BEYRUT

Lübnan Meclisi, uzun süredir tartışılan ve önemli değişiklileri kapsayan yeni seçim yasasını onayladı.

Meclis Başkanı Nebih Berri başkanlığında gerçekleşen oturumda, uzun süredir tartışılan ve ülkeyi siyasi krizin eşiğine getiren yeni seçim yasası oy çokluğuyla kabul edildi.

Mecliste görüşmelerin olduğu saatlerde Riyad es-Sulh Meydanı'nda toplanan bir grup, yeni seçim yasasını protesto etti.

Partiler ve siyasi gruplar arasında uzun süren görüşmelerin ardından hazırlanan yeni seçim yasası taslağı, geçen çarşamba günü Bakanlar Kurulu tarafından onaylanarak meclise sunulmuştu.

Seçim tarihinin 2018'in mayıs ayı olarak açıklanması nedeniyle Lübnan Hükümetinin 20 Haziran'da bitecek görev süresi de 11 ay uzatıldı.

Yeni yasa

Yeni seçim yasası, seçime katılan her partinin aldığı oy oranında milletvekili çıkarabileceği nispi temsil sistemini içeriyor. Buna göre Lübnan 15 seçim bölgesine ayrılacak. Ayrıca yurt dışında yaşayan Lübnanlılar da seçimlerde oy kullanabilecek.

Bazı siyasi partiler tarafından istenen şartlardan olan, askerlerin oy kullanması, meclisteki kadın milletvekilleri için kota uygulanması ve oy verme yaşının 21'den 18'e düşürülmesi ise yeni seçim yasasında yer almıyor. Lübnan Meclisinde 4 kadın milletvekili bulunuyor.

Lübnan'daki seçim yasası tartışmaları

Lübnan'da 5 yılda bir gerçekleştirilmesi gereken genel seçimler en son 2009'da yapılmış, 2014'te sağlanan ittifakla yeni cumhurbaşkanının seçilmesinden sonra genel seçimlere gidilmesi kararlaştırılmıştı. Ancak Meclis bu tarihten itibaren yaklaşık 2,5 yıl boyunca, siyasi ihtilaflar nedeniyle bir türlü cumhurbaşkanını seçememiş ve bunun üzerine Meclis görev süresini iki kez uzatmak zorunda kalmıştı.

Lübnan Meclisinde 31 Ekim 2016'da düzenlenen 46. oturumun ikinci turunda 128 sandalyeli mecliste 83 vekilin oyunu alan Mişel Avn'ın Lübnan'ın 13. Cumhurbaşkanı olmasının ardından, ülkenin en önemli sorunu yeni seçim yasası oldu.

"1960 yasası" olarak bilinen seçim sisteminde değişikliğe gidilmesi ve seçime katılan partiler ya da adaylar arasında en çok oyu alanın seçimi kazandığı "çoğunluk sistemi" yerine nispi temsilli seçim sisteminin getirilmesi tartışmaları, Lübnan'ı yeni bir siyasi krizin eşiğine getirdi.

Cumhurbaşkanı Avn, 12 Nisan'da, parlamentonun görev süresinin uzatılması ve yeni seçim yasası konularının tartışılacağı meclis oturumunu bir ay süreyle ertelemiş ve meclisin görev süresinin yeni seçim yasası kararlaştırılmadan uzatılmasına karşı olduğunu ifade etmişti.

Lübnan Meclisindeki dağılım

Lübnan'daki farklı dinleri ve mezhepleri karşı karşıya getiren iç savaşı 1989 yılında sonlandıran Taif Antlaşması gereğince Lübnan Meclisindeki 128 milletvekili koltuğu, Müslümanlar ve Hristiyanlar arasında yarı yarıya paylaştırılıyor.

Meclisteki son durumda Hristiyanlar; 34 Maruni, 14 Rum Ortodoks, 8 Rum Katolik, 5 Ermeni Ortodoks, 1 Ermeni Katolik ve 2 diğer Hristiyan azınlıklar şeklinde yer alıyor. Müslüman kontenjanında ise 28 Sünni, 28 Şii, 6 Dürzi, 2 Nusayri bulunuyor.

14 Mart Bloku, eski Başbakan Refik Hariri'nin 2005'te suikast sonucu öldürülmesinin ardından oğlu Saad Hariri önderliğinde kuruldu. Bu grubun içinde Suriye rejimi karşıtı partiler yer alıyor.

8 Mart Blokunda ise Suriye'deki rejim yanlısı Şii Hizbullah, Emel Hareketi, Hristiyan Maruni Özgür Yurtsever Hareketi, Suriye Sosyalist Milliyetçi ve Ermeni Taşnak partileri bulunuyor.

Muhabir: Muhammed Ali Akman