ANKARA - DİLDAR BAYKAN

Çin Dışişleri Bakanı Vang Yi'nin Arakan konusunda teklif ettiği planın hiçbir aşamasında canlarına kurtarmak adına Bangladeş'e kaçan yüzbinlerce Arakanlı Müslümanın topraklarına geri dönmesinin olmaması dikkati çekti.

Söz konusu plan ilk etapta Arakan'da "ateşkesin" sağlanarak düzen ve istikrarın sağlanarak bu şekilde daha fazla Arakanlı Müslümanının yerinden edilmemesini amaçlıyor. Planın ikinci etabında ise Myanmar ve Bangladeş'in ikili görüşme ve müzakereler yoluyla krizi çözmesi yer alıyor. Üçüncü etap da uluslararası toplumun bölgenin kalkınmasına yardım ederek Arakan'da uzun süreli çözüm bulunmasını kapsıyor.

Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Lu Kang, dün başkent Pekin'de düzenlediği basın toplantısında, Myanmar ve Bangladeş'in söz konusu plana destek verdiğini söyledi ancak bu konuda Bangladeş tarafından henüz bir açıklama gelmedi.

Bangladeş hükümeti, bu ülkeye sığınan Arakanlı Müslümanların "güvenli ve onurlu" bir şekilde Myanmar'a geri döndürülmeleri konusunda sık sık çağrılarda bulunuyor.

Çin'in sunduğu plan, "Çin, Myanmar üzerindeki uluslararası baskıları dağıtmaya çalışıyor" yönündeki yorumlara yol açtı.

"Arakanlı Müslümanların topraklarına dönmesi Çin'in çıkarına olmayacaktır"

Avrupa Rohingya Konseyi (ERC) Başkanı Dr. Hla Kyaw, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Çin'in planında Arakanlı Müslümanların geri dönüşüne yönelik herhangi bir noktanın yer almamasına ilişkin, "Çin, 600 binden fazla Arakanlı Müslümanın terk etmek zorunda kaldığı topraklarda büyük çaplı ekonomik bölge oluşturmayı planlıyor. Arakanlı Müslümanların topraklarına dönmesi Çin'in çıkarına olmayacaktır." ifadelerini kullandı.

Çin'in hiçbir zaman Arakanlı Müslümanlar için endişelenmediğini ifade eden Kyaw, "Aslında Çin, Myanmar'ın Arakanlı Müslümanlara soykırım uygulaması ve her türlü suçu işlemesine rağmen bu ülkeyi desteklemiştir." diye konuştu.

Kyaw, Çin'in, uluslarası toplumun, Myanmar'ın Arakanlı Müslümanlara karşı işlediği soykırım suçları için uyguladığı baskıyı dağıtmak istediğini dile getirerek, "Çin, Myanmar ordusunun Arakanlı Müslümanlara karşı işlediği suçları normalleştirmeye çalışıyor." dedi. 

"Çin'in Arakan'da coğrafi ve ekonomik çıkarları var" 

ERC Sözcüsü Anita Schug da Arakanlı Müslümanların topraklarına dönüşünün Myanmar ve Bangladeş hükümetleri arasında görüşüldüğünü ancak sürecin muğlaklığını koruduğunu belirtti.

"Myanmar, ortaya çeşitli fikirler atarak uluslararası toplumu kandırmaya ve Myanmar'da kalan Arakanlı Müslümanları da topraklarından atmaya çalışıyor." diyen Schug, şöyle devam etti:

"Çin, Myanmar ordusunun suyuna gidiyor. Çin'in, AB ve ABD'nin, Myanmar'daki etkinliğini azaltmak da dahil olmak üzere Arakan'da coğrafi ve ekonomik çıkarları var."

Schug, Çin'in, Arakan eyaletindeki doğal gaz yataklarından faydalanmak ve İpek Yolu'nu bu topraklara genişletmek istediğine dikkati çekti.

Çin'in tüm tarafların sıkı çalışmasıyla 3 aşamalı planın ilk etabının amacının kısmen başarıldığını söylediğine dikkati çeken Schug, "Bu doğru değil. Konuştuğumuz Arakanlı Müslümanlar hala evlerin kundaklandığı, Arakanlı Müslümanların tutuklandığını, öldürüldüğünü anlatıyor." dedi.

"Çin, Myanmar'ın güçlenmesini arzu ediyor"

Arakan Rohingya Birliği (ARU) Başkanı Wakar Uddin de planda Arakanlı Müslümanların geri dönüşünün kapsanmamasına yönelik, Çin'in, Bangladeş ve Myanmar'ın krizi karşılıklı çözmesi gerektiğini ve uluslararası toplumun bu soruna müdahil olmamasını söylediğini dile getirdi.

Uddin, "Çin, Myanmar'ın güçlenmesini arzu ediyor ve uluslararası toplumun bu ülkeye baskı uygulamasını istemiyor." değerlendirmesinde bulundu.