KAHRAMANMARAŞ - İsmail Hakkı Demir

Kahramanmaraş'taki Direkli Mağarası'nda bulunan Üst Paleolitik döneme ait taştan dilginin, mağaranın günümüzden 14 bin yıl öncesine dayanan tarihinin, milattan önce 30 binlere kadar inebileceğini gösterdiği bildirildi.

Merkez Onikişubat ilçesine bağlı Döngel Mahallesi'ndeki Direkli Mağarası'nda, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Dr. Öğr. Üyesi Cevdet Merih Erek'in girişimiyle 2007'de başlayan kazılar devam ediyor.

Erek başkanlığında yürütülen çalışmalara, Kültür ve Turizm Bakanlığı yetkililerinin yanı sıra üniversite öğrencileri de katılıyor.

Kazı Başkanı Erek, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 12 yıldır devam eden Direkli Mağarası'ndaki kazılarda, yeni bulgulara ulaşmaya devam ettiklerini söyledi.

Bu sezon kazılarda, 2016 ve 2017'de ortaya çıkarılan mağara içi yapıların yenilerini bulduklarını dile getiren Erek, bunların mağara duvarlarının kenarında bulunan basit taş dizilerinden oluşan yapılar olduğunu belirtti.

Erek, bu yapıların mağara içerisinde bireyselleşmeye, kişilerin özel alanlarını oluşturmaya yönelik yaptıkları aktivitelerin bir sonucu olduğunu ifade ederek, şöyle devam etti:

"Gelinen noktada 9. arkeolojik seviyenin sonlarına doğru ulaşmaya başladık. 7. arkeolojik seviyenin tarihi 10 bin 730 iken bugün 9. arkeolojik seviyenin sonu itibariyle 14 binlere ulaşılmıştır. Henüz buna ilişkin bir karbon 14 sonucumuz yok ama en erken tarihimiz, 8. arkeolojik seviyenin içinde 12 bin 40'tı. Direkli'de 9. arkeolojik seviyenin sonu ile 10. arkeolojik seviyenin başlangıcına yani 14 bin tarihlerine yaklaşmış oluyoruz. Bu da Anadolu için en erken yapıların oluşturulduğu bir sit alanı demek."

Erek, Epipaleolitik (milattan önce 14000-9500) dönemin son "avcı toplayıcılar" çağı olarak bilindiğini ama kendinden sonraki dönem olan Neolitik (Cilalı Taş Devri) dönemde de avcılığa toplayıcılığa devam edildiğini vurgulayarak, Direkli Mağarası'nın Epipaleolitik dönem içerisinde her yıl birçok defa iskana tabi tutulduğunu söyledi.

"Mağarada milattan önce 30 binlere kadar gidebiliriz"

Kazılarda mağaradan çıkan eserlere ilişkin örnekler de veren Erek, "2009'da çıkan pişmiş topraktan yapılmış kadın figürünün olması Neolitik çağın hazırlayıcısı olan bir dönemin Direkli Mağarası'nda yaşandığının ön önemli kanıtıdır. Veri olarak şu anda günümüzden 14 bin yıl öncesine dayanan tarihiyle Direkli Mağarası, Anadolu'nun en erken yerleşim yerlerinden biri olarak kabul edilebilir." dedi.

Erek, mağarada obsidyenden ve özellikle de çakmak taşından yontularak yapılmış bir endüstri söz konusu olduğuna dikkati çekerek, bu sezon kendilerini çok heyecanlandıran bulgulara da rastladıklarını bildirdi.

Epipaleolitik'ten bir önceki kültürel safha olan Üst Paleolitik döneme ait boğumlu dilgi (Bir tür kesici alet) bulduklarını vurgulayan Erek, "Bu tür göstergeler mağarada milattan önce 30 binlere kadar gidebileceğimizi gösteriyor. Yontma taş aletindeki değişimden dolayı bunu söylüyoruz. Aletler bu dönemde başka çeşitlere dönüyor, bu dilgi örneğinde olduğu gibi. Yeni bulgular daha eskiyi anlatıyor. Bunun için de milattan önce 30 bine yakın tarihleri belirtiyoruz." diye konuştu.