استانبول / خبرگزاری آناتولی
سفر دو روزه پروفسور احمد دواووداوغلو نخست‌وزیر ترکیه به تهران از لحاظ و کیفی مورد توجه رسانه‌های جناح‌های مختلف ایران قرار گرفت؛ برخی این سفر را از لحاظ حل اختلاف در روابط دو کشور، گسترش همکاری اقتصادی در زمینه سرمایه‌گذاری و انتقال انرژی، مذاکره در مورد بحران سوریه مهم دانسته و برخی دیگر نیز نه تنها اهمیت چندانی به آن نداده، بلکه بر ادبیات خصمانه خود در مورد ترکیه تاکید کرده‌اند.

مهمترین ویژگی جامعه سیاسی ایران تناقض در رفتار و اظهارنظر نسبت به ترکیه است؛ از یک سو از "کشور دوست و برادر"، "ضرورت و پتاسیل برای همکاری اقتصادی" و "وحدت برای مقابله دشمنان جهان اسلام" سخن به میان می‌آید و از سوی دیگر، اتهاماتی مانند حمایت از تروریسم و غیره توسط ترکیه تکرار می‌شود. این رویه در رسانه‌های حامیان دولت روحانی و اصلاحطلبان نمایان‌تر است. رسانه‌های محافظه‌کاران یا به این سفر نپرداخته یا به روال هجومی خود ادامه داده‌اند.

به‌عنوان مثال روزنامه حامی هاشمی رفسنجانی «آرمان» در خصوص سفر دواووداوغلو به تهران مصاحبه‌ای با ابوذر ندیمی، عضو كمیسیون اقتصادی مجلس انجام داده و از قول وی نوشته است: "بر اساس موقعیت‌ها و سیاست‌هایی كه بعضی كشورهای اطراف ما دارند، موقعیت اقتصادی و جغرافیایی تركیه برای انجام امور تجاری درجه یك است".

ندیمی در ادامه، منافع رابطه با ترکیه برای ایران را چنین تشریح کرده است: "تركیه به لحاظ رشدیافتگی كه طی چهار دهه اخیر پیدا كرده و قدرتی كه به پول خود داده است امروزه كشوری قدرتمند در منطقه شناخته می‌شود. همچنین این كشور با توسعه‌ای كه از راه گردشگری به وجود آورده و حمایتی كه از تولید صنعتی در كشور خود كرده است، در بسیاری از مسائل می‌تواند برای ما فرصت ایجاد كند".

و اما در همین شماره طی تحلیلی به قلم صادق ملکی كارشناس و تحلیلگر ارشد سیاسی، از ترکیه به عنوان یکی از "سه محور كمك‌كننده به داعش" که "تغییر در عراق" و حکومت "شیعیان" در این کشور را "نپذیرفتند" قلمداد کرده و افزوده که "ترکیه در حومه موصل آماده آغاز عملیات آزادسازی موصل است تا داعش و بعثی‌ها را با استفاده از عناصری چون النجیفی‌ها در نامی دیگر مسلط بر موصل كند".

روزنامه اصلاح‌طلب شرق نیز همین تناقض را تکرار کرده است. محمدعلی عسگری طی مقاله‌ای در صفحه اول این روزنامه، ابتدا مخالفان میانه ‌و رژیم اسد را "تروریست"‌هایی دانسته است که با "ترکیه" در ارتباط‌اند، اما در ادامه از ضرورت همکاری دو کشور برای جلوگیری از طرح روسیه-آمریکا جهت تجزیه سوریه به سه منطقه سنی، کردی و علوی سخن گفته است.

از دیدگاه عسکری ایران با آتش‌بس سوریه موافق نیست و آن را "به نفع گروه‌های تروریستی" و " مقدمه‌ای بر اجرای" طرح تجزیه سوریه می‌داند که توسط "کری- لاوروف" املا شده و " عجیب اینکه حتی دولت بشار اسد نیز به صورت تلویحی موافقت خود را با این طرح اعلام کرده است". او با اشاره به اینکه "تکه‌تکه‌شدن سوریه سناریوی خوشایندی نیست" گفته که "ایران و ترکیه می‌توانند از مخالفان جدی این طرح باشند".

شرق روز شنبه نیز گفته بود که "ناگفته نماند که سفر داوود اغلو به تهران به مسائل منطقه خلاصه نمی‌شود و ترکیب هیأت‌ عالی‌رتبه ترکیه نشان می‌دهد که بخش مهمی از گفت‌وگوهای دو طرف به مسائل اقتصادی و تجاری و ارتقای سطح مناسبات ایران و ترکیه و چگونگی دستیابی به هدف 30 میلیارد دلاری" نیز است.

