Türkiye ekonomisi yılın ikinci çeyreğinde yüzde 2,5 büyüdü
Türkiye ekonomisi yılın ikinci çeyreğinde yüzde 2,5 büyüdü. Böylece Türkiye ekonomisi üst üste 16 çeyrek büyümüş oldu.
Ankara
Türkiye ekonomisi, yılın ikinci çeyreğinde yüzde 2,5 büyüme kaydetti.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), yılın ikinci çeyreğine (nisan-haziran dönemi) ilişkin gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) sonuçlarını açıkladı.
Buna göre, GSYH 2024 yılı ikinci çeyrek ilk tahmini, zincirlenmiş hacim endeksi olarak, geçen yılın aynı çeyreğine kıyasla yüzde 2,5 arttı.
Üretim yöntemiyle GSYH tahmini, ikinci çeyrekte cari fiyatlarla geçen yılın aynı çeyreğine göre yüzde 78,6 artarak 9 trilyon 949 milyar 792 milyon lira oldu. GSYH'nin ikinci çeyrek değeri cari fiyatlarla dolar bazında 308 milyar 158 milyon dolar olarak kayıtlara geçti.
GSYH'yi oluşturan faaliyetler incelendiğinde, yılın ikinci çeyreğinde geçen yıla göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak, diğer hizmet faaliyetleri yüzde 7,4, inşaat yüzde 6,5, tarım sektörü ile gayrimenkul faaliyetleri yüzde 3,7'şer, bilgi ve iletişim faaliyetleri ile finans ve sigorta faaliyetleri yüzde 3,4'er, kamu yönetimi, eğitim, insan sağlığı ve sosyal hizmet faaliyetleri yüzde 3,2'şer, hizmetler yüzde 2,9, meslek, idari ve destek hizmetleri faaliyetleri yüzde 0,6 arttı. Söz konusu dönemde sanayi sektörü faaliyetleri ise yüzde 1,8 azaldı.
Böylece, Türkiye ekonomisi Kovid-19 salgını tedbirlerinin uygulandığı 2020 yılının ikinci çeyreğinden sonra üst üste 16 çeyrek büyümüş oldu.
Öte yandan TÜİK, geçmiş dönemlere ilişkin bazı verileri revize etti.
AA Finans Büyüme Beklenti Anketi'ne katılan ekonomistler, bu yılın ikinci çeyreğinde Türkiye ekonomisinin yüzde 3 büyüyeceğini öngörmüştü.
Türkiye ekonomisinin 2020 yılından bu yana büyüme hızı yıllar ve çeyrekler itibarıyla şöyle:
| Yıllar | 1.Çeyrek | 2. Çeyrek | 3. Çeyrek | 4. Çeyrek | Yıllık |
| 2020 | 4,4 | -10,3 | 6,5 | 6,4 | 1,9 |
| 2021 | 7,5 | 22,2 | 7,9 | 9,6 | 11,4 |
| 2022 | 7,8 | 7,6 | 4,1 | 3,3 | 5,5 |
| 2023 | 4,5 | 4,6 | 6,5 | 4,6 | 5,1 |
| 2024 | 5,3 | 2,5 |
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi, bir önceki çeyreğe göre yüzde 0,1 arttı. Takvim etkisinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi, ikinci çeyrekte geçen yılın aynı çeyreğine göre yüzde 2,8 artış gösterdi.
Yerleşik hane halklarının tüketim harcamaları, yılın ikinci çeyreğinde geçen yılın aynı çeyreğine göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak yüzde 1,6 yükseldi. Devletin nihai tüketim harcamaları yüzde 0,7, gayrisafi sabit sermaye oluşumu yüzde 0,5 artış kaydetti.
Mal ve hizmet ihracatı, yılın ikinci çeyreğinde geçen yılın aynı çeyreğine göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak yüzde 0,04 artarken ithalatı yüzde 5,7 azaldı.
İş gücü ödemelerinde yüzde 112,4 artış
İş gücü ödemelerinde söz konusu dönemde yüzde 112,4, net işletme artığı/karma gelir yüzde 47,7 artış gösterdi.
İş gücü ödemelerinin cari fiyatlarla gayrisafi katma değer içerisindeki payı geçen yılın ikinci çeyreğinde yüzde 33,8 iken bu oran 2024'te yüzde 40,8 oldu. Net işletme artığı/karma gelirin payı ise yüzde 44,6 iken yüzde 37,4 oldu.
Tablolar
| Yıl | Cari fiyatlarla GSYH | Cari fiyatlarla GSYH | GSYH Zincirlenmiş Hacim | Değişim oranı |
| (milyon lira) | (milyon dolar) | Endeksi(2009=100) | (yüzde) | |
| 2022 1. Çeyrek | 2.519.789 | 181.490 | 186,9 | 7,8 |
| 2022 2. Çeyrek | 3.424.670 | 219.665 | 201,6 | 7,6 |
| 2022 3. Çeyrek | 4.273.138 | 242.416 | 223,8 | 4,1 |
| 2022 4. Çeyrek | 4.794.179 | 262.243 | 231,2 | 3,3 |
| 2022 Yıllık | 15.011.776 | 905.814 | 210,9 | 5,5 |
| 2023 1. Çeyrek | 4.687.492 | 248.416 | 195,3 | 4,5 |
| 2023 2. Çeyrek | 5.571.440 | 274.908 | 210,9 | 4,6 |
| 2023 3. Çeyrek | 7.759.106 | 298.760 | 238,4 | 6,5 |
| 2023 4. Çeyrek | 8.527.683 | 307.925 | 241,9 | 4,6 |
| 2023 Yıllık | 26.545.722 | 1.130.009 | 221,6 | 5,1 |
| 2024 1. Çeyrek | 8.858.091 | 286.728 | 205,7 | 5,3 |
| 2024 2.Çeyrek | 9.949.792 | 308.158 | 216,1 | 2,5 |
Sektörler
TÜİK verilerine göre, GSYH iktisadi faaliyet kollarına göre zincirlenmiş hacim endeksi değişim oranı (yüzde) şöyle:
| 2023 2. çeyrek | 2024 2. çeyrek | |
| Tarım, ormancılık ve balıkçılık | -0,6 | 3,7 |
| Sanayi | 0,4 | -1,1 |
| İmalat sanayisi | 1,7 | -2 |
| İnşaat | 6,6 | 6,5 |
| Hizmetler | 8,5 | 3,1 |
| Bilgi ve iletişim | 4,3 | 4,4 |
| Finans ve sigorta faaliyetleri | 9,8 | 3,4 |
| Gayrimenkul faaliyetleri | 4,4 | 3,7 |
| Mesleki, idari ve destek hizmet faaliyetleri | 0,5 | 0,6 |
| Kamu yönetimi, eğitim ve sosyal hizmet faaliyetleri | 5 | 3,2 |
| Diğer hizmet faaliyetleri | 8,8 | 7,4 |
| Sektörler toplamı | 4,2 | 1,8 |
| Vergi-sübvansiyon | 19 | 10,5 |
| Gayrisafi yurtiçi hasıla (Alıcı fiyatlarıyla) | 5,7 | 2,8 |
