BiH prva u regiji po broju naučnika i inžinjera

SARAJEVO

Bedrudin Brljavac
 
Prisutnost naučnika, istraživača i inžinjera igra presudnu ulogu u razvoju i modernizaciji svake države. Agencija Anadolija (AA) istražila je u kojoj su mjeri ove kategorije zastupljene u zemljama jugoistočne Evrope i drugim područjima svijeta.
 
Prema podacima relevantnih svjetskih institucija, najbolje plasirana država regije, prema broju naučnika i inžinjera u odnosu na broj stanovnika, je Bosna i Hercegovina. U najnovijem istraživanju Svjetskog ekonomskog foruma (WEF) iz septembra 2012. godine, a koje tematizira prisutnost naučnika i inžinjera u državama svijeta, Bosna i Hercegovina se nalazi na 48. mjestu.
 
Od ostalih zemalja u regiji jugoistočne Evrope, slijedi Crna Gora koja je pozicionirana na 76. mjestu, a potom  Srbija na 78., Slovenija na 84., Hrvatska na 86., Makedonija na 106. i Albanija koja se nalazi na 123. mjestu.
 
Prema ovim podacima, Makedonija i Albanija deficitarne u vezi sa zastupljenošću akademskog kadra, kao što su naučnici i inžinjeri.
 
Visoka pozicija BiH postaje još zanimljivija ukoliko se uporedi sa nedavno objavljenim podacima Svjetske banke, prema kojima BiH najmanje ulaže u nauku i razvoj.
 
Od ostalih zemalja u širem regionu, najviše naučnika i inžinjera u odnosu na ukupnu populaciju ima Turska koja se nalazi na 41. mjestu, a slijede Mađarska na 50., Slovačka na 79., Rumunija na 82. i Bugarska na 98. mjestu WEF-ove rang liste.
 
Najbolje plasirana država u svijetu, prema zastupljenosti naučnika i inžinjera u zemlji, je Finska, a poslije nje dolaze Japan, Portoriko, Švedska, Sjedinjene Američke Države, Kanada, Tajvan, Katar, Izrael i Grčka.
 
S druge strane, najlošije plasirana države, prema istom istraživanju, su Svaziland, Timor, Lesoto, Siera Leone i Jemen.
 
Posmatrano prema regijama i kontinentima, među prvih deset najbolje plasiranih zemalja, četiri su azijske, dok je među prvih 20, devet zemalja također iz Azije, što ovu regiju čini područjem gdje je najviša prisutnost naučnika i inžinjera u svijetu.
 
Zanimljivo je da u posljednjih nekoliko decenija značajan broj naučnika, inžinjera i profesora iz azijskih zemalja, a posebno Indije, Kine i Pakistana, odlazi u zapadne zemlje gdje nastavljaju svoju akademsku i naučnu karijeru. Ako se ovaj trend zadrži onda bi Evropa mogla postati regija sa najvećom zastupljenošću naučnika i inžinjera, jer prema postojećim podacima, od 20 najbolje pozicioniranih država u svijetu njih osam su evropske.
 
S druge strane, od 20 najslabije rangiranih zemlja deset su afričke, što ovaj kontinent čini mjestom gdje se nalazi najmanji broj naučnika i inžinjera u svijetu.
 
Na nivou Evrope, najbolje pozicionirane države su Finska i Švedska dok su najlošije pozicionirane Moldavija, Gruzija i Albanija. Ovaj podatak pokazuje da su zemlje Skandinavije među prvima u Evropi po ulaganju u nauku i educiranju novih generacija naučnika i istraživača.

Rezultati istraživanja Svjetskog ekonomskog foruma (WEF) u vezi sa zastupljenosti naučnika i inžinjera u jednoj zemlji utvrđeni su na osnovu brojnosti ove kategorije u odnosu na generalnu populaciju zemlje. Istraživanje je urađeno na osnovu ankete koja je provedena u periodu 2011-2012, a kojim su obuhvaćene 144 zemlje svijeta.