WİNDHOEK  - HÜSEYİN ERDOĞAN/ÖMER KILIÇ

Namibya Maden ve Enerji Bakanı Obed Kandjoze, AA muhabirine yaptığı açıklamada Namibya'da madencilik sektörünün, sömürge döneminde yerlilerin elmas bulmasıyla başladığını anımsattı. 

Maden sektörünün ülke ekonomisinin temelini oluşturduğuna işaret eden Kandjoze, sömürge döneminde mülkiyet ve iş yapma hakkı tanınmayan yerlilere mülkiyet hakkı tanındığını, madenin keşfinden çıkarılmasına ve üretiminden satışına kadar birçok alanda olanaklar sağlandığını söyledi. Kandjoze, sektörde iş yapan Namibyalıların sayısını artırmak için hükümetin yeni teşvik politikaları hazırladığını aktardı.

Namibya'nın Afrika'da en iyi madencilik yapılacak ülkelerinden biri olduğunu vurgulayan Kandjoze, ülkede büyük, uluslararası şirketlerinin yatırım ve iştiraklarının olduğunu kaydetti.

"Türk yatırımcıları uranyum sektöründe yatırım yapabilir"

Türk yatırımcıları da ülkesine davet eden Kandjoze, Namibya'da aktif bir elmas sektörünün bulunduğuna işaret etti. Kandjoze, "Doğaya zarar vermeden, denizde bile madencilik faaliyetlerinde bulunuyoruz. Bir başka gururumuz ise Namibya'nın güçlü uranyum üreticilerinden biri olmasıdır. İki yıl önce dünyanın en büyük uranyum üretim tesisini kurduk. Buradan geçen yılın sonunda sarı kek üretimine başladık. Namibya, uranyum sektöründe çok güçlü bir oyuncu olduğundan Türk yatırımcıları bu sektörde yatırım yapabilir." ifadelerini kullandı.

Bölgedeki istikrarlı ülkelerden biri olduklarına işaret eden Kandjoze, ülkede yabancı yatırımcıları teşvik etmek için geçmiş yıllarda vergilendirme sistemlerinde değişiklik yaptıklarını, böylece özellikle petrol ve doğal gaz alanında faaliyet gösteren küresel şirketlerden yatırım aldıklarını ifade etti.

"Yatırımcı şirketler, teknik bilgiyi transfer etmeli"

Kandjoze, ülkede üretilen elmasın yaklaşık yüzde 73'ünü yerel olarak pazarladıklarını ifade ederek, "Uzun zamandır burada elmas kesme ve parlatma alanında iş yapan bir Türk şirketi var. Yatırımda bulunmak isteyenler için ülkemizde çok miktarda elmas var. Ekonomik büyümedeki tutarlılığımızı korumayı kuzey ve güneyimizdeki büyük ekonomiye sahip ülkelerle mücadele ederek başardık. Enerji, maden ve elmas sektöründeki şeffaf ilişkilerimle bütün yatırımcılarımızın şikayet ve taleplerini dinliyoruz." dedi.

Sömürge döneminde Namibyalıların sadece maden işçisi olarak çalıştırıldıklarını vurgulayan Kandjoze, ülkesinin bağımsızlığı kazanmasının ardından vatandaşların işçilikten maden işletmecisi olma serüvenlerinin başladığını fakat hala istenilen seviyeye gelemediklerinin altını çizdi.

Yerlilerin madencilik sektörüne katılımının sınırlı olduğunu fakat bu sektörde daha fazla yer almak için çaba harcamaya başladıklarını söyleyen Kandjoze, ülke ekonomisinde beyazların ağırlık gösterdiğini, sadece bir elin parmakları kadar siyahinin iş yaptığını, bunu da değiştirmek için çalıştıklarını belirtti.

"İstihdam sağlayıp ülkedeki fakirliği de azaltabiliriz"

Ülkedeki yatırımcıların genelinin halen yabancı sermayeli olduğunu ifade eden Kandjoze, şöyle devam etti:

"Bu şekilde devam ederse 40 yıllık çalışmanın sonunda büyük bir işletmenin sahibi olmak yerine sadece emekli maaşına sahip olurlar. Yerli sermayeli şirketler kurulmazsa kaynakların ham halde ihraç edildiğini ve sermayenin uçtuğunu görürüz. Elmas işlem görmeden, değer kazanmadan ham halde ihraç ediliyordu ama bu değişti. Altın, şimdilik işlenmeden ham gidiyor ve değerini biz kaybediyoruz. Madenleri kesip, üretip, işleyip son tüketim ürünü şekline getirdikten sonra ihraç etmek ekonomiyi kalkındırır. Ayrıca Namibya'da yatırım yapacak şirketler buraya teknolojiyi ve teknik bilgiyi transfer etmeleri lazım. Böylece istihdam sağlayıp ülkedeki fakirliği de azaltabiliriz."