Koronavirüsle mücadelede ekonomide alınan tedbirleri içeren kanun teklifi Meclis Başkanlığına sunuldu

AK Parti milletvekilleri, işini kaybeden, kısa çalışma ödeneğinden yararlanamayanların, ücretsiz izne ayrılsalar dahi desteklenmesi, vergi istisnaları ile bazı sorumlulukların ve yükümlülüklerin ertelenmesine yönelik düzenlemeleri de içeren kanun teklifini, Meclis Başkanlığına sundu.

AK Parti Grup Başkanvekili Mehmet Muş, Yeni Koronavirüs (Kovid-19) Salgınının Ekonomik ve Sosyal Hayata Etkilerinin Azaltılması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin detaylarını, Meclis'te gazetecilerle paylaştı.

Kovid-19 ile mücadele kapsamında alınan tedbirlere ilişkin düzenlemeleri içeren teklifin, 15 maddeden oluştuğunu belirten Muş, "Ücretsiz izne ayrılan ve kısa çalışma ödeneğinden yararlanamayan veya işten çıkarıldığında işsizlik ödeneğine hak kazanamayan işçilerimize, nakdi ücret desteği sağlanacak. Bu, aylık 1177 lira olacak." dedi.

Teklifte, kısa çalışma ödemelerine ilişkin başvuruların, hızlı şekilde olması konusunda düzenleme yapıldığına işaret eden Muş, her türlü iş sözleşmesinin, ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırılık halleri dışında 3 ay süreyle sonlandırılmasının önüne geçileceğini bildirdi.

Yaşlılar ile engellilere yapılan yardımların, 3 ay süreyle gelir ölçütleri ile ağır engellilik şartı aranmadan gerçekleştirileceğini kaydeden Muş, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının, bu anlamda yardımlarını sürdüreceğini ifade etti.

Faaliyetleri durdurulan veya faaliyette bulunamayan işletmelerin yıllık ilan ve reklam vergileri ile yıllık çevre temizlik vergilerinin, faaliyetleri durdurulan veya faaliyette bulunulamayan dönemler için alınmamasını teklif ettiklerini anlatan Muş, "Düzenlemeyle, Hazine ve belediye taşınmazları ile milli parklar ve Orman Genel Müdürlüğü taşınmazlarına ve izinlerine ait borçlar, KYK kredi borçları ile belediyelerin gelir vergisi tevkifatı ödemeleri, sosyal sigorta prim ödemelerinin 3 ay süreyle ertelenmesi ve belediyelerce toplu taşıma faaliyetlerinin 3 ay süreyle desteklenebilmesine imkan tanınacak." ifadelerini kullandı.

"İş yerleri, su faturası borçlarını 3 ay erteleyebilecek"

Teklifle, konutların ve faaliyetleri durdurulan iş yerlerinin su faturası borçlarının, belediyeler tarafından 3 ay süreyle ertelenebilmesine imkan tanınacağını söyleyen Muş, bu konuda yetkinin belediye meclislerine bırakılacağını kaydetti.

Muş, sermaye şirketlerinde, 30 Eylül 2020 tarihine kadar 2019 yılı net dönem karının yalnızca yüzde 25'inin dağıtılabilmesini önereceklerini dile getirdi.

Mehmet Muş, tarım satış kooperatifleri birliklerinin Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu kaynaklı kredi borçlarının 2020'ye ait taksit ödemeleri ile Seyahat Acentaları Birliğine üye seyahat acentalarının 2020 ile ilgili ödemelerinin 2021'e erteleneceğini bildirdi.

Devlete ait tıp ve diş hekimliği fakültelerine kaynak

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, kooperatifler, dernekler ve tarımsal üretici birlikleri gibi çeşitli kuruluşların genel kurul toplantılarının ertelenmesi ve bu süre içinde mevcut organların görev, yetki ve sorumluluklarının devamının sağlanmasıyla ilgili de düzenleme yapıldığını ifade eden Muş, şöyle konuştu:

"Ticaret gemilerine düzenlenen denize elverişlilik belgelerinin süreleri ile denetlemelerin 1 Ağustos 2020'ye kadar ertelenmesini teklife dahil ettik. Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu kapsamında verilen lisansların geçerlilik süresini 1 yıl daha uzatıyoruz. Ar-Ge ve tasarım merkezleri ile teknoloji geliştirme bölgelerinde yürütülen faaliyetlerin geçici süreyle bölge dışından yürütülmesine izin verilebilmesini düzenlemeyle teklif etmiş olacağız. Devlete ait tıp fakülteleri ile diş hekimliği fakültelerine kaynak aktarılması için Hazine ve Maliye Bakanlığına yetki verilecek."

