Kanë kaluar 35 vjet të plota që nga shembja e Murit të Berlinit, i cili ishte bërë simbol i Luftës së Ftohtë, shkruan Anadolu.

Muri, ndërtimi i të cilit filloi më 13 gusht të vitit 1961 dhe i cili e shndërroi në një ishull Berlinin Perëndimor në Gjermaninë Lindore, u shemb më 9 nëntor të vitit 1989.

Gjermania u nda në dy pjesë, lindje dhe perëndim, menjëherë pas Luftës së Dytë Botërore, ndërkohë që muri, i cili ndante qytetin e Berlinit në dy pjesë ende kujtohet si "muri i turpit", edhe pse kanë kaluar 35 vjet nga rënia e tij.

Gjermania, e cila pësoi disfatë në luftë, u nda në katër pjesë nga SHBA-ja, Britania, Franca dhe Bashkimi Sovjetik, të cilat vendosën ta ndajnë në katër pjesë edhe Berlinin, kryeqytetin gjerman deri në Luftën e Dytë Botërore.

Administratat e rajoneve të kontrolluara nga SHBA, Britania dhe Franca u bashkuan në vitin 1949 për të formuar atë që u njoh si Republika Federale e Gjermanisë (BRD), ndërsa rajoni nën administrimin sovjetik në të njëjtin vit u shpall si Republika Demokratike e Gjermanisë (DDR).

Në këtë mënyrë, Gjermania u nda në dy pjesë, ajo perëndimore (BRD) dhe lindore (DDR).

Në vitet që pasuan, 2.5 milionë njerëz të rinj dhe të arsimuar ikën nga Gjermania Lindore në atë Perëndimore për arsye ekonomike.

Administrata e Gjermanisë Lindore, për të parandaluar këto ikje, më 12 gusht 1961 në mënyrë të fshehtë vendosi që të mbyllë kufirin në Berlin. Ditën e ardhshme, ushtarët rrethuan me tela me gjemba rajonin e kontrolluar nga sovjetikët. Ndërkaq, më 17 gusht 1961, pas dështimit për të parandaluar këto ikje përmes gardhit kufitar, Muri i Berlinit, i gjatë 3.6 metra, filloi të ndërtohet me tulla.

Kështu, Berlini, i ndarë në vitin 1949, u nda edhe fizikisht përmes murit, i cili më vonë do të njihej si "muri i turpit". Muri i Berlinit në të njëjtën kohë ndante edhe Evropën dhe botën në dy blloqe dhe u shndërrua në simbol të Luftës së Ftohtë.

Krahas që kalonte në qendër të Berlinit, muri, me një gjatësi prej 155 kilometrash, përfshinte edhe rrethinën e qytetit.

Në periudhën më pas, afër murit u rritën masat e sigurisë dhe u vendosën 302 kulla vrojtimi, ndërsa u angazhuan mbi 11 mijë ushtarë të Gjermanisë Lindore.

Midis Gjermanisë Lindore dhe Perëndimore u vendosën tetë pika kufitare.

- Shembja e murit

Procesi i reformave në ish-shtetet e Bllokut Lindor filloi me politikën për transparencë dhe ristrukturim (Glasnost dhe Perestrojka) të presidentit të atëhershëm të Bashkimit Sovjetik, Mikhail Gorbachev, me ç'rast nën ndikim ra edhe Gjermania Lindore në vitin 1989.

Mijëra shtetas të Gjermanisë Lindore në verën e vitit 1989 filluan të ikin në Gjermaninë Perëndimore përmes Hungarisë dhe Çekosllovakisë.

Nga ana tjetër, në Gjermaninë Lindore u rritën protestat kundër qeverisë. Dhjetëra mijëra persona që mblidheshin në Leipzig çdo javë, me sloganin "Wir sind ds Volk" (Ne jemi populli), kërkuan ndryshimin e politikës së vendit.

Demonstratat u përhapën në qytete të ndryshme të Gjermanisë Lindore. Më 4 nëntor të vitit 1989, mbi 100 mijë njerëz u mblodhën në Sheshin Alexander në Berlinin Lindor, duke realizuar protestën më të madhe në historinë e Gjermanisë Lindore.

Si rezultat, qeveria e Gjermanisë Lindore u detyrua të miratojë një rregullore udhëtimi me efekt të menjëhershëm, me cka qytetarët e Gjermanisë Lindore vërshuan drejt pikave kufitare. Njerëzit filluan ta shembin murin. Berlinasit lindorë, të cilët përmes pikave kufitare ose duke kapërcyer murin kaluan në anën tjetër, u përqafuan me berlinasit perëndimorë që i pritën.

Pas 28 vitesh, dy muajsh dhe 28 ditësh, "muri i turpit" u shemb më 9 nëntor, duke i dhënë fund edhe periudhës së Luftës së Ftohtë.

