, "Enerjide ülkeler arası işbirliği gerekiyor. Siyasi işbirliği ve açıklık gerekiyor. Bunun rolü çok büyük. O yüzden Azerbaycan, Bulgaristan ve Türkiye'ye bu fırsatı verdiğiniz için çok teşekkür ederim. 2022’de alternatiflerimiz azken, büyük ölçüde bizi kurtardınız." diye konuştu.

Parlicov, Ukrayna'da 1 Ocak'tan sonrası için enerji transiti konusunda durumun belirsiz olduğunu ve bu nedenle enerji koridorları konusunda baskı oluştuğunu dile getirerek, "Daha çok işbirliğimiz olmalı." dedi.

Sırbistan Enerji ve Maden Bakanı Dubravka Djedovic Handanovic, güvenli enerji arzını sağlayacak politikaların üretilmesinin önemine işaret etti.

Enerji sektörüne yönelik yaptırımlara dikkati çeken Handanovic, "Vatandaşlarımızın bu kış iki yıl önce yaşadığımız sorunlarla karşılaşmamasını sağlamamız gerekiyor. Bana öyle geliyor ki Avrupa'da bu konuda hala yeterli pragmatik düşünce yok. Gaz kaynaklarımızı ilk kez gerçekten çeşitlendirmeyi başardık çünkü çeşitlendirmek için fiziksel olanaklara ihtiyacınız var. Bunu Bulgaristan ve Azerbaycan'la işbirliği yaparak başardık." diye konuştu.

Libya Petrol ve Gaz Bakanı Khalifa Abdulsadek, komşu ülkeler ve Avrupa'daki arz güvenliğini desteklemek için nasıl daha fazla gaz kaynağı oluşturabilecekleri konusuna odaklandıklarını söyledi.

Abdulsadek, Libya'nın petrol ve gaz ülkesi olduğunu vurgulayarak, "Önümüzdeki 3 ila 5 yıl içerisinde üretimimizi 2 milyon varile çıkarmak gibi iddialı bir hedefimiz var. Şu anda yaklaşık 1,35 milyon seviyesindeyiz. Bu yılın sonunda muhtemelen 1,4 milyon varil olacak. Önümüzdeki yıl 1,6 milyon varili hedefliyoruz. 2028'in sonuna kadar da 2 milyon varil hedefliyoruz." bilgisini paylaştı.

Son 10 yılda zor zamanlar geçiren ülkesinin şimdi yeniden istikrar kazandığını ve yeni kalkınma projeleri geliştirdiklerini anlatan Abdulsadek, "Doğal gaza ihtiyacımız var. Enerji üretmek ve enerji güvenliğini desteklemek için kilit bir oyuncu." ifadelerini kullandı.

Moldova Enerji Bakanı Parlicov: "İletim, ısıtma ve yenilenebilir enerjiye büyük çaplı yatırımlar yaptık"

Oturumda konuşan Moldova Enerji Bakanı Victor Parlicov, ülkesinde enerji yatırımlarının tarihin en yüksek seviyesinde olduğunu belirterek, "İletim, ısıtma ve yenilenebilir enerjiye büyük çaplı yatırımlar yaptık." dedi.

Parlicov, Moldova'nın elektrik iletim kapasitelerinin yüksek olduğunu ifade ederek, büyük çaplı yatırım yapmadan elektrikli araçlara hizmet verebileceklerini dile getirdi.

Libya daha çok elektrik üretmeyi hedefliyor

Libya Petrol ve Gaz Bakanı Khalifa Abdulsadek, ülkesinin stratejisinin enerji üretiminde yenilenebilir enerjiye odaklanmak olduğunu belirterek, "Konumumuz Sahra ile deniz arasında bulunuyor. Güneş enerjisi açısından çok iyi bir konum. Bu anlamda çok projemiz var. Elektrik üretip Avrupa'ya tedarik etmeyi hedefliyoruz. Bu projeye küçük ölçekte de başladık." dedi.

Bu alanda katkılara ve yatırımcılara açık olduklarının altını çizen Abdulsadek, "Fırsatlar var. Yatırımcıyı ikna etmek gerekiyor. Uluslararası petrol şirketleri ile Libya'da çalışıyoruz ama bunun da ötesine geçmek istiyoruz. Bölgesel olarak Cezayir güneşten faydalanarak bizden daha çok enerji üretiyor. Bunu biz de yapabiliriz." şeklinde konuştu.

Azerbaycan Enerji Bakanı Parviz Shahbazov, ülkesinin petrol alanında ilk defa endüstriyel üretime başlayan ülkelerden biri olduğunu belirterek, yakın zamanda doğal gaz tedarik ettikleri ülke sayısının 12'ye çıktığını kaydetti.

Aynı zamanda pek çok ülkeye ham petrol de sattıklarının altını çizen Shahbazov, ulusal projelerinin yanında uluslararası alandan pek çok projeleri olduğunu söyledi.