Muş, teklifin, daha çok vergi istisnaları, bazı sorumluluk ve yükümlülüklerin ertelenmesine yönelik düzenlemeler içerdiğini belirtti.

"Komisyon 48 beklenmeden toplanabilir"

Gazetecilerin sorularını da yanıtlayan Muş, teklifin görüşme takvimine ilişkin soruya, "Teklifimizi Meclis Başkanlığına sunduk. Diğer partilerin muvafakat etmesi halinde komisyon, 48 saatlik süre beklenmeden toplantısını gerçekleştirip, teklifimizi görüşebilir." karşılığını verdi.

Bir gazetecinin, "Teklifin maliyeti hesaplandı mı, kaç kişiyi ilgilendiriyor?" sorusunu Muş, "Özellikle ücretsiz izne ayrılan vatandaşlarımızla alakalı kısa çalışma ödeneğinden faydalanamayan vatandaşlarımıza bu destek her birine verilecek. Bu destek 3 aylığına veriliyor fakat 3 ay daha uzatma yetkileri var. Bunu topluca değerlendirip, o anlamda bir maliyet söyleyebilirim. 3+3 noktasından sonra söylemek daha doğru olur." diye yanıtladı.

"Yükseköğretim teklifine ekleme söz konusu"

Muş, TBMM Genel Kurulunda bugün 28 maddeden oluşan Yükseköğretim Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin görüşüleceğini ifade etti.

"Sağlık çalışanlarına yönelik şiddetin engellenmesine yönelik Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu'nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'ni, yükseköğretimde değişiklik içeren teklife mi ekleyeceksiniz?" sorusu üzerine ise Muş, "Çalışmalarımız sürüyor. Bugün Yükseköğretim Kanunu'nda değişiklik teklifinde görüşmeler yapılacak. Oraya ekleme durumumuz söz konusu." dedi.

Her türlü iş veya hizmet sözleşmesi üç ay süreyle işveren tarafından feshedilemeyecek

İş Kanunu'na eklenen geçici maddeyle bu kanun kapsamında olup olmadığına bakılmaksızın her türlü iş veya hizmet sözleşmesi, bu düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 3 ay süreyle ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller dışında, işverence feshedilemeyecek.

İşveren, 3 aylık süre içerisinde işçiyi tamamen veya kısmen ücretsiz izne ayırabilecek. Bu kapsamda ücretsiz izne ayrılmak, işçiye geçerli sebebe dayanarak sözleşmeyi fesih hakkı vermeyecek.

İş sözleşmesini fesheden işveren veya işveren vekiline, sözleşmesi feshedilen her işçi için fiilin işlendiği tarihteki aylık brüt asgari ücret tutarında idari para cezası verilecek. 

Cumhurbaşkanı 3 aylık süreyi 6 aya kadar uzatabilecek.

Mücbir sebeple oluşan gecikmelerde yaptırım uygulanmayacak

Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu'nda yapılan değişikliğe göre deprem, yangın, sel gibi doğal afetler, salgın hastalık, Hazine ve Maliye Bakanlığı bilişim sistemlerinin, herhangi bir nedenle çalışmaması gibi mücbir hallerde veri, bilgi ve belgelerin oluşturulması, kaydedilmesi, iletilmesi, muhafazası ve ibrazına ilişkin yöntemler, Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenecek. 

Bakanlık, mücbir sebep hallerinde bilişim sistemleri üzerinden yürütülen işlemlerde yaşanabilecek gecikme nedeniyle ilgililere, gecikme faizi, gecikme zammı ve ceza gibi yaptırımlar uygulamayacak.