- Shumë të vrarë gjatë kalimit të kufirit

Një numër i madh njerëzish u vranë teksa u përpoqën ta kalojnë kufirin dhe murin nga Gjermania Lindore. Edhe pse regjistrimet tregojnë se 136 njerëz humbën jetën gjatë këtyre kalimeve, supozohet që ky numër të jetë 250.

Dy Gjermanitë u bashkuan zyrtarisht 11 muaj pas shembjes së murit, më 3 tetor të vitit 1990.

Personi i parë që humbi jetën gjatë përpjekjes për të ikur ishte Ida Siekmann më 22 gusht 1961, ndërsa i dyti Günter Litfin më 24 gusht 1961.

Personazhi më i njohur që kishte ikur nga Berlini Lindor në atë Perëndimor ishte ushtari i mbrojtjes kufitare të Gjermanisë Lindore, Conrad Schumann.

Fotografia e tij u bë simboli i ikjes, kur më 15 gusht 1961 ai kaloi telat në rajonin ku mbante roje.

Bashkimi i Gjermanisë çdo vit kremtohet më 3 tetor me ceremoni.

- Dëshmitarët e ngjarjeve nuk mund ta imagjinonin shembjen e murit

Sabine Hammer, e cila jetonte në Berlinin Lindor në atë kohë, shprehet se kurrë nuk e kishte pritur shembjen e Murit të Berlinit. “E pamë në televizor në mbrëmje dhe thamë: 'Kjo nuk mund të jetë e vërtetë, nuk është e vërtetë’. Në mëngjes u informuam për atë që kishte ndodhur. Pamë njerëz që kalonin nga Lindja në Perëndim dhe atëherë kuptuam se duhet të ishte e vërtetë. Kjo ishte e paimagjinueshme për ne”.

Hammer, e lindur në vitin 1942 dhe që ka dëshmuar ndërtimin dhe shembjen e murit, rrëfen se në atë kohë punonte si drejtoreshë e një konvikti për fëmijë. "Isha anëtare e një kishe në DDR. Nuk i thosha askujt që isha e lidhur apo anëtare e kishës sepse do të më largonin nga puna”, tregon ajo.

Hammer shpjegoi se kjo ishte në kundërshtim me kuptimin e socializmit dhe shtoi: "Shembja e murit ishte si një portë që hapej drejt lirisë."

Hammer tregon se edhe rrethi i saj mendonte njësoj për socializmin, duke shtuar: “Asnjëherë nuk e kishim imagjinuar se do të kishim lirinë që kemi tani dhe atë që na u dha në atë kohë. Ishim mësuar të jetonim sipas rregullave që na tregonin çfarë mund të bënim dhe çfarë jo. Vetëm pasi muri u shemb, kuptuam çfarë kishim humbur”.

Hammer kujton gjithashtu ndërtimin e murit në vitin 1961 dhe thotë se në atë kohë e kishin parë ndërtimin e tij përmes televizioneve perëndimore dhe nuk mund të besonin atë që po shihnin, duke shtuar.

"U ndjemë të burgosur”, shton ajo.

Hammer vazhdoi duke thënë se kishte edhe kujtime të bukura nga DDR.

"Një kujtim i bukur ishte se të gjithë në lagje ishim të lidhur ngushtë me njëri-tjetrin. Nuk ishte e ndaluar të flisje për pagën ose për sa pension merrnim. Pas murit, kjo u bë shumë sekret. Por tani mund të thuash çfarë të duash. Në Lindje, kjo nuk ishte e mundur”.

Ndërkaq, Brigitta Heinrich gjatë periudhës së Luftës së Ftohtë punonte si mësuese afër Potsdamit. Ajo thotë se ditën kur muri u shemb, ndodhej në Detin Baltik. “Nuk mund të besoja sepse të gjithë erdhën dhe thanë se muri ishte rrëzuar dhe unë po mendoja: 'Jo, kjo nuk është e mundur’. Por në mëngjes e pashë”, rrëfen Heinrich.

Heinrich tregon se nuk mundi të kthehej në Berlin për dy ditë. “Nuk mund të besoja. Jetova për vite të tëra në këto kushte dhe këto rrethana ishin shumë të ndërlikuara. Mendoja pse më është dashur ta kaloj këtë periudhë. Nuk mund ta besoja pse ishim mbajtur të burgosur gjatë kësaj kohe dhe pse nuk kishim mundësi”, thotë ajo.

Heinrich thotë se situata në shkollën ku punonte si mësuese ishte gjithashtu “e ndërlikuar” dhe se nuk mund të jepte mësime historie.

“Rënia e murit ishte një lehtësim për mua”, thotë Heinrich, duke u shprehur se barra që ndjente në shkollë ishte zhdukur dhe se kishte filluar të jepte mësim më lirshëm.