خبرگزاری رسمی دولت روحانی «ایرنا» بدون متهم کردن ترکیه به خشونت و تروریسم، انگیزه داووداوغلو از سفر به تهران را قانع کردن ایران برای همکاری در جلوگیری تشکیل دولت فدرالی کردی در شمال سوریه دانسته است.

در این گزارش با عنوان "ایرانِ پسابرجام و گردش به شرقِ تازه آنکارا" همچنین آمده که "سفر نخست وزیر ترکیه به تهران در فضای پسابرجام که جمهوری اسلامی ایران در مسیر تقویت جایگاه منطقه‌ای و بین‌المللی قرار گرفته، نمایاننده تلاش آنکارا برای نزدیکی بیش از پیش به تهران و بهره‌جویی بیشینه از منافع سیاسی-اقتصادی گسترش همکاری‌های دو کشور است".

دیگر خبرگزاری دولت ایران یعنی «ایسنا» در روز دوم سفر داوودواغلو به تهران طی مطلبی با عنوان "این مرد می‌خواهد ترکیه را شاهراه انرژی کند" نوشته است "روابط داوود اوغلو و ایران به‌ویژه در زمانی که او تصدی وزارت خارجه ترکیه را به عهده داشت رو به توسعه بوده است، ‌ایران دومین تامین‌کننده بزرگ نفت ترکیه بعد از روسیه است، او همچنین طرفدار این نظر بود که تحریم‌ها علیه ایران، اقتصاد ترکیه را هم متحمل ضرر کرده و با تحریم نفتی ایران مخالفت کرده بود".

خبرگزاری متعلق به طیف میانه‌رو نزدیک به علی لاریجانی رئیس مجلس ایران "دستیابی به مبادلات سی میلیارد دلاری ایران و ترکیه محور نشست مشترک جهانگیری و داووداغلو" دانسته است.

از آن سو، خبرگزاری «فارس» به عنوان یکی از مهمترین رسانه‌های محافظه‌کاران ایران دیروز نه تنها از سفر نخست وزیر ترکیه به تهران استقبال نکرده، بلکه به دولت تذکر داده که به روابط اقتصادی با آنکارا خوش بین نباشید. فارس گفته که "با لغو تحریم‌ها علیه ایران، در داخل کشور برخی اشتیاق فراوانی به سرمایه‌گذاری‌خارجی پیدا کرده‌اند و آنرا شاه‌کلید رفع مشکلات جاری اقتصادی می‌دانند" و افزوده است: "کشورهایی مانند ترکیه که برای رشد اقتصاد خود تا حد زیادی به ورود سرمایه‌های خارجی وابسته‌اند، به کشورهایی با اقتصاد شکننده معروفند،‌ در حالی که توجه به تولید داخل راهگشای مشکلات اقتصادی است".

این خبرگزاری همچنین در مطلب منفی دیگری "از وجود یک مافیا در خارج از کشور برای کشاندن سرمایه‌های ایرانیان برای خرید املاک در در ترکیه" خبر داده است.

دیگر خبرگزاری این جناح یعنی «مهر» در روز اول به سفر نخست‌وزیر ترکیه به تهران نپرداخته و به جای آن، طی مطلبی با عنوان تمسخرآمیز "تداوم خیال‌پردازی‌های افندی" نوشته است: "رئیس جمهوری ترکیه که نقش خود را در تخریب سوریه و ایجاد بحران مهاجرت فراموش کرده است، از تاسیس شهری جدید برای اسکان پناهجویان سوری سخن گفت".

روزنامه جوان وابسته به سپاه پاسداران از سفر دواووداوغلو به تهران ننوشته، اما در مقابل در دو مطلب جداگانه اتهاماتی متوجه نیروهای مسلح ترکیه در رابطه با سوریه و همچنین پسر رئیس‌جمهور کرده است.

روزنامه کیهان نیز به این سفر نپرداخته و فقط خلاصه سخنان داووداوغلو و حسن روحانی در دیدارشان با هم را منتشر کرده است، اما در گزارش دیگری در انتقاد از عملکرد تجارت خارجی دولت روحانی و افزایش واردات کالات به ایران نوشته که "بنابر آمار گمرک در 300 روز نخست امسال 10 میلیارد دلار کالا از چین و ترکیه وارد کشور شده که 33 درصد واردات کل کشور را تشکیل می‌دهد".