Osmanlı yönetimi sonrası istikrar ve refahını kaybeden ülke, uzun yıllar tek adam rejimiyle yönetilmesinin ardından 2011’de yaşanan Arap Baharı sonrası siyasi, ekonomik, güvenlik ve insani kriz sorunlarının her geçen gün arttığı bir ülke konumuna geldi.

KÜNYE 

Başkent: Sana

Nüfus: 27,5 milyon (2016 tahmini)

Etnik yapı: Ülkenin çoğunluğu Arap olmasının yanında Afrikalı-Arap melezler de bulunuyor.

Yüzölçümü: 527 bin 968 kilometrekare 

Dil: Arapça

Din: Yüzde 99’u Müslüman (Yaklaşık yüzde 65 Sünni ve yüzde 35 Şii. Şiilerin çoğunluğunu Zeydiyye koluna mensup Husiler teşkil ediyor)

Para Birimi: Yemen Riyali

GENEL DURUM

Kuzey Yemen 1918 yılında Osmanlı İmparatorluğu’ndan bağımsızlığını ilan etti. Britanya mandası olan Güney Yemen ise bağımsızlığına Kasım 1967’de kavuştu. 22 Mayıs 1990’da birleşen iki devletin oluşturduğu Yemen Cumhuriyeti, kurulduğu günden bu yana ekonomik sıkıntılar, iç savaş ve insani krizlerle yüzleşmeye devam ediyor.

BM verilerine göre, Arap dünyasındaki en yoksul ülkeler arasında yer alan Yemen’de yaklaşık 20 yıl sonra ülke nüfusun 40 milyona ulaşması bekleniyor.

2011’de Arap Baharı sonrası Yemen’de meydana gelen iç karışıklıklar, ülkedeki siyasi ve ekonomik krizi büyüterek el-Kaide gibi örgütlerin ülkede güçlenmesine neden oldu. ABD’nin dünyanın en tehlikeli örgütü olarak nitelediği Yemen el-Kaidesi, 2017 Temmuz itibariyle ülkenin yaklaşık olarak yüzde 15’ni kontrol ediyor. 

Kabile yapısının hala güçlü olduğu ülkede mezhep ayrımı, iç çatışmayı tetikleyen unsurlar arasında yer alıyor.

EKONOMİ

Yemen’deki ekonomik koşullar son yıllarda yaşanan iç çatışma ve siyasi krizler nedeniyle daha da kötüleşti. 2017 yılı itibariyle yüzde 52’sinin elektriğe sahip olmadığı Yemen nüfusunun yüzde 81’i insani yardıma muhtaç durumda yaşıyor.

Yemen’in gayri safi yurt içi hasılası 2016 tahminlerine göre 27 milyar 318 milyon dolar. Ülkede kişi başına milli gelir 2 bin 500 dolar civarında. 2015'te yüzde 28,1 küçülen Yemen ekonomisinin, 2016’da yüzde 4,2 küçüldüğü tahmin ediliyor.

Petrol ve gaz ihracatının, gayri safi yurt içi hasılanın yaklaşık yüzde 25'ini ve hükümet gelirinin yüzde 65'ini oluşturduğu Yemen’de iç savaş nedeniyle ihracat ve ithalat durma noktasına gelmiş durumda. Ülkede işsizlik oranı yüzde 8,4 civarında. 

SİYASİ DURUM

Başkanlık sistemiyle yönetilen Yemen Cumhuriyeti, seçilen milletvekillerinden oluşan Temsilciller Meclisi ve atanan üyelerden oluşan Şura Konseyi olmak üzere 2 farklı meclise sahip.

1978'de Yemen Cumhurbaşkanı olan Ali Abdullah Salih, 2011’e kadar yönettiği ülkede Arap Baharı sürecinde başlayan protestolar nedeniyle görevini şimdiki Cumhurbaşkanı Abdurabbu Mansur Hadi’ye devretti. 21 Şubat 2012'de düzenlenen cumhurbaşkanı seçiminde tek aday olan Hadi, ülkenin yeni cumhurbaşkanı oldu.

Yemen’de 2014’te Husiler ve Ali Abdullah Salih'e bağlı birlikler ile Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyon güçleri ve Hadi yanlısı güçler arasında çatışmalar başladı. Yemen hükümeti Aden ve çevresini, Husiler ve Ali Abdullah Salih'e bağlı birlikler ise Sana ve çevresini kontrol ediyor.

Yemen'de çatışmalar nedeniyle ülke içinde yerlerinden edilmiş yaklaşık 3 milyon kişinin, temiz içme suyu olmaması ve atıkların toplanamaması sonucu hemen her gün koleraya yakalanma riski bulunuyor. Nisan 2017-Temmuz 2017 tarihleri arasında 320 bin şüpheli kolera vakası tespit edildi ve bin 742 kişi kolera nedeniyle hayatını kaybetti.