Kuzey Afrika'nın kalabalık ülkesi Mısır, 30 yıllık Hüsnü Mübarek yönetiminin sona erdiği 25 Ocak devriminin ardından demokratikleşme sürecine girdi. Ancak 3 Temmuz 2013 askeri darbesinin ardından bu süreç durdu. Darbeden bu yana şiddet sarmalına doğru sürüklenen ülkede, insan hakları ve özgürlüklerin yanı sıra ekonomide de IMF’den alınan kredilerle göreceli istikrarlı bir durum gözleniyor.

KÜNYE

Başkent: Kahire

Nüfus: 102 milyon

Etnik yapı: Yüzde 90 Müslüman Mısırlı Arap, yüzde 9 Kıpti, yüzde 1 Yunan

Yüzölçümü: 1,2 milyon kilometrekare

Dil: Arapça

Din: Yüzde 90 Müslüman, yüzde 10 Hristiyan

Para birimi: Cüneyh

GENEL DURUM

1952 yılına kadar Mehmet Ali Paşa’nın torunları tarafından krallıkla yönetilen Mısır, Hür Subaylar Devrimi’nin ardından 1953’te cumhuriyet sistemine geçti. Ülkenin ilk Cumhurbaşkanı Muhammed Necib oldu.

Cemal Abdunnasır ve arkadaşları 1954 yılında Necib’i darbe ile görevinden uzaklaştırdı. Nasır’ın ardından Muhammed Enver Sedat ve Muhammed Hüsnü Mübarek, Cumhurbaşkanlığı görevlerine geldi.

“Arap Baharı” olaylarının ardından Muhammed Mursi, demokratik seçimlerle işbaşına gelen ilk cumhurbaşkanı olarak tarihe geçti. Ancak 2013’te Abdülfettah es-Sisi askeri darbe ile yönetime el koydu.

Mısır’ı Cumhurbaşkanı Abdülfettah el-Sisi, Başbakan Şerif İsmail yönetiyor. Yasama organı Mısır Halk Meclisi.

Akdeniz ve Kızıldeniz'e kıyısı bulunan Mısır'ın batısında Libya, güneyinde  Sudan yer alıyor. Mısır, Asya kıtasında bulunan kısmı Sina Yarımadası üzerinden Filistin ve İsrail ile komşu. Sina Yarımadası, 1967 yılında İsrail tarafından işgal edildi ancak 1973 savaşının ardından imzalanan Camp David ile tekrar Mısır topraklarına katıldı. Mısır'dan geçen Nil Nehri, ülke sularının yüzde 95’in karşılayarak bir nevi ülkeye hayat veriyor.

Yaklaşık 7 bin yıllık tarihi boyunca Mısır coğrafyasında birçok yönetim, ülke ve kavim gelip geçti. Mısır, Osmanlı İmparatorluğu'nun bir vilayeti oldu. 1922'de Birleşik Krallık'tan bağımsızlığını kazanan ülkede, 1953'te cumhuriyet ilan edildi.

Mısır’ın uluslararası alanda da çoklu ilişkileri bulunuyor. İslam İşbirliği Teşkilatı, Afrika Birliği, Arap Birliği ve Asya Birliği'ne üye olan ülkenin hem doğu hem de batı ülkeleriyle dengeli ilişkiler yürütüyor.

EKONOMİ

Turizm, Süveyş Kanalı girdileri, Nil Nehri kıyılarında ve alüvyonlu mümbit topraklarda yetişen dünyanın en kaliteli uzun elyaflı pamuğu, Mısır ekonomisinde önemli bir yer teşkil ediyor.

Pirinç ve tekstil gibi kalemler de ülkenin ihracat ürünleri arasında öne çıkıyor. Kahire, dünyanın en büyük otel zincirlerinin 5 yıldızlı otelleriyle yoğun konaklama imkanlarını barındırıyor.

Mısır’ın kendisine yetecek kadar bulunan petrolü, halka ucuz olarak sunuluyordu. Ancak Sisi döneminde yapılan üç ayrı zam ile akaryakıt fiyatları yüzde 150 civarında arttırıldı.

2015’te Sina Yarımadasında Rus uçağının düşmesinin ardından ülkenin turizm girdilerinde ciddi oranda gerileme gözlendi. Ayrıca 2016’da ülkenin para birimi cüneyhin dalgalanmaya bırakılmasının ardından dolar kurunda büyük artış oldu.

Mısır'da enflasyon geçen temmuz ayında son yüzde 34,2 ile 30 yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Bu yıl haziran ayında  yüzde 30,9 olarak hesaplanan enflasyon oranı da IMF tarafından ekonomik istikrar için tehlikeli olarak nitelendirildi. Büyüme oranının yüzde 4,1 olarak açıklandığı Mısır’da gayri safi yurt içi hasıla 336,3 milyar dolar, kişi başına düşen milli gelir 2 bin 724 dolar.

SİYASİ DURUM

Mısır’da Nasır, Sedat ve Mübarek dönemlerinde demokratik seçimler yapılmadı. 2012 Haziran-2013 Haziran arasındaki bir yıllık süreçte asker, ülke yönetiminde etkili olmadı ve Mısır bir yıl sivil yönetim deneyimi yaşadı.

Ülkede, 3 Temmuz 2013 darbesinden bu yana siyasi partilerin yanı sıra 25 Ocak Devrimi esnasında ortaya çıkan devrim ve değişim hareketleri de kontrol altında tutuluyor.

2014’teki cumhurbaşkanı seçimlerini ülkedeki bütün siyasi oluşumlar boykot etti. Bu nedenle Sisi seçimleri rahat bir şekilde kazandı. 2018’de yapılacak cumhurbaşkanı seçiminde Sisi’nin tekrar aday olup olmayacağı bilinmiyor.