Sabancı Üniversitesi İstanbul Uluslararası Enerji ve İklim Merkezi (IICEC) tarafından hazırlanan Türkiye Enerji Görünümü Raporu, videokonferans yöntemiyle düzenlenen toplantıda IICEC Araştırma Direktörü Bora Şekip Güray tarafından açıklandı. 

Türkiye enerji sektörünün, 2040'a referans ve alternatif olmak üzere 2 farklı senaryoda mercek altına alındığı raporda, enerji güvenliğini güçlendirmek, yerli kaynakların kullanımını artırmak, enerji verimliliğini geliştirmek, temiz enerji altyapıları oluşturmak, sürdürülebilir bir enerji sistemine ulaşılmasına yönelik adımları destekleyen ve rekabetçi enerji piyasasını geliştirmek için gerekli politikalara ilişkin öneriler ve öngörüler yer aldı.

Rapora göre, yenilenebilir enerji ve nükleerin 2040'a toplam elektrik üretimindeki payı referans senaryoda yüzde 58'e ulaşırken, bu oran alternatif senaryoda yüzde 75'e çıkacağı öngörülüyor.

Rüzgar ve güneşin elektrik üretiminde geçen yıl yüzde 11 olan toplam payının 2040'ta yüzde 36'ya yükselmesi bekleniyor.

Birincil enerji arzının 2040'a doğru daha sürdürülebilir ve daha az ithalata dayalı bir yapıya ulaşacağı öngörülüyor. Bu kapsamda, petrolün payı yüzde 29'dan yüzde 24'e düşerken, yenilenebilir enerji en hızlı büyümeyi göstermesi ve elektrik üretimindeki payını yüzde 14'den yüzde 33'e artırması bekleniyor. Elektrik enerjisinin nihai enerji talebindeki payı ise 2019'daki yüzde 22 seviyesinden yüzde 28'e çıkacağı tahmin ediliyor.

Dönüşüm için 9 milyar dolar yatırım gerekiyor

Elektrik sektörü dahil tüm sektörlerde teknoloji odaklı bir dönüşümü gerçekleştirebilmek için yıllık 8 ila 9 milyar dolar arasında yatırım gerekiyor.

Yenilenebilir enerjiyle yerli kaynakların elektrik üretimindeki payının artmasının yanı sıra doğal gazın elektrik üretimindeki payının azalacağı öngörülüyor. Öte yandan, Türkiye'nin Karadeniz'deki keşfiyle yerli gaz üretiminin artması ve referans senaryoda doğal gaz arzının yüzde 25'inin, alternatif senaryoda ise yüzde 51'inin yerli gazla karşılanabileceği tahmin ediliyor.

10 politika önerisi

Raporda yer alan 10 politika önerisi arasında ise modern enerji hizmetlerine artan talebin karşılanması ve daha güvenli, verimli ve sürdürülebilir bir enerji geleceğini temin etmek üzere yatırımların cazibesinin artırılması, daha rekabetçi elektrik ve doğal doğalgaz gaz piyasalarına geçişin hızlanması, maliyetleri yansıtan fiyatlandırma ve sosyal boyut da gözetilerek özel sektör katılımının artırılması, elektrik üretiminde yenilenebilir enerji ve nükleerin payının artırılması ve talep tarafı hizmetlerini de içerecek şekilde elektrik şebekelerinin esnekliğinin güçlendirilmesi yer alıyor.

Raporda, daha fazla elektrifikasyon ve yenilenebilir enerji kullanımıyla desteklenecek şekilde tüm sektörlerde enerji ve yakıt verimliliğinin artırılması, güçlü politika girişimleri, piyasa odaklı ve yenilikçi finansman ve iş modelleri yoluyla binalarda ve sanayide enerji verimliliği potansiyelinin değerlendirilmesi, elektrikli araçların ve şarj altyapısının hızlı büyümesi ve eski, verimsiz ve kirleticiliği yüksek ulaşım araçlarının araç stoklarından çıkarılması tavsiye ediliyor.

Ayrıca, enerji ve petrol yoğun karayolu ulaşımından raylı sistemler ve deniz ulaşımına geçişin artırılması ve veriyle desteklenmiş kentsel ulaşım planlaması, etkin toplu taşıma yatırımları ve yöntemleri ile şehir içi özel araç trafiğinin azaltılması, arama ve üretim çabaları ve yatırımlarının sürdürülmesi sayesinde daha fazla petrol ve doğal gaz keşfi ve üretimi sağlanması, enerji arz ve talep zincirinde dijitalleşme ve ileri veri analitiğinin daha yaygın kullanılması ve ileri enerji teknolojilerinde inovasyon, Ar-Ge ve üretimin artırılması öneriliyor.