MUĞLA - Ali Ballı

Dünyanın 7 harikasından biri olarak gösterilen ve 1857'de İngiltere'ye kaçırılan 2 bin yıllık Halikarnas Mozolesi'nin Bodrum'daki kalıntılarını, yılın ilk çeyreğinde 3 bin 500 kişi ziyaret etti.

İngiliz arkeolog Charles Thomas Newton ve ekibinin 1857'de İngiltere'ye kaçırdığı Halikarnas Mozolesi'nin yapımı, Karya Kralı Mausolos henüz hayattayken başladı. Mausolos'un ölümü üzerine Kraliçe II. Artemisia'nın M.Ö. 352'de dönemin ünlü mimar ve heykeltıraşlarına tamamlattığı eser, antik dönem yazarları tarafından dünyanın yedi harikasından biri olarak kabul gördü.

İngiliz arkeolog Newton tarafından İngiltere'ye kaçırılmasının ardından eserin bulunduğu Turgutreis Caddesi'ndeki kalıntıları dahi turistlerden büyük ilgi görüyor.

Mozolenin Türkiye'ye iadesi için birtakım çalışmalar yapılıyor

Bodrum Kalesi Sualtı Arkeoloji Müzesi eski müdürü arkeolog Yaşar Yıldız, AA muhabirine yaptığı açıklamada, eserin deniz yoluyla taşındığına dikkati çekerek, dev anıt heykelin Saray Sokak'tan sahile indirilerek yüklendiği gemiyle İngiltere'ye götürüldüğünü belirtti.

Yıldız, "1857 yılında İngiliz Arkeolog Charles Thomas Newton güya, Osmanlı'dan izin alarak burada çalışmalar yürütüyor. Bu eserleri British Museum'a götürüyor ama ellerinde herhangi bir yazılı izin metni yok." diye konuştu.

Anıtın geri getirilmesi için "Halikarnas Balıkçısı" Cevat Şakir Kabaağaçlı'nın Kraliçe'ye bir mektup yazdığını da belirten Yıldız, şunları söyledi:

"Kabaağaçlı'nın anıtın geri getirilmesi için Kraliçe'ye yazdığı mektuba, onlar küstahça, 'Biz Bodrum'un mavisine daha çok yakışır diye salonu maviye boyadık' şeklinde bir cevap veriyorlar. Ben Halikarnas Mozolesi'yle yakından ilgilendim. Çünkü, 1987 yılında New York'taki Metropolitan Müzesine Kanuni Sultan Süleyman sergisine bakanlık temsilcisi olarak gitmiştim. Oradan eserleri British Museum'a getirmiştim. Dönemin müze müdürü de bize yemek vermişti. Benim Topkapı Müzesi'nden olduğumu sanıyorlardı. Bodrum Müze Müdürü olduğumu bilen bir arkeolog tarafından 'frizleri almaya geldi' diye espri yapılınca, bana 'kusura bakmayın, biz eseri çalmadığımız için geri veremiyoruz' dediler."

Mozolenin Türkiye'ye iadesi için birtakım çalışmalar yapıldığına değinen Yıldız ancak bundan bir sonuç elde edilemediğini, bu eserin yeniden ana vatanında yani Bodrum'da olmasını çok istediklerini vurguladı.

"İngiltere'de değil Türkiye'de olmalı"

Yıldız, "Tarihi eserlerin çıktığı yerde sergilenmesi gerekiyor. Bu heykelde çok önemli sanatçılar çalışmış. Bu kadar önemli bir eserin Bodrum'a geldiği takdirde turizme çok büyük katkı sağlayacağını düşünüyorum. Şu anda bölgede anıtın konulduğu platform var, çukur var. Bölgedeki eserlerin bir kısmı zaten talan edilmiş, ne çalındığını biz de bilmiyoruz. Mozolenin maketi var, topoğrafik bir haritası var. Kültürlü bir insan, tarih okuyan bir insan, mozoleyi görmeye geliyor ama yeri boş. Bu eserlerin İngiltere'de değil, Türkiye'de sergilenmesi gerekiyor." değerlendirmesini yaptı.

Bodrum Sualtı Arkeoloji Müze Müdür Vekili Tayfun Selçuk da üzerinde antik çağın en önemli heykeltıraşlarının çalıştığı ören yerinin, bu yıl da misafirler tarafından oldukça ilgi gördüğünü anlattı.

"Bu yılın ilk çeyreğinde Mausoleum'u 3 bin 500 kişi ziyaret etti" 

Mozole'nin, ziyaretçilerin uğrak noktaları arasında olduğunu aktaran Selçuk, şöyle konuştu:

"Yapı, antik çağın ünlü heykeltıraşları tarafından herhangi bir ücret alınmadan yapılmış. 42 metre yüksekliğindeki yapı, dört bölümden oluşuyor. Yapıda yüksek bir podyum, galeri, piramit çatı ve Mausolos ile karısı Artemisia'nın heykeli bulunuyor. Dünyanın önemli eserlerinden bir tanesi. Tatilciler bu yapıyı gözlerinde canlandırarak keyifle geziyor. Yerli ve yabancı misafirlerimiz burada tarihle iç içe olmanın mutluluğunu yaşıyor. Bu yılın ilk çeyreğinde Mausoleum'u 3 bin 500 kişi ziyaret etti."