Teklif, Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu'na da geçici madde ekliyor. 30 Eylül 2020 tarihine kadar el konulan ancak henüz tasfiyelik hale gelmemiş, bulaşıcı salgın hastalıkla mücadeleyle doğrudan ilgili tıbbi cihaz ve malzemeler, test materyali, plazma, etil alkol, izopropil alkol, gliserol, maske, eldiven, tulum, galoş, kolonya, dezenfektan, dezenfeksiyon cihazları, solunum cihazı, yoğun bakım malzemesi, ilaç, aşı, ilk yardım araç-gereçleri ve bunların üretiminde kullanılan cihaz ve malzemelerin, el koyan idare veya ilgili kamu kurumu tarafından soruşturma evresinde hakim veya kovuşturma evresinde mahkemeden tahsisi talep edilebilecek.

Söz konusu süre, Cumhurbaşkanınca 3 aya kadar uzatılabilecek.

Hakim veya mahkemece tahsisi uygun bulunan eşyanın, soruşturma veya kovuşturma sonunda iadesine karar verildiği takdirde eşyanın rayiç değerinden varsa gümrük vergileri ve para cezaları ayrıldıktan sonra kalan tutar, tahsis yapılan kurumca eşya sahibine ödenecek. 

Sermaye şirketlerinde kar payı dağıtımına yüzde 25 sınırı

Türk Ticaret Kanunu'na eklenen geçici maddeyle sermaye şirketlerinde, 30 Eylül 2020 tarihine kadar 2019 yılı net dönem karının yalnızca yüzde 25'inin dağıtımına karar verilebilmesi öngörülüyor.

Geçmiş yıl karları ve serbest yedek akçeler, dağıtıma konu edilemeyecek, genel kurulca yönetim kuruluna kar payı avansı dağıtımı yetkisi verilemeyecek. Devlet, il özel idaresi, belediye, köy ile diğer kamu tüzel kişilerinin ve sermayesinin yüzde 50'sinden fazlası kamuya ait fonların, doğrudan veya dolaylı olarak sermayesinin çoğunluğuna sahip olduğu şirketler hakkında bu hüküm uygulanmayacak. Bu süreleri kısaltmaya veya uzatmaya Cumhurbaşkanı yetkili olacak.

Genel kurulca 2019 yılı hesap dönemine ilişkin kar payı dağıtımı kararı alınmış ancak henüz pay sahiplerine ödeme yapılmamışsa veya kısmi ödeme yapılmışsa, 2019 yılı net dönem karının yüzde 25'ini aşan kısma ilişkin ödemeler de 30 Eylül 2020 tarihine kadar ertelenecek.

Türkiye Varlık Fonu'na yönelik değişiklikler

Türkiye Varlık Fonu Yönetimi Anonim Şirketinin Kurulması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'da yapılan değişiklikle şirket veya şirket tarafından kurulacak diğer şirketler, Türkiye Varlık Fonu ve fon bünyesinde kurulacak alt fonlarının denetim raporlarının Cumhurbaşkanına sunum tarihi, haziran ayından eylüle alınıyor.

Türkiye Varlık Fonunun, şirketin, alt fonların ve şirketin kurduğu şirketlerin, diğer şirketler üzerinde üçüncü kişilerle birlikte veya tek başlarına kontrolünü sağlayacak işlemlerinde, işlemlerin tarafları, onların doğrudan ve dolaylı ortakları, iştirakleri, bağlı ortaklıkları ile kontrol sağlanan şirketlere de bu işlemlerle sınırlı olmak üzere, Sermaye Piyasası Kanunu'nun "Ortaklıkların önemli nitelikteki işlemleri" ve "Ortaklıktan çıkarma hakkı ve satma hakkı" başlıklı madde hükümleri ile bu kapsamda yürürlüğe konulan ikincil mevzuat uygulanmayacak.

Türkiye Varlık Fonu, şirket ile alt fonlar ve şirketin kurduğu diğer şirketler, tek başlarına veya üçüncü kişilerle birlikte doğrudan/dolaylı olarak bunlar lehine üzerinde hakimiyet tesis edilen şirketlere ve bu hakimiyetin tesisine ilişkin işlemlerle sınırlı olmak üzere bu işlemlerin taraflarına, onların doğrudan, dolaylı ortaklarına, iştirakleri ve bağlı ortaklıklarına, Türk Ticaret Kanunu'nun "Hakimiyetin hukuka aykırı kullanılması" başlıklı maddesi uygulanmayacak.