'Klasik mahya yerini dijital mahyaya bıraktı'

İSTANBUL - Çiğdem Pala

Osmanlı'dan günümüze 11 ayın sultanı ramazanın vazgeçilmezi olan mahyalar da teknolojinin gelişmesiyle çağa ayak uydurdu. Hazırlanışındaki zorlukları nedeniyle Türkiye'de sınırlı sayıda camiye uygulanan mahyaların yerini, kayan yazı sistemiyle istenilen hadis ve ayetlerin yazılabildiği LED tabanlı dijital mahyalar aldı.

Bilgisayar altyapısıyla hazırlanan dijital mahya, LED'lerin bir araya getirilmesiyle oluşturuluyor. Hazırlık aşaması en az klasik mahya kadar incelik gerektiren dijital mahya, teknolojinin getirdiği kolaylıklar nedeniyle daha pratik şekilde hazırlanıyor. 

Hafifliği, kolay uygulanabilirliği ve uzun yıllar sökmeden kullanılabilir olması nedeniyle son yıllarda yaygın hale gelen dijital mahyalar, bu yıl  çeşitli illerde yaklaşık 300 caminin minaresini aydınlatacak.

Dijital Mühendislik şirket yöneticisi Özcan Kars, AA muhabirine yaptığı açıklamada, firma olarak geliştirdikleri dijital mahyayı 4 yıl önce camilerde hocaların hizmetine sunduklarını söyledi.

Dijital mahyaların, hafif olması, her camiye kolay kurulabilmesi, yazılarının kolaylıkla değişebilmesi gibi özellikleri nedeniyle klasik mahyalardan üstün olduğunu dile getiren Kars, sözlerini şöyle sürdürdü:

'' Her meslekte olduğu gibi mahyaların da çağa uyması gerekiyordu. Bu anlamda dijital mahyaları geliştirdik. Dijital mahyalar, camiye en ufak zarar vermeyecek şekilde üretiliyor. Klasik mahyaların ağırlığı 250-300 kilogram civarında. Bunlar iki minareyi birbirine çeken, geren, yük ve  vibrasyon oluşturan yapılar. Fakat dijital mahyalarda böyle bir şey yok, 20-30 kilogramdam oluşuyor. Camiye zarar vermeyen bir yapı olduğu için selatin camilerine de zarar vermeyecektir. Vakıflar İstanbul 1. Bölge Müdürlüğü bünyesinde oluşturulan ekip, klasik mahya geleneğini sürdürüyor. Klasik mahya, yapım zorluğundan kaynaklanan sebeplerden dolayı 5-6 camiden fazla camiye uygulanamıyor. Halbuki dijital mahyalar, Türkiye'de tüm camilere uygulanabilecek özelliğe sahip. Kolaylıkla taşınabiliyor, asılabiliyor ve sökülebiliyor. Ramazan dışındaki günlerde de kullanılabilir özelliği bulunuyor.''

''Mahya sözünü değiştirmek için ampulleri değiştirmeye gerek yok''

Kars, dijital mahyaların bir parçası olan el terminalinin küçük bir bilgisayar ekranına benzediğini ve bu el terminalinde Diyanet İşleri Başkanlığı'nın yayınladığı 250 veciz sözün kayıtlı olarak bulunduğunu anlattı. Cami imamının el terminalinde kayıtlı olan istediği bir veciz sözü seçerek mahyada yayınlayabildiğini ifade eden Kars, ''Mayha sözünü değiştirmek için minareye çıkıp ampulleri değiştirmeye, yeniden imalat yapmaya gerek yok'' dedi.

Dijital mahyaları, kullanışlı olması nedeniyle en ücra köylerden en geniş coğrafyalara kadar gönderebildiklerini aktaran Kars, bu yıl 300'e yakın camiye mahya asılacağını dile getirdi.

ABD'nin ilk mahyasını da kendilerinin ürettiğini ifade eden Kars, ayrıca Almanya, Avusturya, Bosna Hersek ve Irak'a mahya gönderdiklerini dile getirdi. Dijital mahyanın fiyatının klasik mahyaya göre uygun olduğunu belirten Kars, dijital mahyaları camilere taksitle vererek, ödeme kolaylığı sağladıklarını anlattı. Kars, ilk önce bilgisayarda çizimini yaptıkları mahyaları, her caminin büyüklüğüne, genişliğine göre imal ettiklerini belirtti.

Günümüzde LED ekranların, LCD panellerin, slim televizyonların yaygın hale geldiğini hatırlatan Kars, sözlerini, ''Devir dijital ve teknoloji devri, elektronik çağda yaşıyoruz. Elbette ki klasik mahyaların yerini dijital mahyalar alacak. Dijital mahyaları geleneğin dışına çıkan bir yapı olarak düşünmeyin. Mahyacılığın gelenekten süzülerek gelip, bugünkü teknolojilerle yapılan şekli olarak düşünün" diye tamamladı.