Shahbazov, farklı yerlerde bağlantı noktaları oluşturduklarına vurgu yaparak, "Bunlardan bir tanesi Nahçıvan, Türkiye ve Avrupa'yı birbirine bağlıyor. Diğeri de Karadeniz'i, Romanya'yı, Gürcistan'ı, Macaristan'ı ve Bulgaristan'ı birbirine bağlayacak. Bağlantı stratejimiz bu. Azerbaycan'ın görevi de bu projeler sayesinde bu ülkeleri bir araya getirmek." ifadelerini kullandı.

"Türkiye'nin yenilenebilir enerjinin köprüsü olabileceğini görüyoruz"

Bulgaristan Enerji Bakanı Vladimir Malinov, enerji denildiğinde aklına gelen kelimelerden birinin denge olduğunu belirterek, yenilenebilir enerji ve fosil yakıtlar arasında, ulusal ve küresel düşünce ve yaklaşımlar arasındaki dengeden bahsetti.

Büyük enerji projelerini planlarken sadece ülkelerini düşünmediklerini, bölgesel etkilerini de dikkate aldıklarını ifade eden Malinov, "Günümüzde Türkiye'nin coğrafi olarak yenilenebilir enerjinin Avrupa'ya ulaşabileceği köprü olabileceğini görüyoruz. Türkiye'nin bu köprü rolünü en iyi şekilde değerlendirmeliyiz. Bu bağlamda, gelecekteki çabalarımızı, kısa vadeli olsa bile bağlantı altyapısının geliştirilmesine odaklamalıyız." diye konuştu.

Malinov, söz konusu bağlantının doğal gaz taşımacılığı kapasitesini artırmak için kritik öneme sahip olduğuna işaret ederek, Türkiye'nin doğal gazın taşınması için yaptığı yatırımlarına dikkati çekti.

Bulgaristan olarak nükleer santral işletmenin 50. yılını kutladıklarını belirten Malinov, gelecek yüzyılda nükleer enerjinin elektrik üretiminde temel yükü güvenceye alan kaynaklardan olacağını söyledi.

Malinov, özel ve kamu sektörlerinin çıkarları arasında denge kurduklarını belirterek, Türk şirketlerini ülkeye yatırım yapmaları için davet etti.

Sırbistan kritik minerallere odaklandı

Sırbistan Enerji ve Maden Bakanı Dubravka Djedovic Handanovic, ülkesinin kritik mineraller konusunda büyük potansiyele sahip olduğunu ve küresel pazarlara lityum tedarik etme konusunda önemli hedefleri bulunduğunu belirtti.

Handanovic, enerji dönüşümü için birden fazla unsura ihtiyaç olduğunu söyleyerek, "Bunlardan biri, bu dönüşümün finansmanını sağlayabilmek için gerekli kaynaklara sahip olmaktır. Bu da güçlü bir ekonomik gelişme, barış ve istikrarlı bir ekonomik ortam anlamına geliyor. Ayrıca, kritik ham maddelere de ihtiyaç duyuyoruz. Bu materyallere sahip olmadığımızda enerji dönüşümünü tamamlamak imkansız hale geliyor. Güneş panelleri ve rüzgar jeneratörlerinin üretiminde bu kritik mineraller hayati öneme sahip. Aynı zamanda karbonsuzlaşma hedeflerimize ulaşabilmek için de bu materyallere ihtiyaç duyuyoruz." değerlendirmesinde bulundu.

Çinli ortaklarla uzun vadeli yatırım projeleri gerçekleştirdiklerini belirten Handanovic, "Ülkemizin topraklarında 150 milyon tonu aşan lityum rezervimiz bulunuyor ve bu, yılda 1 milyon elektrikli araç üretimini mümkün kılıyor." ifadelerini kullandı.

Gürcistan Birinci Başbakan Yardımcısı, Ekonomi ve Sürdürülebilir Kalkınma Bakanı Levan Davitashvili, kurulu enerji kapasitesini 2030'a kadar 2 katına çıkarmayı hedeflediklerini aktararak şunları kaydetti:

"Bunun için de kuvvetli bir ekonomik büyümeye ihtiyacımız var. Son birkaç yıldır ekonomik büyümemiz hızlı bir şekilde artarak ilerliyor. Ve elbette bu da yaptığımız çok köklü yapısal reformlar sayesinde mümkün. Ama şu konuda da söylediklerinize katılıyorum. Enerji sektörü olmadan, meslektaşım da benzer bir şey söylemişti, enerji sektörünün ekonomik büyümenin bel kemiği olduğuna dair, ben de enerji ve enerji sektörü olmadan kalkınmanın mümkün olmadığını düşünüyorum." dedi.

Özbekistan Enerji Bakanı Jurabek Mirzamahmudov ise ülkeye yabancı yatırımları çekmek için sektörlerde reformlar yaptıklarını sözlerine ekledi.